İran baş nazirlərinin siyahısı — Vikipediya
Baş vəzirlər, Etimadəddövlə (1501–1747)
[redaktə | mənbəni redaktə et]- Şəmsəddin Zəkəriyyə Keçəçi Təbrizi (1501 – 1505)
- Xacə Cəmaləddin Məhəmməd Təbrizi
- Qəvaməddin Mahmudcan Deyləmi-Qəzvini
- Qazi Cahan Qəzvini
- Xacə Sədəddin İnayətulla Xuzani
- Xəlifə sultan Təbrizi, (1645–1648)
- Şeyxəli xan Zəngənə (1669 – 1691)
- Məhəmməd Mömin xan Şamlı (1699 – 1707)
- Şahqulu xan Zəngənə (1707 – 1715)
- Fətəli xan Dağıstani (1715 – 1722)
- Məhəmmədqulu xan Bəydili-Şamlı (1722) (Şah Sultan Hüseyn dövründə)
- Əmənullah xan (23 oktyabr 1722 – 25 aprel 1725) (Şah Mahmud Hotaki dövründə)
- Fətəli xan Qovanlı-Qacar (10 noyabr 1722 – 11 oktyabr 1726) (Şah Təhmasib II)
- Məhəmmədəli xan (12 oktyabr 1726 – 13 noyabr 1729) (Şah Təhmasib II)
- Nadir xan Qırxlı-Avşar (1729 – 8 mart 1736) (Şah Təhmasib II dövründə)
- Mirzə Əliəkbər Şirazi (1736 – 1747) (Nadir şah dövründə)
Naibəssəltənə (1747–1754)
[redaktə | mənbəni redaktə et]- Mir Seyid Məhəmməd Maraşi (1747 – 1748) (II Şah Süleyman dövründə)
- Əmir Aləm xan Xuzeymə (31 dekabr 1749 – 9 yanvar 1750) (II Şah Süleyman dövründə, 1-ci dəfə)
- Yusifəli xan Cəlayır (10 yanvar 1750 – mart 1750) (Şahrux şah dövründə)
- Əmir Aləm xan Xuzeymə (Mart 1750 – 2 dekabbr 1754) (Şahrux şah dövründə, 2-ci dəfə)
Sadr-i-Əzəm (baş vəzirlər 1750–1871)
[redaktə | mənbəni redaktə et]- Əlimurdan xan Bəxtiyari (1750 – 1751) (Şah İsmayıl III dövründə)
- Boş (1751 – 1779)
- Məhəmməd Zəki xan Zənd (1779 – 13 iyun 1779 (Abülfəth xan Zənd və Məhəmmədəli xan Zənd)
- Məhəmmədsadıq xan Zənd (iyun 1779 – Avgust 1779)
- Haci İbrahim xan Kələntər Şirazi (1779 – 14 aprel 1801)
- Mirzə Məhəmmədşəfi Mazandarani (1801 – 1819)
- Hacı Məhəmmədhüseyn xan İsfahani (Sədr İsfahani) (1819 – 1823)
- Addulla xan İsfahani (1823 – 1825) (birinci dəfə)
- Allahyar xan Dəvəli-Qacar (1825 – 1828)
- Əminüdövla, ʿAddulla xan Sədr İsfahani (1828 – 1834) (2nd time)
- Mirzə Əbülqasim Fərəhani (1834 – 1835)
- Haci Mirzə Ağası Bayat (1835 – 1848)
- Mirzə Tağı xan Əmir Kəbir (1848 – noyabr 1851)
- Mirzə Ağa xan Nuri (Noyabr 1851 – 1858)
- Post abolished (1858 – 1871)
Baş nazirlər (1871–1906)
[redaktə | mənbəni redaktə et]- Mirzə Hüseyn xan Müşirəddövlə, Sipəhsalar (12 dekabr 1871 – sentyabr 1873)
- Mirzə Yusif xan Aştiyani (Sentyabr 1873 – 1880) (1st time)
- Kamran mirzə Qovanlı-Qacar (1 iyul 1880 – 1885)
