Yamanoue no Okura — Vikipediya

Yamanoue no Okura
yap. 山上憶良
Doğum tarixi təq. 660
Vəfat tarixi təq. 733
Fəaliyyəti vaka şairi

Yamanoue no Okura (təq. 660təq. 733) — Yapon şairi.

Yamanoue no Okura 660-cı ildə anadan olub. Onun məxsus olduğu Nara dövrünün poeziyası hələ bir qədər sadəlövh, təmiz lirika yapon zəmini ilə çox yaxın olan, mifologiyaya yaxın, eyni zamanda Çin mədəni modelinə uyğun yaradılan poeziya nümunələri idi. O, yapon poeziyasının ilk müəllifi məlum olan nümunələrini yaradan beş məşhur yapon şairindən biri idi. İlk yapon lirikasında “uzun nəğmələr” əsas yer tuturdu ki,bunlar da öz başlanğıcını xalq himnlərindən və ağılarından almışdı. Onun poeziyasının üslub xüsusiyyətləri digər yapon şairlərindən çox seçilir. Yamanoue no Okura savadlı adam olmuş, Çin dilini öyrənmiş, Çin fəlsəfəsinə bələd olmuş, Çin dilində şeirlər yazmışdır. Yamanoue no Okura bir müddət Çində yaşamışdır. O, şeirlərinin çoxunu Kyuşu adasında yazmışdı. Bu ada Yaponiyanın cənub hissəsindədir. Şair orada əyalət çinovniki vəzifəsində işləyirdi. Yalnız ömrünün axırlarına yaxın paytaxta gəlmiş (Naraya) və 733-cü ildə burada vəfat etmişdir. Okura başqa istedada köklənmiş nəğməkar idi. Bu mənada o, Yamabe no AkahitoKakinomoto no Hitomarodan fərqlənirdi. O, «yoxsulların dialoqu» adlı poeması ilə daha çox şöhrətlənmişdi. Yamanoue no Okura Yapon poeziyasında ilk şairdi ki, poeziyasında artıq sosial motivlər səslənir:

" Daha ocaqda,

Tristre görünmür

Qazanın üstə,

Hörümçək toru

Biz yemək haqda

Düşünmürük heç

Hər günkü kimi

Yemək də gec-gec.

Yaxşı deyirlər

Bağlar qırılır

Zaman yorulur

Yurd uçurulur.

"

Okura zəmanənin uşaqları haqqında düşünərkən də sosial problemləri unutmur.

" Varlı uşağının pal-paltarı çox

Onun paltarları bir əsrə bəsdir.

Varlı sandığında dövlət çürüyür

Qiymətli ipəklər çürüyüb gedir.

Kasıbın əyinində bir kobud xalat

Donu da yoxdu ki, yazıq geyinsin

Neynəyək beləcə yaşayırıq biz

Amma bir dərd ilə yanır qəlbimiz

Dövranı yıxmağa çatmır gücümüz

"

Okuranın poeziyasında elə fəlsəfi fikirlər var ki, bu fikirlər həyatın faniliyi, ömrün sürətlə ötüb-keçməsindən yaranan ibrətli fikirlərdir. Bu şeirlərdə Budda təliminin, budda fəlsəfəsinin təsiri dərhal hiss olunur. Şair öz nəğmələrində öz zəmanəsinin poeziyasında olan ümumi motivlərdən istifadə edir və eyni zamanda xalq poeziyasının motivləri də ona yad deyil. Faciəli surətdə ölən Arao haqqında və iki ulduzun məhəbbət haqqında əfsanə onun poeziyasında çox orijinal şəkildə əks etdirilir. Onun məhəbbətə həsr olunan şeirləri də çoxdur. Uşaqlara olan məhəbbəti də xüsusi poetik istedadla yazılmışdır. Öz oğluna yazdığı şeirdə bu güclü istedad özünü göstərir. Bu böyük humanist şair, böyük vətəndaş şairdir. Okura hələ o zaman vətəndaş poeziyanın bünövrəsini qoymuşdu. Onun əsas görkəmli xidməti də elə bundadır.[1]

  1. Bədəlzadə A. Yapon ədəbiyyatı tarixi. Bakı, 2016, s. 47-48