Azadlıq Bloku — Vikipediya

Bu məqalədəki məlumatların yoxlanıla bilməsi üçün əlavə mənbələrə ehtiyac var. Lütfən, məqaləyə etibarlı mənbələr əlavə edərək onu təkmilləşdirməyə kömək edin. Mənbəsiz məzmun problemlər yarada və silinə bilər. Problemlər həll edilməmiş şablonu məqalədən çıxarmayın. Daha ətraflı məlumat və ya məqalədəki problemlərlə bağlı müzakirə aparmaq üçün məqalənin müzakirə səhifəsinə diqqət yetirə bilərsiniz.

Bu məqaləni vikiləşdirmək lazımdır. Lütfən, məqaləni ümumvikipediya və redaktə qaydalarına uyğun şəkildə tərtib edin.

Azadlıq Bloku
Quruluş tarixi	2005

Azadlıq Bloku — Azərbaycanda siyasi partiyalar ittifaqı. 2005-ci il Azərbaycan Respublikası Milli Məclisinə seçkilər ərəfəsində müxalif siyasi partiyaların birliyi kimi yaradılmışdır.

2005-ci il parlament seçkiləri ərəfəsində Azərbaycan Xalq Cəbhəsi Partiyası (islahatçılar), Azərbaycan Demokrat Partiyası və Müsavat Partiyası seçkilərə vahid siyahı ilə getmək barəsində razılaşdılar.^[1][2] 10 iyun 2005-ci ildə bu 3 partiya Azadlıq Blokunu təsis etmiş, blokun rəngini narıncı inqilab səbəbi ilə narıncı, simvolunu isə narıncı qızılgül seçmişdir.^[3] 7 iyul 2005-ci ildə blokun rəsmi təsisi ilə bağlı saziş imzalandı.^[4] 21 iyulda blok qeydiyyatdan keçdi.^[5] Azadlıq Bloku vahid namizədlər siyahısı təşkil etdi.^[6] 116 vahid namizədin olduğu siyahıya^[7] əsasən 28 namizəd (daha sonra 1 namizəd geri çəkildi) Azərbaycan Demokrat Partiyası üzvü idi.^[6] Həmçinin, 2005-ci il Naxçıvan Ali Məclisinə seçkilərdə Azadlıq Bloku üzvlərindən Müsavat Partiyası 16, Azərbaycan Xalq Cəbhəsi Partiyası 15 və Azərbaycan Demokrat Partiyası 13 namizədlə iştirak etmişdir.^[8]

Seçkilər ərəfəsində hakim Yeni Azərbaycan Partiyası və Prezident Administrasiyası rəhbəri Ramiz Mehdiyev iqtidar-müxalifət dialoqu təşkil etməyi təklif etmişdir.^[9] Görüş AXCP qərargahında reallaşmış, Azərbaycan Demokrat Partiyasını Ali Məclis sədri Akif Şahbazov təmsil etmişdir.^[10] Növbəti dəfə hakim YAP qərargahında görüş keçirsə də, Azadlıq Bloku üzvləri bu görüşə qatılmamışdır.^[11]