- Mirzə Yusif xan Aştiyani (1885 – 1887) (ikinci dəfə)
- Mirzə Ələsgər xan Əminüssultan (1887 – noyabr 1896)
- Boş (Noyabr 1896 – fevral 1897)
- Əli xan Əminəddövlə (Fevral 1897 – iyun 1898)
- Mirzə Ələsgər xan Əminüssultan (iyun 1898 – 24 yanvar 1904) (ikinci dəfə)
- Əbdülməcid mirzə Qovanlı-Qacar, Eynəddövlə (24 yanvar 1904 – 5 avgust 1906)
- Mirzə Nəsrulla xan, Müşirəddövla (1906 – 18 fevral 1907)
- Sultanəli xan Vəziri-Əfxəm (Fevral 1907 – aprel 1907)
İranın baş nazirləri (1906–1989)
[redaktə | mənbəni redaktə et]Adı | Şəkil | Doğum-Ölüm | Vəzifəyə gəlişi | Gedişi | Siyasi partiya | Dövlət başçısı | ||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|
• Qacarlar (1907–1925) • | ||||||||
1 | Mirzə Nəsrulla xan | 1840–1907 | 1 avqust 1906 | 17 mart 1907 | Konstitusiya Hərəkatı | Məhəmmədəli şah Qacar | ||
2 | Mirzə Ələsgər xan Əminüssultan | 1843–1907 | 1 may 1907 | 31 avqust 1907 (suikast) | müstəqil | |||
3 | Məhəmmədvəli xan Tənkabuni (1-ci müddət) | 1867–1926 | 13 sentyabr 1907 | 21 dekabr 1907 | Konstitusiya Hərəkatı | |||
4 | Mirzə Hüseynqulu xan Mafi | 1857–1934 | 21 dekabr 1907 | 21 may 1908 | Ədalət partiyası | |||
5 | Mehdiqulu xan Hidayət | 1856–1911 | 21 may 1908 | 7 iyun 1908 | Konstitusiya Hərəkatı | |||
6 | Kamran mirzə Qovanlı-Qacar | 1856–1927 | 7 iyun 1908 | 29 aprel 1909 | Ədalət Partiyası | |||
7 | Məhəmmədvəli xan Tənkabuni (2-ci müddət) | 1867–1948 | 29 aprel 1909 | 3 may 1909 | Konstitusiya Hərəkatı | Əhməd şah Qacar | ||
8 | Nəcəfqulu xan Bəxtiyari (1. Dönəm) | 1851–1931 | 3 may 1909 | 16 iyul 1909 | Konstitusiya Hərəkatı | |||
9 | Məhəmmədvəli xan Tənkabuni (3. Dönəm) | 1867–1926 | 16 iyul 1909 | 6 oktyabr 1909 | Konstitusiya Hərəkatı | |||
10 | Mirzə Həsən xan Vüsuqəddövlə (1-ci müddət) | 1873–1950 | 6 oktyabr 1909 | 15 iyul 1910 | Konstitusiya Hərəkatı | |||
11 | Həsən xan Mustovfi əl-Məmalik (1-ci müddət) | 1875–1932 | 15 iyul 1910 | 19 iyul 1911 | Konstitusiya Hərəkatı | |||
12 | Mirzə Həsən xan Vüsuqəddövlə (2-ci müddət) | 1873–1950 | 19 iyul 1911 | 26 iyul 1911 | Konstitusiya Hərəkatı | |||
13 | Məhəmmədvəli xan Tənkabuni (4-cü müddət) | 1867–1926 | 26 iyul 1911 | 23 dekabr 1912 | Konstitusiya Hərəkatı | |||
14 | Nəcəfqulu xan Bəxtiyari (2. Dönəm) | 1851–1931 | 23 dekabr 1912 | 11 yanvar 1913 | Konstitusiya Hərəkatı | |||
