دغوبایزید - ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد

دغوبایزید
دغوبایزید
مختصات: ۳۹°۳۲′۵۰″ شمالی ۴۴°۰۵′۰۰″ شرقی / ۳۹٫۵۴۷۲۲°شمالی ۴۴٫۰۸۳۳۳°شرقی / 39.54722; 44.08333
کشور	ترکیه
استان	آغری
حکومت
• شهردار	Yıldız Acar (حزب دموکراتیک خلق‌ها)
• قائم‌مقام	Zafer Engin
مساحت [۱]
• ناحیه	۲٬۴۱۵٫۸۴ کیلومتر مربع (۹۳۲٫۷۶ مایل مربع)
جمعیت  (2012)[۲]
• شهری	۷۴٬۳۱۶
• ناحیه	۱۱۸٬۹۵۰
• تراکم ناحیه	۴۹/کیلومتر مربع (۱۳۰/مایل مربع)
وبگاه	www.dogubayazit-bld.gov.tr

دُغوبایَزید (ترکی استانبولی: Doğubayazıt؛ کردی: Bazîd؛ ارمنی: Դարույնք') شهری است در شرق ترکیه نزدیک به مرز ایران. دغوبایزید در ۱۵ کیلومتری جنوب باختری کوه آرارات، ۳۵ کیلومتری مرز ایران و ۹۳ کیلومتری خاور شهر آغری قرار دارد. جمعیت آن در سال ۲۰۰۹ برابر با ۶۶٬۴۲۳ نفر و اکثریت مردم این شهر را کردها تشکیل می دهند و با شمارش حومه برابر با ۱۱۱٫۶۴۰ نفر و مساحت آن ۲۳۸۳ کیلومتر مربع بود.

شهر دغوبایزید در قدیم به خاطر نزدیکی آن به مرز ایران همواره از اهمیت بیشتری نسبت به امروز برخوردار بود.

این منطقه از زمان پادشاهی اورارتو (۲۷۰۰ سال پیش) مسکونی بوده و پیش از روزگار عثمانی با نام ارمنی خود, دارویْنْک (ارمنی: Դարույնք) نامیده می‌شد. در سدهٔ چهارم میلادی این منطقه صحنه کشمکش میان ساسانیان و خاندان ارمنی باگراتونی بود و شاهان باگراتونی دژ داروینک را بازسازی کردند. در روزگاران بعد این شهر به دست ایرانیان، رومی‌ها، اعراب و بیزانسی‌ها تسخیر شد و به عنوان لشکرگاهی برای ادامه لشکرکشی بر فراز کوه‌ها به‌شمار می‌آمد.

مردمان ترک‌زبان برای نخستین بار در سال ۱۰۶۴ میلادی به منطقه وارد شدند و پس از آن‌ها مغول‌ها به منطقه آمدند. دژ داروینک در جریان درگیری‌ها بارها ویران و بازسازی شد که یکی از این بازسازی‌ها در سال ۱۳۷۴ میلادی توسط جنگ‌سالار ترک، شهزاده بایزید جلایری صورت گرفت. بعدها در سدهٔ شانزدهم نام خود شهر نیز به بایزید تغییر یافت.

این شهر در سال ۱۵۱۴ به دست عثمانیان افتاد و سرای اسحاق‌پاشا از بناهای یادگار این دوره است. این شهر در سال‌های ۱۸۲۱–۱۸۲۲ شاهد جنگ میان عثمانی و ایران بود و در سال ۱۸۵۶ مورد یورش روس‌ها قرار گرفت. بایزید در این جنگ‌ها به تصرف روسیه درآمد و بعداً با واپس‌نشینی روس‌ها جمعیت ارمنی آن نیز شهر را ترک کرده و به ارمنستان کوچیدند. آن‌ها در نزدیکی دریاچه سوان روستای بایزید نو (گاوار امروزی) را بنا نهادند.

شهر بایزید که در اصلیت خود شهری ارمنی بود توسط ارتش ترکیه ویران شد و در سال ۱۹۳۰ کردها در آن جای گرفتند.^[۳] در جریان جنگ جهانی یکم، نسل‌کشی ارمنی‌ها و جنگ استقلال ترکیه این شهر با ویرانی‌های بیشتری روبه‌رو شد و در دههٔ ۱۹۳۰ شهر جدیدی در کنار آن ساخته شد که دغوبایزید (به معنی بایزید شرقی) نامیده شد.

آب‌وهوای آن در زمستان خشک و سرد و در تابستان خشک و گرم است.

از اماکن تاریخی دغوبایزید می‌توان از سرای اسحاق پاشا و آرامگاه احمد خانی نام برد.

یک سازند زمین‌شناسی واقع در منطقه دغوبایزید به عنوان باقی‌مانده کشتی نوح معرفی شده است که مورد توجه زمین‌شناسان و بازدیدکنندگان قرار گرفته است.^[۴]

1. ↑ "Area of regions (including lakes), km²". Regional Statistics Database. Turkish Statistical Institute. 2002. Retrieved 2013-03-05.
2. ↑ "Population of province/district centers and towns/villages by districts - 2012". Address Based Population Registration System (ABPRS) Database. Turkish Statistical Institute. Retrieved 2013-02-27.
3. ↑ Bayazit, Encyclopædia Iranica , by R. W. Edwards
4. ↑ ایران، عصر (۱۴۰۲/۰۸/۰۶ - ۱۵:۴۳). «آیا کشتی نوح پیدا شده است؟ ویرانه‌ های کشف شده در ترکیه با قدمت ۵ هزار سال». fa. دریافت‌شده در 2024-04-06. تاریخ وارد شده در |تاریخ= را بررسی کنید (کمک)

• مشارکت‌کنندگان ویکی‌پدیا. «Doğubeyazıt». در دانشنامهٔ ویکی‌پدیای انگلیسی، بازبینی‌شده در May ۱۱, ۲۰۱۰.

در ویکی‌انبار پرونده‌هایی دربارهٔ دغوبایزید موجود است.