Seçkilərdə ABŞ-də yaşayan partiya sədri Rəsul Quliyev 36 saylı Xətai 4-cü seçki dairəsindən deputatlığa Azadlıq Blokunun vahid namizəd olsa da, Azərbaycan Respublikasının Baş Prokurorluğu Rəsul Quliyevin namizədlərə şamil olunan toxunulmazlığının qaldırılması ilə bağlı qərar çıxarmışdır. Azərbaycana qayıtdığı təqdirdə o, həbs ediləcəkdi və onun barəsində həbs qətimkan tədbiri seçilməsi haqqında Daxili İşlər Nazirliyinə tapşırıq verilmişdi. Baş Prokurorluğun yaydığı məlumatda Rəsul Quliyevin 1990–1995-ci illərdə "Azərneftyağ" zavodunun direktoru işlədiyi dövrdə 107 milyon ABŞ dolları məbləğində dövlət əmlakını mənimsədiyi və bu səbəbdən 10 oktyabr 2000-ci ildə Rəsul Quliyev haqqında axtarış elan edildiyi açıqlanmışdır.^[12][13] Sentyabrda Rəsul Quliyev oktyabrın 15-dək Azərbaycana dönəcəyini açıqladı.^[14][15] Rəsul Quliyev daha sonra oktyabrın 17-i yerli vaxtla saat 16:00-da xüsusi reyslə Londondan Bakıya gələcəyini açıqlamışdır.^[16] 17 oktyabrda Rəsul Quliyevin təyyarəsi Binə Hava Limanının ərazisinə daxil oldmuş, ancaq onun yerə enməsinə icazə verilməmişdir.^[17] "AZAL" Dövlət Konserninin prezidenti Cahangir Əsgərov Simferopol aeroportundan Rəsul Quliyevi gətirən Böyük Britaniyanın çarter təyyarəsinin Bakıda enməsi üçün icazə istənildiyini, sorğuya müsbət cavab verildiyini, lakin bir qədər keçdikdən sonra Simferopoldan faks daxil olduqdan sonra ADP sədrinin Bakıya uçmaqdan imtina etdiyini açıqlamışdır.^[18] Simferopol Nəqliyyat Polisinin hava limanı bölməsinin rəisi Andrey İvantsov isə Rəsul Quliyevə Ukrayna ərazisində bir qədər məhdudiyyət qoyulmasının səbəbini Azərbaycanın təklifi ilə onun İnterpolun axtarışında olması ilə əlaqələndirmişdir.^[18] Ardınca partiya üzvləri bununla bağlı aksiya keçirmiş və bu səbəbdən saxlanılmışdır.^[19] Onlardan 40-ı deputatlığa namizəd olmuşdur.^[18] 18 oktyabrda Rəsul Quliyev Ukraynada saxlanılmışdı.^[20] 19 oktyabrda Azərbaycan iqtidarı bu hadisələri dövlət çevrilişinə cəhd olaraq qiymətləndirdi və bu hadisələrlə əlaqəli olan iqtisadi inkişaf naziri Fərhad Əliyev,^[21] səhiyyə naziri Əli İnsanov^[22] və Prezidentin İşlər İdarəsinin rəhbəri Akif Muradverdiyev və deputat Fikrət Sadıqov da həbs edildi.^[23][24] Hadisələrlə bağlı sabiq maliyyə naziri Fikrət Yusifov da saxlanıldı.^[25] Rəsul Quliyev çevriliş iddialarını qəbul etməmişdir.^[26] 20 oktyabrda Jeleznedorojnı Rayon Məhkəməsinin qərarı ilə Rəsul Quliyev sərbəst buraxıldı.^[27] Bundan sonra Quliyev ölkəyə qayıtmaq istəsə də, qayıda bilmədi.

Parlament seçkilərinin nəticəsində Azadlıq Bloku 6 mandat qazansa da Azərbaycan Demokrat Partiyası mandat qazana bilmədi.^[28] Azadlıq Bloku seçki nəticələrini tanımadı.^[29] 9 noyabrda YeS Bloku və Milli Birlik Hərəkatının üzvlərinin iştirakı ilə Azadlıq Bloku etiraz mitinqi keçirdi.^[30] Daha sonra arıdıcıl bir neçə mitinq keçirən Azadlıq Blokuna üzv partiyaların rəhbərləri şikayətlərini və etirazlarını ABŞ və Avropa Birliyinə üzv digər dövlətlərinin nümayəndələrinə də çatdırdılar.^[31]

Azadlıq Seçki Bloku 6 mandat qazansa da, mandatlardan 4-ü Müsavat Partiyasının payına düşürdü. Müsavat Partiyası təkrar seçkilərə qatılmaq istəyini bildirsə də, Azərbaycan Xalq Cəbhəsi Partiyası və Azərbaycan Demokrat Partiyası seçkiləri boykot etmə qərarı almışdır.^[32]

