Bülbül Xatun — Vikipediya

Bülbül Xatun
Dəfn edildiyi Şahzadə Mahmud türbəsi - Muradiyə külliyəsi, Bursa
Dəfn edildiyi Şahzadə Mahmud türbəsi - Muradiyə külliyəsi, Bursa
Şəxsi məlumatlar
Doğum tarixi 1452
Vəfat tarixi 1515
Vəfat yeri Bursa, Osmanlı imperiyası
Dəfn yeri Muradiyə külliyəsi, Bursa
Fəaliyyəti əsilzadə
Həyat yoldaşı II Bəyazid
Uşaqları Şahzadə Əhməd
Xədicə Sultan
Səlcuq Sultan
Gövhərmülk Sultan
Hundi Sultan
Şah Sultan
Şahzadə Mahmud
Ailəsi Osmanlı xanədanı

Bülbül Xatun (1452 – 1515, Bursa) — 8. Osmanlı sultanı II Bəyazidin xanımlarından.[1][2][3][4][5][6][7][8]

Həyatı

[redaktə | mənbəni redaktə et]

Doğum tarixi dəqiq olmasa da, ilk övladı Şahzadə Əhmədin doğum tarixinə əsasən, 1452-ci ildə dünyaya gəldiyi ehtimal olunur. II Bəyazidin Amasya sancaqbəyi olduğu illərdə Amasya sarayına alındığı və bütün övladlarını burada dünyaya gətirdiyi bilinir. Saraya necə alındığı bilinməsə də, vəqf sənədlərində "Abdullah qızı" olaraq anılır və bu səbəblə saraya cariyə olaraq anıldığı anlaşılır. 1465-ci ildə Şahzadə Əhmədi, 1466-cı ildə Xədicə Sultanı, 1467-ci ildə isə Gövhərmülk Sultanı, 1469-ci ildə Səlcuq Sultanı, 1470-ci ildə Hundi Sultanı, 1474-cü ildə Şah Sultanı, 1476-cı ildə isə Şahzadə Mahmudu dünyaya gətirdi.

Hatuniyə məscidi olaraq bilinən Bülbül Xatun məscidi, Amasya

1480-ci ildə oğulları Şahzadə Əhməd və Mahmud qardaşlarıyla birlikdə babası Fateh Sultan Mehmedin yanına İstanbula göndərildi və burada möhtəşəm mərasimlə sünnət edildi. Mərasimin ardından böyük oğlu Şahzadə Əhməd Çorum sancaqbəyi təyin edildi və Bülbül Xatun qızlarını da yanına alaraq oğluyla birlikdə Çoruma yollandı. Cəmi bir il sonra Fateh Sultan Mehmedin vəfatıyla əri II Bəyazid dərhal İstanbula yola düşdü və qardaşı Şahzadə Cemlə girişdiyi taxt mübarizəsinin ardından taxta çıxdı.

Ərinin taxta çıxmasının ardından kiçik oğlu Manisa, böyük oğlu Əhməd isə Amasya sancaqbəyliyinə göndərildi və Bülbül Xatun böyük oğluyla birlikdə Amasyaya getdi. Oğlunun edamına qədər burada qalan Bülbül Xatun Amasyada bir çox xeyriyyə işləri görmüşdür. Ladik bölgəsində məscid və imarət, Amasya qalası daxilində isə bir məktəb, məscid və çeşmə inşa etdirmişdir. Bundan başqa kiçik oğlu Şahzadə Mahmudun 1507-ci ildə vəfatının ardından Bursadakı Muradiyə külliyəsi daxilində onun adına türbə inşa etdirmişdir.

1512-ci ildə atası və qardaşlarıyla girişdiyi taxt mübarizəsində qalib gələn Yavuz Sultan Səlimin əmriylə, böyük oğlu Şahzadə Əhməd ələ 1513-cü ildə Bursa yaxınlığında boğularaq edam edildi və cənazəsi Bursadakı Muradiyə külliyəsində qardaşı Şahzadə Şahənşahın yanına dəfn olundu. Oğlunun edamından sonra Bursaya köçən Bülbül Xatun qalan ömrünü burada yaşadı və oğlunun məzarı üzərində türbə inşa etdirdi. Taxtda oturan ögey oğlu Yavuz Sultan Səlimə yazdığı məktublarda oğulları Şahzadə Əhməd və Şahzadə Mahmudun türbələrinin təmiri, onların övladlarının xərclərinin qarşılanmasını istəmişdir. Bu istəyi yerinə yetirilən Bülbül Xatun cəmi 2 il sonra — 1515-ci ildə Bursada vəfat etdi. Cənazəsi kiçik oğlu Şahzadə Mahmudun türbəsinə dəfn edildi.

Övladları

[redaktə | mənbəni redaktə et]

Mənbə

[redaktə | mənbəni redaktə et]
  • Uluçay, Mustafa Çağatay (2011). Padişahların kadınları ve kızları. Ankara: Ötüken. ISBN 978-9-754-37840-5
  • Sakaoğlu, Necdet (2008). Bu mülkün kadın sultanları: Vâlide sultanlar, hâtunlar, hasekiler, kadınefendiler, sultanefendiler. Oğlak Yayıncılık. ISBN 978-9-753-29623-6

İstinadlar

[redaktə | mənbəni redaktə et]
  1. ↑ Anthony Dolphin Alerson, The Structure of the Ottoman Dynasty
  2. ↑ Ahmed Akgündüz, Said Öztürk, Ottoman History — Misperceptions and Truths
  3. ↑ "Arxivlənmiş surət". 2006-05-02 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2006-05-02.
  4. ↑ Ahmed Akgündüz, Said Öztürk (2011). Ottoman History: Misperceptions and Truths Arxivləşdirilib 2017-10-18 at the Wayback Machine. Arxivləşdirilib 2017-10-18 at the Wayback Machine Oxford University Press. ISBN 978-9-090-26108-9.
  5. ↑ Leslie P. Peirce (1993). The Imperial Harem: Women and Sovereignty in the Ottoman Empire Arxivləşdirilib 2022-07-05 at the Wayback Machine. Oxford University Press. pp. 106–107. ISBN 978-0-195-08677-5.
  6. ↑ https://web.archive.org/web/20060502150908/http://www.4dw.net/royalark/Turkey/turkey6.htm
  7. ↑ Anthony Dolphin Alerson (1956). The Structure of the Ottoman Dynasty Arxivləşdirilib 2014-07-07 at the Wayback Machine. Clarendon Press.
  8. ↑ "Arxivlənmiş surət". 2018-10-04 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2016-07-10.
Mənbə — "https://az.wikipedia.org/w/index.php?title=Bülbül_Xatun&oldid=7430251"