UEFA Çempionlar Liqası — Vikipediya

UEFA Çempionlar Liqası
Açılış ili	1955
Komandaların sayı	32 (qrup mərhələsi) 78 və ya 79 (toplam)
Son çempion	Real Madrid
Ən uğurlu klub	Real Madrid (15 dəfə)
TV yayımçıları	CBC Sport İctimai TV
Cari mövsüm
← 2022–23 2024–25 →

UEFA Çempionlar Liqası — Avropanın öz ölkə çempionatlarında müvəffəqiyyət qazanan klubların mübarizə apardığı ən məşhur futbol turniridir. Turnirin adı 1992-ci ilə qədər Çempion Klublar Kuboku olmuşdur. 1992–1993-cü il mövsümündən etibarən turnir UEFA Çempionlar Liqası adlanır. Turnirin ilk oyunları 1955-1956-cı il mövsümündə keçirilmişdir. Qaydalara uyğun olaraq pley-off mərhələsini keçən və qrup yarışlarına birbaşa düşən komandalar qruplara bölünür. 1997-ci ildən etibarən klub reytinqləri yüksək olan ölkələrin çempionları ilə yanaşı 2-ci, 3-cü, bəzən isə 4-cü yeri tutmuş komandaları da turnirə birbaşa vəsiqə qazanır və ya pley-off mərhələsində oynamaq hüququ əldə edir. Hər komanda rəqib klub ilə 2 oyun keçirir (evdə və səfərdə). Qrupda müvəffəqiyyət qazanan komandalar öz aralarında 1/8, 1/4 və 1/2 oyunları keçirir (yenə də həm evdə, həm də səfərdə olmaqla 2 oyun). Final oyunu isə 1 dəfə olur (əvvəlcədən müəyyənləşdirilmiş meydançada).

UEFA Çempionlar Liqası Azərbaycanda 2000–2009-cu illər arasında ANS-də yayımlanırdı. 2009-cu ildən 2012-ci ilədək Lider TV-də yayımlandı. 2012–2018-ci illərdə AzTV və İdman Azərbaycan kanallarında yayımlandı. 7 avqust 2018-ci ildə CBC Sport, 14 fevral 2023-cü ildən etibarən isə İctimai Televiziya tərəfindən yayımlanır.

UEFA Çempionlar Kuboku XX əsrin ikinci yarısında UEFA tərəfindən Avropada keçirilmiş ən nüfuzlu klub turniri idi. İlk turnir 1955/1956 mövsümündə, sonuncu turnir isə 1991/1992 mövsümündə keçirilmişdir. 1992/1993 mövsümündə turnirin adı və formatı dəyişdirilərək UEFA Çempionlar Liqası ilə əvəz edilmişdir.

Hər il qalib komandaya Avropa Çempionlar kuboku təqdim edilir. Kuboku 3 il ardıcıl və ya ümumilikdə beş dəfə qazanan komanda, kubokun dəqiq kopyasını saxlamaq hüququ əldə edir (orijinal kubok həmişə UEFA-da qalır). Bu vaxta kimi bu hüququ Real Madrid, Ayaks, Bayern Münxen, Milan, Liverpul və Barselona əldə edib. Hazırkı kubok gümüşdən hazırlanmışdır, hündürlüyü 74 sm, kütləsi 11 kq-dır. Bu kubok 1966-ci ildə Bern zərgəri olan Jorq Stadelman tərəfindən hazırlanmışdır. 2012-2013-cü ildən etibarən Çempionlar Liqasının qalibi olmuş komandaya 40 qızıl medal, finalda məğlub olmuş komandaya isə 40 gümüş medal təqdim edilir.

2015-16-ci ildən etibarən UEFA tərəfindən pley-off mərhələsində qalib gələn komandaya 2 milyon, məğlub olan komandaya isə 3 milyon avro mükafat təyin edilmişdir. Qrup mərhələsinə çıxış 12 milyon avro, qrup mərhələsində qazanılmış hər bir qələbəyə görə 1.5 milyon, heç-heçəyə görə isə 500 000 avro pul mükafatı mövcuddur. Bundan əlavə, qrup mərhələsini adlamış komandaya 5.5 milyon, 1/4 finala çıxmış komandaya 6 milyon, yarımfinala çıxmış komandaya 7 milyon, finala çıxmış komandaya 10.5 milyon, qalib olmuş komandaya isə 15 milyon avro pul mükafatı təqdim edilir.