27 yanvar 2007-ci ildə Azərbaycan Demokrat Partiyası Təşkilat Komitəsi partiyanın Ali Məclisinin iclasını keçirərək radikal müxalifət partiyası kimi yox, konstruktiv və siyasi dialoq yönümlü siyasi partiya kimi çıxış etməyə başlayacaqlarını aşıqlamışdır. 2007-ci ilin əvvəlində Rəsul Quliyev Ali Məclisin iclasını çağırdı. Bu səbəbdən qərara etiraz olaraq ADP Ali Məclisinin 59 üzvü bəyanatla çıxış etdi.^[33] Sədr müavini Sərdar Cəlaloğlu Rəsul Quliyevin bu qərardan xəbərdar olduğunu, bu qərarla razılaşmayacağı təqdirdə Rəsul Quliyevin partiya sədrliyindən istefa verəcəyini açıqlamışdır.^[34] 10 fevral 2007-ci ildə Rəsul Quliyev Sərdar Cəlaloğlunu sədr müavinliyindən azad etdi və Təşkilat Komitəsinin fəaliyyətini dayandırdı,^[35] lakin Cəlaloğlu 27 yanvarda partiyanın bütün strukturlarını buraxdığını açıqladı.^[36] Quliyev Akif Şahbazovu Azadlıq Blokunda patiyanı təmsil etməklə bağlı vəzifələndirsə də, blok partiya təmsilçi olaraq Cəlaloğlunu tanımışdır.^[37] 19 fevral 2007-ci ildə isə Rəsul Quliyev partiya sıralarından xaric edildi.^[38] Bu hadisələrdən sonra Azadlıq Bloku Azərbaycan Demokrat Partiyasını blokdan çıxarmışdır.^[39]

2006-cı ildə Müsavat Partiyası bloku tərk etmişdir. Sonralar Azərbaycan Liberal və Vətəndaş və İnkişaf partiyaları da bloka daxil olmuşlar.

2010-cu ildə blokun buraxıldığı deyildi.

