دستگرد (نطنز) - ویکیپدیا، دانشنامهٔ آزاد
اطلاعات کلی | |
---|---|
کشور | ایران |
استان | اصفهان |
شهرستان | نطنز |
بخش | مرکزی |
دهستان | کرکس |
نام محلی | دستگرد |
نامهای دیگر | دستجرد |
نامهای قدیمی | - |
سال بنیاد | پیش از اسلام |
۳۳°۳۱′شمالی ۵۱°۵۵′شرقی / ۳۳٫۵۱°شمالی ۵۱٫۹۱°شرقی | |
مردم | |
جمعیت | ۶۸ |
رشد جمعیت | منفی |
جغرافیای طبیعی | |
ارتفاع از سطح دریا | ۱۴۰۰ |
اطلاعات روستایی | |
رهآورد | انار، انجیر، لبنیات محلی، سبزیجات، بادام، نان تنوری، پسته، جوز قند |
پیششمارهٔ تلفن | ۰۳۱ |
از اماکن دوره ساسانیان یا پیش از آن |
دستجرد (نطنز) روستایی از توابع بخش مرکزی شهرستان نطنز استان اصفهان ایران است که در فاصله ۷ کیلومتری از مرکز شهر نطنز و در حاشیه آزادراه تهران-نطنز-اصفهان، جاده قدیم نطنز بادرود و در دامنه کوه چلک (چرخه) قرار گرفتهاست. در ادبیات رسمی و اداری دستجرد گفته میشود اما دَستجِرد عربیشده واژه دَستگِرد فارسی است. دارای طوایف، باغات، رسومات ، مزارع و قنوات متنوع است. در لغتنامه دهخدا و کتاب میراث فرهنگی نطنز اثر سید حسین اعظم واقفی و بسیاری منابع دیگر توضیح و اشاره داده شدهاست. بر طبق روایات طوایف باستانی و مهاجر در طول سالها در دستگرد ساکن شده اند. از قدیمی ترین خانواده ها میتوان از ضرقامی، زرقام، کریمی، اباذری، عزیزی، شهرستانی و خداداد نام برد که دارای اصالت دستگردی میباشند که برخی دارای نام فامیل با پسوند دستگردی یا دستجردی میباشند. مزارع منسوب به دستگرد و یا مملوک اهالی آن عبارتند از : لادر آباد، مرنجقاب، هل آباد، مزرعه کریم، مزرعه صادق، چاهه، مزرعه اقلیم، رحمه، برشکت و استخرجه.
محصولات[ویرایش]
بهطور سنتی تولیدات این روستا محصولات دامی شامل گوشت و فرآوردههای شیری، همچنین محصولات کشاورزی بوده که البته سابقاً ابریشم (نوقان) و خشکبار مانند انواع مغزها و میوه خشک و به ویژه جوزقند میباشد. کشاورزی این روستا بیشتر در حوزه تولید انار، انجیر، زردآلو، یونجه و شبدر، بادام، پسته و زعفران است.
آیین و رسومات[ویرایش]
مهمترین آیین زنده این روستا مراسم باستانی پارسه یا پرسه است که احتمالاً در دوران صفویه احیا شده و در روز تاسوعا اهالی با حضور دسته جمعی در یکایک خانههای روستا برای از دست رفتگان طلب مغفرت و برای بازماندگان آرزوی سلامت میکنند.
تاریخ[ویرایش]
از آنجایی که دستگرد به املاک خالصه ساسانی گفته میشد تاریخچه تشکیل روستا به پیش از اسلام برمیگردد. سوابق مبنی بر ایستادگی این روستا در مقابل نایب حسن کاشی و همچنین پناه دادن به کفار و مغضوبین وجود دارد.
اماکن تاریخی[ویرایش]
قلعه مرکزی و تعدادی قلعه خشت و گلی، حسینیه خشت و آجری، گورستان، قنات میرآب و قنات کهن و قنوات دیگر، پاچنار، استخرجه، مسجد پاچنار که برخی در حال مرمت بدست اهالی و برخی نیاز به مرمت دارند.گفته میشود نخل حسینیه دستگرد بزرگترین نخل شهرستان نطنز میباشد.
زبان و گویش[ویرایش]
در کتاب فرهنگ جامع زبان و گويش نطنز عباس دهقانیان آمده است: براساس آشنايي و تحقيقات ميداني در روستاهاي قديمي نظنز زبان نطنز يك زبان محلي نيست و يك زبان و باقيمانده از زبان پهلوي ـ ساماني و پهلوي ـ اشكاني است و ريشه مشترك اين زبان در گويش شمال ايران، خراسان و همدان و حتي در شعرهاي حافظ و فردوسي و باباطاهر فراوان ديده ميشود
منابع[ویرایش]
- فرهنگ جغرافیائی ایران ج ۳
- [۱]