• Birinci təsnifat mərhələsi: €200,000
• İkinci təsnifat mərhələsi: €300,000
• Üçüncü təsnifat mərhələsi: €400,000
• Pley-offda məğlub olma: €3,000,000
• Pley-offda qalib olma: €2,000,000
• Qrup mərhələsinə çıxış: €12,000,000
• qrup mərhələsində qazanılmış qələbə: €1,500,000
• qrup mərhələsində əldə edilmiş heç-heçə: €500,000
• 1/8 final: €5,500,000
• 1/4 final: €6,000,000
• 1/2 final: €7,000,000
• Finalda məğlub olma: €10,500,000
• Finalda qələbə: €15,000,000

Ən çox qalib gələn klublar

Klub	Qalib	Finalçı	Qəlib gəldiyi illər	2-ci yer tutduğu illər
Real Madrid	15	3	1956, 1957, 1958, 1959, 1960, 1966, 1998, 2000, 2002, 2014, 2016, 2017, 2018, 2022, 2024	1962, 1964, 1981
Milan	7	4	1963, 1969, 1989, 1990, 1994, 2003, 2007	1958, 1993, 1995,2005
Liverpul	6	3	1977, 1978, 1981, 1984, 2005, 2019	1985, 2007,2018, 2022
Bayern Münhen	6	5	1974, 1975, 1976, 2001, 2013, 2020	1982, 1987, 1999, 2010, 2012
Barselona	5	3	1992, 2006, 2009, 2011, 2015	1961, 1986, 1994
Ayaks	4	2	1971, 1972, 1973, 1995	1969, 1996
Inter Milan	3	3	1964, 1965, 2010	1967, 1972, 2023
Mançester Yunayted	3	2	1968, 1999, 2008	2009, 2011
Yuventus	2	7	1985, 1996	1973, 1983, 1997,1998, 2003, 2015, 2017
Benfika	2	5	1961, 1962	1963, 1965, 1968,1988, 1990
Nottingem Forest	2	0	1979, 1980	-
Porto	2	0	1987, 2004	-
Seltik	1	1	1967	1970
Hamburq	1	1	1983	1980
Styaua Buxarest	1	1	1986	1989
Olimpik Marsel	1	1	1993	1991
Dortmund	1	1	1997	2013
Çelsi	2	1	2012,2021	2008
Feyenoord	1	0	1970	-
Aston Villa FK	1	0	1982	-
PSV Eyndhoven	1	0	1988	-
Srvena Zvezda Belqrad	1	0	1991	-
Reyms	0	2	-	1956, 1959
Atletiko Madrid	0	3	-	1974, 2014,2017
Valensia	0	2	-	2000, 2001
Fiorentina	0	1	-	1957
Ayntraxt Frankfurt	0	1	-	1960
Partizan Belqrad	0	1	-	1966
Panatinaykos	0	1	-	1971
Lids Yunayted	0	1	-	1975
Seint Etyen	0	1	-	1976
Borussiya Münhenqlaudbax	0	1	-	1977
Brügge	0	1	-	1978
Malmö FF	0	1	-	1979
Roma	0	1	-	1984
Sampdoriya	0	1	-	1992
Bayer Leverkuzen	0	1	-	2002
AS Monako	0	1	-	2004
Arsenal	0	1	-	2006
Tottenhem	0	1	-	2019
Paris Sen-Jermen	0	1	-	2020

Ən böyük hesablı qələbələr:

• Real Madrid - Malmö - 8:0
• Liverpul - Beşiktaş – 8:0
• Real Madrid - Genk - 7 : 0
• Arsenal - Slaviya Praqa – 7:0
• Yuventus - Olimpiakos – 7:0

Ən çox qol vuran futbolçular:

Qeyd:Statistik göstəricilər 2021-ci ilin aprel ayına qədər qeydə alınan nəticədir

Ən çox oyun keçirən futbolçular

Ən tez qol vuran futbolçu:

• Roy Makay ( Bayern Münhen) - 2006-cı il martın 7-də Real Madrid ilə oyunun 10.03-cü saniyəsində fərqlənib.

1 mövsümdə ən çox qol vuran futbolçu:

• Kriştiano Ronaldo ( Real Madrid) – 2013/2014-cü il mövsümü - 16 qol.

1 oyunda 4 qol vuran futbolçular:

• Marko van Basten
• Filippo İnzagi
• Dado Prşo
• Rud van Nistelroy
• Andrey Şevçenko
• Robert Levandovski
• Zlatan İbrahimoviç

Ən sürətli het-trik:

Mayk Nyuell (“Bləkbörn”) – 6 dekabr 1995-ci ildə “Rusenborq”la oyunda 9 dəqiqəyə 3 qol vurub.

Qol vuran ən gənc futbolçu:

Peter Ofirikuaye – 17 yaş 195 günlükdə 1 oktyabr 1997-cü ildə “Rusenborq” – Olimpiakos oyununda fərqlənib.

3 fərqli klubda 4 kubok qazanan futbolçu:

Klarens Zeedorf 1995-ci ildə “Ayaks”da, 1998-ci ildə "Real"da, 2003-cü və 2007-ci illərdə “Milan”da

Kuboku qazanan ən cavan və ən qoca məşqçilər:

Ən gənc məşqçi - Xose Villalonqa 1956-cı ildə, 36 yaş 185 günlüyündə Madrid "Real"ına kubok qazandırıb.

Ən qoca məşqçi – Raymond Qotals 1993-cü ilində, 71 yaş 232 günlüyündə “Marsel”ə kubok qazandırıb.

Uzatma dəqiqələri oynanılan finallar:

• 53 finalın 14-də uzatma dəqiqələri oynanılıb. Bunlardan 9-da isə oyunsonrası penaltilər seriyasına müraciət olunub.

Ardıcıl iki oyunda het-trik:

• Luis Ardiano (Şaxtyor Donetsk) 2014/15-ci il mövsümündə BATE Borisov komandasına qarşı.