Seçki dairəsi Vahid namizəd Siyasi partiya 1 saylı Şərur-Sədərək Namizəd Səfərov Bitərəf 2 saylı Şərur Vaqif Mahmudov Azərbaycan Demokrat Partiyası 3 saylı Babək-Kəngərli Şərqiyyə Məmmədova 4 saylı Naxçıvan Zeynal Fətullayev 5 saylı Şahbuz-Babək Bədrəddin Quliyev Cümhuriyyət Xalq Partiyası 6 saylı Culfa-Babək Elbrus Quliyev Azərbaycan Demokrat Partiyası 7 saylı Ordubad-Culfa Həşim İsgəndərli Müsavat Partiyası 8 saylı Binəqədi birinc Arzu Səmədbəyli Y 9 saylı Binəqədi ikinci Sərdar Cəlaloğlu Azərbaycan Demokrat Partiyası 10 saylı Binəqədi üçüncü İlham Hüseynli Azərbaycan Xalq Cəbhəsi Partiyası 11 saylı Qaradağ Etibar Quliyev 12 saylı Qaradağ-Binəqədi-Yasamal Solmaz Ələsgərova Azərbaycan Demokrat Partiyası 13 saylı Əzizbəyov birinci Midhəd Abbasov Bitərəf 14 saylı Əzizbəyov ikinci Həsrət Rüstəmov Azərbaycan Demokrat Partiyası 15 saylı Yasamal birinci Məmməd Zeynalov Müsavat Partiyası 16 saylı Yasamal ikinci Akif Nağı 17 saylı Yasamal üçüncü Lalə Şövkət Y Azərbaycan Liberal Partiyası 18 saylı Nərimanov-Nizami Cəmil Həsənli Y Azərbaycan Xalq Cəbhəsi Partiyası 19 saylı Nərimanov birinci Sülhəddin Əkbər Müsavat Partiyası 20 saylı Nərimanov ikinci İsa Qəmbər 21 saylı Nəsimi birinci Fuad Mustafayev Azərbaycan Xalq Cəbhəsi Partiyası 22 saylı Nəsimi ikinci Murad Səadəttinov Bitərəf 23 saylı Nəsimi-Səbail Zəminə Dünyamalıyeva Azərbaycan Demokrat Partiyası 24 saylı Nizami birinci Nurəddin Məmmədli Azərbaycan Demokrat Partiyası 25 saylı Nizami ikinci Qurban Məmmədov Azərbaycan Demokrat Partiyası 26 saylı Sabunçu birinci Aydın Quliyev 27 saylı Sabunçu ikinci Xaləddin İbrahimli Müsavat Partiyası 28 saylı Sabunçu üçüncü Rauf Arifoğlu 29 saylı Səbail seçki Həsən Kərimov Azərbaycan Xalq Cəbhəsi Partiyası 30 saylı Suraxanı birinci Vurğun Əyyub Müsavat Partiyası 31 saylı Suraxanı ikinci Əli Kərimli Azərbaycan Xalq Cəbhəsi Partiyası 32 saylı Suraxanı üçüncü Kamil Vəli Nərimanoğlu 33 saylı Xətai birinci Qabil Hüseynli Müsavat Partiyası 34 saylı Xətai ikinci Nəsib Nəsibli Y 35 saylı Xətai üçüncü Fuad Qəhrəmanlı Azərbaycan Xalq Cəbhəsi Partiyası 36 saylı Xətai dördüncü Rəsul Quliyev Azərbaycan Demokrat Partiyası 37 saylı Nizami birinci (Gəncə) Çingiz Sadıqov Bitərəf 38 saylı Nizami ikinci (Gəncə) Cahangir Əmirxanlı Müsavat Partiyası 39 saylı Kəpəz birinci (Gəncə) Elman Mövsümov Azərbaycan Demokrat Partiyası 40 saylı Kəpəz ikinci (Gəncə) Ramiz Orucov Azərbaycan Xalq Cəbhəsi Partiyası 41 saylı Sumqayıt birinci İkram İsrafil Y Müsavat Partiyası 42 saylı Sumqayıt ikinci Flora Kərimova Bitərəf 43 saylı Sumqayıt üçüncü Elman Salayev Azərbaycan Demokrat Partiyası 44 saylı Sumqayıt-Abşeron Nəriman Qasımoğlu Azərbaycan Xalq Cəbhəsi Partiyası 45 saylı Abşeron Etibar Talıblı 46 saylı Əli Bayramlı Teyyub Quliyev 47 saylı Mingəçevir Azadlıq Bloku vahid namizəd çıxarmadı. 48 saylı Yevlax Şəkər İskəndərova Azərbaycan Xalq Cəbhəsi Partiyası 49 saylı Yevlax-Mingəçevir Əli Rəfiyev Azərbaycan Demokrat Partiyası 50 saylı Qobustan-Xızı-Quba Rəşid Mansurov 51 saylı Qusar Əbdüləlim Əhmədov 52 saylı Quba Aytən Ələkbərova Bitərəf 53 saylı Quba-Qusar Vaqif Şirinov Azərbaycan Demokrat Partiyası 54 saylı Dəvəçi-Siyəzən Bahəddin Həziyev Azərbaycan Xalq Cəbhəsi Partiyası 55 saylı Xaçmaz şəhər Məlahət Mürşüdlü Müsavat Partiyası 56 saylı Xaçmaz kənd Azər Həsrət Bitərəf 57 saylı Kürdəmir Akif İslamzadə Azərbaycan Xalq Cəbhəsi Partiyası 58 saylı Hacıqabul-Kürdəmir Əyyub Umudov 59 saylı Salyan Emil Məmmədov Azərbaycan Demokrat Partiyası 60 saylı Salyan-Neftçala Mirzağa Axundov Müsavat Partiyası 61 saylı Neftçala Fərman Hüseynov Azərbaycan Xalq Cəbhəsi Partiyası 62 saylı Saatlı Ənnağı Hacıbəyli Bitərəf 63 saylı Sabirabad birinci Pənah Hüseyn Y