15 | Məhəmmədəli xan Əlaüssəltənə | 1867–1914 | 11 yanvar 1913 | 1 iyun 1914 | müstəqil | |||
16 | Həsən xan Mustovfi əl-Məmalik (2-ci müddət) | 1875–1932 | 1 iyul 1914 | 1 fevral 1915 | Konstitusiya Hərəkatı ↓ E'tedalion Party | |||
17 | Əbdülhüseyn mirzə Fərmanfərma (1. Dönəm) | 1859–1939 | 1 fevral 1915 | 2 iyul 1915 | E'tedalion Parti | |||
18 | Əbdülməcid mirzə Qovanlı-Qacar (1. Dönəm) | 1845–1927 | 2 iyul 1915 | 18 avqust 1915 | müstəqil | |||
19 | Həsən xan Mustovfi əl-Məmalik (3-cü müddət) | 1875–1932 | 18 avqust 1915 | 25 dekabr 1915 | E'tedalion Parti | |||
20 | Əbdülhüseyn mirzə Fərmanfərma (2. Dönəm) | 1859–1939 | 25 dekabr 1915 | 1 mart 1916 | E'tedalion Parti | |||
21 | Mirzə Həsən xan Vüsuqəddövlə (3. Dönəm) | 1873–1950 | 1 mart 1916 | 7 iyul 1917 | Konstitusiya Hərəkatı | |||
22 | Həsən xan Mustovfi əl-Məmalik (4-cü müddət) | 1875–1932 | 7 iyul 1917 | 19 dekabr 1917 | E'tedalion Parti | |||
23 | Əbdülməcid mirzə Qovanlı-Qacar (2. Dönəm) | 1845–1927 | 28 dekabr 1917 | 20 may 1918 | müstəqil | |||
24 | Həsən Pirniya (1-ci müddət) | 1871–1935 | 20 may 1918 | 2 avqust 1918 | Konstitusiya Hərəkatı | |||
25 | Səməd xan Mümtazəssəltənə | 1869–1955 | 2 avqust 1918 | 20 avqust 1918 | Konstitusiya Hərəkatı | |||
26 | Həsən Pirniya (2-ci müddət) | 1871–1935 | 20 avqust 1918 | 16 oktyabr 1920 | Konstitusiya Hərəkatı | |||
27 | Fəthulla xan Əkbər | 1878–1967 | 16 oktyabr 1920 | 21 fevral 1921 (devrildi) | müstəqil | |||
28 | Seyid Ziyaəddin Təbatəbai | 1888–1969 | 21 fevral 1921 | 4 iyun 1921 | Ana Vətən Partiyası | |||
29 | Əhməd Qəvam (1. Dönəm) | 1876–1955 | 4 iyun 1921 | 12 oktyabr 1921 | Demokrat Partiyası | |||
30 | Məlikmənsur mirzə Qovanlı-Qacar | 1880–1920 | 12 oktyabr 1921 | 20 yanvar 1922 | Demokrat Partiyası | |||
31 | Həsən Pirniya (3-cü müddət) | 1871–1935 | 20 yanvar 1922 | 11 iyun 1922 | Konstitusiya Hərəkatı | |||
32 | Əhməd Qəvam (2. Dönəm) | 1876–1955 | 11 iyun 1922 | 30 yanvar 1923 | Demokrat Partiyası | |||
33 | Həsən xan Mustovfi əl-Məmalik (5-ci müddət) | 1875–1932 | 30 yanvar 1923 | 15 iyun 1923 | E'tedalion Partisi | |||
34 | Həsən Pirniya (4-cü müddət) | 1871–1935 | 15 iyun 1923 | 28 oktyabr 1923 | Konstitusiya Hərəkatı | |||
35 | Rza xan Sərdar Sipəh | 1878–1944 | 28 oktyabr 1923 | 1 noyabr 1925 | hərbçi | |||
• Pehlevi Hanedanı (1925–1979) • | ||||||||
