French
DeutschDanimarka-Norveç — Vikipediya
| Parçalanmış | |||||
| Danimarka-Norveç | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| Danmark-Norge | |||||
| |||||
| «Guds hjælp, Folkets kærlighed, Danmarks styrke» | |||||
 1700-cü illərdə Danimarka torpaqları | |||||
| | |||||
| Paytaxt | Kopenhagen | ||||
| Ən böyük şəhər | Kopenhagen, Oslo | ||||
| Dilləri | Norveç dili, Danimarka dili | ||||
| Rəsmi dilləri | Danimarka dili və Alman dili | ||||
| Dövlət dini | Lüteranizm | ||||
| Ərazisi | 487,476 km2 | ||||
| Əhalisi | 1,859,000 | ||||
| İdarəetmə forması | Monarxiya | ||||
| Sülalə | Oldenburqlar | ||||
| Kral | |||||
| • 1524–1533 | I Frederik | ||||
| • 1588–1648 | IV Kristian | ||||
| • 1808–1839 | VI Frederik | ||||
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |||||
Danimarka-Norveç — hazırkı Danimarka və Norveç torpaqlarında qurulmuş uniya. Həmçinin İslandiya, Qrenlandiya və Farer adalarını da əhatə edirdi. 1536-cı ildə qurulmuş, 1814-cü ilə qədər davam etmişdir. Bu tarixdən sonra Norveç,İsveçin bir parçası olmuş; İslandiya, Qrenlandiya və Farer adaları isə Danimarkaya bağlı qalmağa davam etmişdir.
Quruluş
[redaktə | mənbəni redaktə et]Danimarka-Norveç əslində Kalmar Birliyinin qanuni varisi idi. Lakin İsveçdə baş verən üsyan Qustav Vazanın hakimiyyətə gəlməsinə və İsveçin ayrı bir dövlət yaratmasına təkan verdi. Bundan sonra dövlət Danimarka-Norveç adlanmağa başladı.
Yeddi illik Şimal müharibəsi
[redaktə | mənbəni redaktə et]İsveç'in dövlətdən ayrılmasını qəbul edə bilməyən Kral III Kristian özünü hələ də İsveçin hökmdarı kimi görürdü. İsveçlə mütəmadi olaraq müharibə aparan dövlət 7 ildən sonra Stettin sülhünü imzaladı.
Koloniyaların yaranması
[redaktə | mənbəni redaktə et]Böyük coğrafi kəşflər dövründə Danimarkanın da əsas maraqlarından biri Amerika və Hindistan oldu. Kral IV Kristian Danimarka Ost Hind Şirkətinin əsasını 1616-cı ildə qoydu.
Otuzillik müharibə
[redaktə | mənbəni redaktə et]
1618-ci ildə Avropada Katolik dövlətlərlə Protestant dövlətlər arasında müharibə başladı. Əsasən Skandinav ölkələri və Müqəddəs Roma imperiyası arasında keçən bu müharibədə məğlub tərəf olan Danimarka-Norveç protestant alman dövlətləri üzərindəki hegemonluq ümidini itirdi.
Norveçin ayrılması
[redaktə | mənbəni redaktə et]Napoleon müharibələri dövründə Danimarka'nın məğlubiyyəti 1814-cü ildə Norveçin İsveçə verilməsi ilə nəticələndi. Bu dövrDanimarka-Norveçin hərbi olaraq ən zəif, elmi olaraq isə Qızıl əsri adlanır. Belə ki, Hans Kristian Andersen və Kyerkeqor kimi dahilər məhz bu illər yetişmişdi.