Seçki dairəsi Vahid Namizəd Siyasi partiya 64 saylı Sabirabad ikinci Xaliq Bahadır Azərbaycan Xalq Cəbhəsi Partiyası 65 saylı Saatlı-Sabirabad-Kürdəmir Əlihüseyn Rəhimov Müsavat Partiyası 65 saylı Saatlı-Sabirabad-Kürdəmir Akif Şahbazov Azərbaycan Demokrat Partiyası 67 saylı Cəlilabad şəhər Azadlıq Bloku vahid namizəd çıxarmadı. 68 saylı Cəlilabad kənd Şahbaz Qarayev Müsavat Partiyası 69 saylı Cəlilabad-Masallı-Biləsuvar Qulamhüseyn Əlibəyli Azərbaycan Xalq Cəbhəsi Partiyası 70 saylı Masallı şəhər Eynulla Zalıyev Azərbaycan Demokrat Partiyası 71 saylı Masallı Gülağa Aslanlı Müsavat Partiyası 72 saylı Yardımlı-Masallı Tofiq Quliyev Azərbaycan Xalq Cəbhəsi Partiyası 73 saylı Lənkəran şəhər Əlövsət Talışxanlı Müsavat Partiyası 74 saylı Lənkəran kənd Yadigar Sadıqlı 75 saylı Lənkəran-Masallı Seyfəddin Əliyev Azərbaycan Xalq Cəbhəsi Partiyası 76 saylı Lənkəran-Astara İltifat Rəhimzadə 77 saylı Astara Müstəcəb Məmmədov Bitərəf 78 saylı Lerik Ağacəfər Həsənli Azərbaycan Xalq Cəbhəsi Partiyası 79 saylı İmişli Azadlıq Bloku vahid namizəd çıxarmadı. 80 saylı İmişli-Beyləqan Əli Qasımov Azərbaycan Xalq Cəbhəsi Partiyası 81 saylı Beyləqan Tapdıq Abbas Müsavat Partiyası 82 saylı Ağcabədi Seyid Camal 83 saylı Ağcabədi-Füzuli Söhrab Həsənov 84 saylı Füzuli Qubad İbadoğlu 85 saylı Şamaxı Taliyət Əliyev Azərbaycan Demokrat Partiyası 86 saylı İsmayıllı Mehman Cavadoğlu Müsavat Partiyası 87 saylı Ağsu-İsmayıllı Ehtiyat Feyzullayev Azərbaycan Demokrat Partiyası 88 saylı Göyçay Maarif Soltanov 89 saylı Göyçay-Ağdaş Arif Əliyev Azərbaycan Xalq Cəbhəsi Partiyası 90 saylı Ağdaş Çingiz Qənizadə Bitərəf 91 saylı Ucar Elşən Qəniyev Müsavat Partiyası 92 saylı Zərdab-Ucar Azadlıq Bloku vahid namizəd çıxarmadı. 93 saylı Bərdə şəhər Nemət Əliyev Azərbaycan Xalq Cəbhəsi Partiyası 94 saylı Bərdə kənd Novruz Salahov Azərbaycan Demokrat Partiyası 95 saylı Tərtər İlham İsmayıl Müsavat Partiyası 96 saylı Goranboy-Naftalan Elçin Rzayev Azərbaycan Xalq Cəbhəsi Partiyası 97 saylı Goranboy-Ağdam-Tərtər Nizami Mehdiyev Müsavat Partiyası 98 saylı Şəmkir şəhər Fariz Cəfərov 99 saylı Şəmkir kənd Şahin Nəcəfov Azərbaycan Demokrat Partiyası 100 saylı Şəmkir-Daşkəsən Mahir Əsədov 101 saylı Xanlar-Daşkəsən Cavanşir Babayev Azərbaycan Xalq Cəbhəsi Partiyası 102 saylı Samux-Şəmkir Elman Mövsümov Azərbaycan Demokrat Partiyası 103 saylı Gədəbəy Nizami Quliyev Azərbaycan Xalq Cəbhəsi Partiyası 104 saylı Gədəbəy-Tovuz Saleh Məmmədov Bitərəf 105 saylı Tovuz Tofiq Hüseynov Müsavat Partiyası 106 saylı Tovuz-Qazax-Ağstafa İsaxan Aşurov 107 saylı Qazax Arzuman Əbdülkərimov 108 saylı Ağstafa Sabir Azəri Bitərəf 109 saylı Balakən Məhərrəm Mehdiyev Azərbaycan Xalq Cəbhəsi Partiyası 110 saylı Zaqatala Arif Hacılı Müsavat Partiyası 111 saylı Zaqatala-Balakən Hikmət Alqayev Azərbaycan Xalq Cəbhəsi Partiyası 112 saylı Qax Əyyub Kərimov 113 saylı Şəki şəhər Cavanşir Quliyev Bitərəf 114 saylı Şəki kənd birinci Hikmət Hacızadə Müsavat Partiyası 115 saylı Şəki kənd ikinci Sahib Kərimov Azərbaycan Xalq Cəbhəsi Partiyası 116 saylı Qəbələ Xalid Əlimirzəyev Müsavat Partiyası 117 saylı Oğuz-Qəbələ Vaqif Davudov 118 saylı Ağdam Nadir İsmayılov Bitərəf 119 saylı Ağdam Azadlıq Bloku vahid namizəd çıxarmadı. 120 saylı Cəbrayıl-Qubadlı Rafiq Quliyev Bitərəf 121 saylı Laçın Hüseyn Naibov Azərbaycan Xalq Cəbhəsi Partiyası 122 saylı Xankəndi İsi Bağırov Müsavat Partiyası 123 saylı Kəlbəcər Zülfiqar Hüseynzadə Azərbaycan Demokrat Partiyası 124 saylı Şuşa-Füzuli-Xocalı-Xocavənd Yavər Hüseyn Bitərəf 125 saylı Zəngilan-Qubadlı Ramiz Rövşən