36 | Məhəmmədəli Füruği (1-ci müddət) | 1877–1943 | 1 noyabr 1925 | 13 iyun 1926 | İran Dirçəliş Partiyası | Rza şah Pəhləvi | ||
37 | Həsən xan Mustovfi əl-Məmalik (6-cı müddət) | 1875–1932 | 13 iyun 1926 | 2 iyun 1927 | İran Dirçəliş Partiyası | |||
38 | Mehdiqulu xan Hidayət | 1864–1955 | 2 iyun 1927 | 18 Eylül 1933 | İran Dirçəliş Partiyası | |||
39 | Məhəmmədəli Füruği (2-ci müddət) | 1877–1943 | 18 Eylül 1933 | 3 dekabr 1935 | İran Dirçəliş Partiyası | |||
40 | Mahmud Cəm | 1880–1969 | 3 dekabr 1935 | 26 oktyabr 1939 | İran Dirçəliş Partiyası | |||
41 | Əhməd Mətin Dəftəri | 1896–1971 | 26 oktyabr 1939 | 26 iyun 1940 | İran Dirçəliş Partiyası | |||
42 | Əli Mənsur (1-ci müddət) | 1895–1974 | 26 iyun 1940 | 27 avqust 1941 | İran Dirçəliş Partiyası | |||
43 | Məhəmmədəli Füruği (3-cü müddət) | 1877–1943 | 27 avqust 1941 | 9 mart 1942 | İran Dirçəliş Partiyası | Məhəmmədrza şah Pəhləvi | ||
44 | Əli Süheyli (1-ci müddət) | 1896–1958 | 9 mart 1942 | 9 avqust 1942 | müstəqil ↓ İlerici Parti | |||
45 | Əhməd Qəvam (3-cü müddət) | 1876–1955 | 9 avqust 1942 | 15 fevral 1943 | Demokratik Partiyası | |||
46 | Əli Süheyli (2-ci müddət) | 1896–1958 | 15 fevral 1943 | 6 aprel 1944 | İlerici Parti | |||
47 | Məhəmməd Səid (1-ci müddət) | 1883–1973 | 6 aprel 1944 | 25 noyabr 1944 | Demokratik Partiyası | |||
48 | Mürtəzaqulu Bayat | 1890–1958 | 25 noyabr 1944 | 13 may 1945 | İran Dirçəliş Partiyası | |||
49 | Mirzə İbrahim xan Həkimi (1-ci müddət) | 1871–1959 | 13 may 1945 | 6 iyun 1945 | İlerici Parti | |||
50 | Möhsin Sədr | 1866–1962 | 6 iyun 1945 | 30 oktyabr 1945 | İran Sosialist Partiyası | |||
51 | Mirzə İbrahim xan Həkimi (2-ci müddət) | 1871–1959 | 30 oktyabr 1945 | 28 yanvar 1946 | İlerici Parti | |||
52 | Əhməd Qəvam (4-cü müddət) | 1876–1955 | 28 yanvar 1946 | 18 dekabr 1947 | Demokratik Partiyası | |||
53 | Məhəmmədrza Hikmət | 1891–1978 | 18 dekabr 1947 | 29 dekabr 1947 (istefa) | Demokratik Partiyası | |||
54 | Mirzə İbrahim xan Həkimi (3-cü müddət) | 1871–1959 | 29 dekabr 1947 | 13 iyun 1948 | İlerici Parti | |||
55 | Əbdülhüseyn Hazhir | 1899–1949 | 13 iyun 1948 | 9 noyabr 1948 | Arya Partisi | |||
56 | Məhəmməd Səid (2-ci müddət) | 1883–1973 | 9 noyabr 1948 | 23 mart 1950 | Demokratik Partiyası | |||
57 | Əli Mənsur (2-ci müddət) | 1895–1974 | 23 mart 1950 | 26 iyun 1950 | İran Dirçəliş Partiyası | |||
