French
Deutschزیست‌بوم - ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد
زیست‌بوم، زی‌بوم[۱] یا زیمان[۲] (به انگلیسی: Biome)به مناطق زندگی تمام گیاهان، جانوران و سایر موجودات با شرایط طبیعی محیط در یک منطقه ویژه گفته می‌شود.[۳] یک زیمان با انواع حیات جانوری مشخص با توجه به موقعیت، شرایط آب وهوایی، عرض جغرافیایی و ارتفاع تعیین می‌شود.[۴]
یک زیست‌بوم از اکوسیستم‌های زیادی با جمعیت اندکی از جانداران زنده به همراه شرایط محیط زندگی‌شان (قسمت‌های طبیعی مؤثر در آنها) ساخته شده است. در حالی که مرزهای یک زیمان به وسیلهٔ آب‌وهوا تعیین شده مرزهای جمعیتی یک اکوسیستم با ویژگی‌های طبیعی مانند: رشته کوه‌ها یا دیواره بالائی رودخانه‌ها از همدیگر جدا هستند. یک اکوسیستم با زیمان ویژه به داشتن اشکال رشد همانند گیاهان و جانوران با عادت غذایی مشابه گرایش دارد.[۵]
انواع
[ویرایش]زیست‌بوم‌های اصلی کره زمین شامل: جنگلهای بارانی استوایی، جنگلهای مخروطی شمال، توندرا، بیابان، مراتع ساوان و بلوط کوتاه قد است. اگر چه بعضی اوقات به صورت اختیاری اصطلاح زیست‌بوم در بارهٔ محیط‌های وابسته به دریا به کار برده شده که بیانگر مناطق زیست دریایی مانند منطقه ساحلی و آب کم عمق، منطقه آبهای آزاد اقیانوس‌های باز و منطقه عمیق کف اقیانوسی است.[۶] البته این تقسیم‌بندی‌ها نسبی است و عده‌ای از جغرافی‌دانان زیست‌بوم‌های دیگری را از جمله علفزارهای منطقه معتدله در نظر دارند.[نیازمند منبع]
زیست‌بوم‌های دیگر
[ویرایش]نقشه‌های زیست‌بومی هنوز شامل جانوران میکروسکوپی سنگ‌زی (سنگزیان) که درون سنگ‌ها زندگی می‌کنند نمی‌باشند. حیات این‌گونه از جانداران به‌تازگی کشف شده است و هنوز به‌طور کامل در زیست‌بوم‌ها دسته‌بندی نشده‌اند.
نقشهٔ زیست‌بوم‌ها
[ویرایش]
| یخ‌های شناور و بیابان‌های قطبی دشت‌های بی‌درخت پوشیده از گلسنگ نواحی قطبی (توندرا) تایگا جنگلهای پهن‌برگ معتدل | استپ معتدل جنگلهای مرطوب نیمه‌گرمسیری پوشش گیاهی مدیترانه‌ای جنگلهای موسمی | بیابان‌های خشک درختچه‌های بیابانی استپ خشک و بیشه زارها و مراتع مدیترانه ای بیابان‌های نیمه‌خشک | دشت چمنزار بی‌درخت دشت بادرخت جنگلهای خشک نیمه‌گرمسیری جنگلهای استوایی | دشت‌های بی‌درخت کوهستانی جنگلهای کوهستانی |
زیست‌بوم‌های آب شیرین
[ویرایش]
مناطق خاکستری رنگ آب‌هایی هستند که به اقیانوس‌ها نمی‌ریزند، به جز این مناطق آبهای سایر مناطق به رنگ‌های دیگر به اقیانوس‌ها راه دارند.
جستارهای وابسته
[ویرایش]منابع
[ویرایش]- ↑ مُر، فرید؛ مدبری، سروش (۱۳۹۱). فرهنگ جامع علوم زمین. فرهنگ معاصر. شابک ۹۷۸-۶۰۰-۱۰۵-۰۴۰-۴.
- ↑ «زیمان» [زیست‌شناسی] هم‌ارزِ «biome»؛ منبع: گروه واژه‌گزینی. جواد میرشکاری، ویراستار. دفتر چهارم. فرهنگ واژه‌های مصوب فرهنگستان. تهران: انتشارات فرهنگستان زبان و ادب فارسی. شابک ۹۶۴-۷۵۳۱-۵۹-۱ (ذیل سرواژهٔ زیمان)
- ↑ «What Makes A Biome? | National Geographic Society». education.nationalgeographic.org. دریافت‌شده در ۲۰۲۲-۱۰-۱۵.
- ↑ Vix (۲۰۲۰-۱۰-۲۰). «Biome - Definition and Examples - Biology Online Dictionary». Biology Articles, Tutorials & Dictionary Online (به انگلیسی). دریافت‌شده در ۲۰۲۲-۱۰-۱۵.
- ↑ «Biome - an overview | ScienceDirect Topics». www.sciencedirect.com. دریافت‌شده در ۲۰۲۲-۱۰-۱۵.
- ↑ «زیست‌بوم». بایگانی‌شده از اصلی در ۱۳ ژانویه ۲۰۱۹. دریافت‌شده در ۲۵ دسامبر ۲۰۱۱.