2005-ci il Naxçıvan Ali Məclisinə seçkilərdə Azadlıq Bloku üzvlərindən Müsavat Partiyası 16, Azərbaycan Xalq Cəbhəsi Partiyası 15 və Azərbaycan Demokrat Partiyası 13 namizədlə iştirak etmişdir. Ümumilikdə 65-i Yeni Azərbaycan Partiyası, 36-sı isə bitərəf namizəd olmaqla 146 namizəd içindən Azərbaycan Xalq Cəbhəsi Partiyası 2, Azadlıq Bloku isə 1 deputat çıxarmışdır. Çünki, deputat seçilmiş Əhəd Cəfərli AXCP-nin klassiklər qanadının üzvü idi.^[40]

Əsas məqalə: Azərbaycan etirazları (2005)

• "İnternet saytlara müdaxilə olubmu?". www.bbc.com. 2005-10-27. İstifadə tarixi: 2024-08-25.
• "Prezident Aparatında hazırlanmış çevriliş ssenarisi: Parlamentdə səsləndirilən bəyanatın detalları - ŞOK ADLAR". GlobalInfo.az (türk). 2023-10-13. İstifadə tarixi: 2024-08-25.

Siyasət ilə əlaqədar bu məqalə qaralama halındadır. Məqaləni redaktə edərək Vikipediyanı zənginləşdirin.