58 | Əli Rəzmara | 1901–1951 | 26 iyun 1950 | 7 mart 1951 (suikast) | hərbçi | |||
59 | Hüseyn Əla (1-ci müddət) | 1882–1964 | 12 mart 1951 | 30 aprel 1951 | hərbçi | |||
60 | Muhamməd Musaddık (1-ci müddət) | 1882–1967 | 30 aprel 1951 | 17 iyul 1952 | İran Milli Cəphəsi | |||
61 | Əhməd Qəvam (5-ci müddət) | 1876–1955 | 17 iyul 1952 | 22 iyul 1952 | Demokratik Partiyası | |||
62 | Muhamməd Musaddık (2-ci müddət) | 1882–1967 | 22 iyul 1952 | 19 avqust 1953 (devrildi) | İran Milli Cəphəsi | |||
63 | Fəzullah Zahidi | 1897–1963 | 19 avqust 1953 | 7 aprel 1955 | hərbçi | |||
64 | Hüseyn Əla (2-ci müddət) | 1882–1964 | 7 aprel 1955 | 3 aprel 1957 | hərbçi | |||
65 | Mənuçehr İqbal | 1909–1977 | 3 aprel 1957 | 31 avqust 1960 | Milliyyətçi Partiya | |||
66 | Cafer Şerif İmami (1-ci müddət) | 1910–1998 | 31 avqust 1960 | 5 may 1961 | Milliyyətçi Partiya | |||
67 | Əli Əmini | 1905–1992 | 5 may 1961 | 19 iyul 1962 | Demokratik Partiyası | |||
68 | Əsədullah Aləm | 1919–1978 | 19 iyul 1962 | 7 mart 1964 | Xalq Partiyası | |||
69 | Həsənəli Mənsur | 1923–1965 | 7 mart 1964 | 26 yanvar 1965 (suikast) | Yeni İran Partiyası | |||
70 | Əmir Abbas Hüveyda | 1920–1979 | 26 yanvar 1965 | 7 avqust 1977 | Yeni İran Partiyası ↓ Rastakhiz Partisi | |||
71 | Cəmşid Amuzeqar | 1923– | 7 avqust 1977 | 27 avqust 1978 | Rastakhiz Partisi | |||
72 | Cəfər Şərif İmami (2-ci müddət) | 1910–1998 | 27 avqust 1978 | 6 noyabr 1978 | Rastakhiz Partisi | |||
73 | Qulamrza Əzhəri | 1912–2001 | 6 noyabr 1978 | 4 yanvar 1979 | hərbçi | |||
74 | Şahpur Bəxtiyar | 1914–1991 | 4 yanvar 1979 | 11 fevral 1979 | İran Milli Cəphəsi | |||
• İran İslam Cumhuriyeti (1979-günümüz) • | ||||||||
75 | Mehdi Bazargan | 1907–1995 | 4 fevral 1979 | 6 noyabr 1979 | Azadlıq Hərəkatı | Ruhullah Xomeyni | ||
İslam Devrimi Konseyi (İran) (Prezident: Murtaza Mutahhari) | – | 6 noyabr 1979 | 12 avqust 1980 | – | ||||
76 | Məhəmmədəli Rəcai | 1933–1981 | 12 avqust 1980 | 4 avqust 1981 | İslam Respublikası Partiyası | |||
77 | Məhəmməd Cavad Bahonar | 1933–1981 | 4 avqust 1981 | 30 avqust 1981 (suikast) | İslam Respublikası Partiyası | |||
78 | Muhammad Rıza Mahdavi Kani | 1931– | 2 Eylül 1981 | 31 oktyabr 1981 | Savaşçı Din Adamları Dərnəyi | |||
79 | Mir Hüseyin Musavi | 1942– | 31 oktyabr 1981 | 3 avqust 1989 | İslam Respublikası Partiyası ↓ müstəqil | |||
3 avqust 1989-cu ildə vəzifə ləğv edilib |