Jalə İnan — Vikipediya

Jalə İnan
türk. Jale İnan
Doğum adı	Jale Oğan
Doğum tarixi	1 fevral 1914
Doğum yeri	İstanbul, Türkiyə
Vəfat tarixi	27 fevral 2001 [1] (87 yaşında)
Vəfat yeri	İstanbul
Dəfn yeri	Zəncirliquyu qəbiristanlığı
Vətəndaşlığı	türk
Atası	Aziz Ogan[d]
Elm sahəsi	Arxeologiya
Elmi dərəcəsi	doktorluq dərəcəsi[d] (1943)
İş yeri	İstanbul Universiteti
Təhsili	Münhen Lüdviq-Maksimilian Universiteti
Elmi rəhbəri	Gerhart Rodenwaldt[d]
Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

Jalə İnan — Türkiyənin ilk qadın arxeoloqudur. Uzun illər davam edən proqramlı qazıntılarla Perge və Side antik şəhərlərinin gün işığına çıxarılmasına əmək vermiş, çıxarılan əsərlərin sərgilənməsi üçün Antaliya və Side muzeylərinin qurulmasına nail olmuşdur. Türkiyənin ilk arxeoloqlarından olan Əziz Oğanın qızı, zamanın öndə gələn elm adamlarından olan Mustafa İnanın həyat yoldaşıdır.^[2]

1914-cü ildə arxeoloq Əziz Oğanın ailəsində doğuldu. Anası Məsturə xanım idi. Orta məktəbə Ərənköy Qız Liseyində başladı. Atasının məsləyi ilə əlaqədar gəzintilərinə qatılaraq arxeologiya ilə tanış oldu.^[3]

Aleksandr von Humbolt vəqfinin təqaüdü ilə arxeologiya üzrə oxumaq üçün Almaniyaya getdi. Bir il sonra da Türkiyə dövlətinin təqaüdünü qazandı. 1935–1943-cü illəri arasında arxeologiya üzrə bakalavr və doktorluq dərəcələrini Berlin və Münhen Universitetlərində tamamladı. 1943-cü ildə professor Rodenvaltın yanında "Kunstgeschichtliche Untersuchung der Opferhandlung auf römischen Münzen" adlı doktorluq tezisi ilə doktorluğu tamamlayaraq Türkiyəyə döndü.

İstanbul Universiteti Ədəbiyyat fakültəsində professor Boşun köməkçisi olaraq işə başlayan Jalə İnan, liseydən tanıdığı Mustafa İnanla 1944-cü ildə ailə həyatı qurdu. Növbəti ildə övladları Hüseyn doğuldu.

1946-cı ildə İstanbul Universiteti klassik arxeoloji kürsüsünün qurulmasında iştirak etdi. Kürsünün ilk köməkçiliyini professor Arif Müfid Manselin rəhbərliyi altında etdi. Həmin ildə Mansellə birlikdə Türk Tarix Qurumu adına Antaliyada Side şəhəri qazıntılarına, növbəti il Perge antik şəhəri qazıntılarına başladılar. 1953-cü ildə dosent, 1963-cü ildə professor oldu. Manseldən sonra 1974–1980-ci illər arasında Side, 1975–1987-ci illəri arasında isə Perge qazıntılarına rəhbərlik etdi. Qazıntıları zamanı Side Roma Hamamının Side muzeyinə çevrilməsi üçün çalışdı. 1975-ci ildə Klassik Arxeologiya Kürsüsünün sədri seçildi.

Jalə İnan son illərini Parkinson xəstəliyi ilə mübarizə apararaq keçirdi. 2001-ci ildə vəfat etdi.^[4]

4 sentyabr 2014-cü ildə doğumunun 100 illiyinə həsr olunmuş "Yüzüncü Yaşında Bilimde ve Anılarda Prof. Dr. Jale İnan" adlı etkinliklə anıldı.^[5]

Jalə İnan 1980-ci ildə Pergedə komandası ilə birlikdə beldən yuxarısı olmayan Herakl heykəli tapdılar. "Yorğun Herakl" adıyla bilinən heykəlin alt bölümü illərcə Antaliya muzeyində sərgiləndi, lakin üst bölümü illərlə tapılmadı. 1990-cı ildə Özcen Acarın verdiyi bir xəbərlə itən parçanın ABŞ-da olduğunu bildirdi.^[6]

Heykəlin üst hissəsi 2011-ci ildə Türkiyəyə gətirildi.^[7]