سید محمدعلی قاضی طباطبایی - ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد

سید محمدعلی قاضی طباطبایی
زادهٔ۳۰ مهر ۱۲۹۳
درگذشت۱۰ آبان ۱۳۵۸ (۶۵ سال)
تبریز
مدفنمسجد مقبره تبریز
پیشهمجتهد
والدینمیرزا باقر قاضی طباطبائی

سید محمدعلی قاضی طباطبائی (۳۰ مهر ۱۲۹۳ – ۱۰ آبان ۱۳۵۸) معروف به قاضی طباطبائی از مجتهدان و مخالفان پهلوی بود.[نیازمند منبع] او پس از انقلاب ۵۷ به عنوان اولین امام جمعه تبریز منصوب گردید، و بعد از یک سال امامت نماز جمعه، ترور شد.

نسب

[ویرایش]

وی از نوادگان عبدالوهاب تبریزی که نسب وی هم به حسن مثنی ابن حسن مجتبی می‌رسد.[۱]

تحصیلات

[ویرایش]

قاضی طباطبایی در ۳۰ مهر ۱۲۹۳ در تبریز و در خانواده‌ای از خاندان عبدالوهاب تبریزی متولد شد.[نیازمند منبع] سرسلسله خاندان قاضی، میرزا محمدتقی قاضی طباطبایی (درگذشت ۱۲۲۰ یا ۱۲۲۲ قمری) است و نسب سید علی قاضی و سید محمدحسین طباطبایی و برادرش سید محمدحسن الهی طباطبایی نیز به او می‌رسد.[۲] تحصیلات مقدماتی را زیر نظر میرزا محمدحسین و میرزا اسدالله گذراند و تحصیلات تکمیلی را از ۱۳۵۹ قمری در قم آغاز کرد و همچنین از سال ۱۳۶۹ قمری به نجف رفت.[۳]

فعالیت‌ها

[ویرایش]

او در دوران پهلوی از عوامل مؤثر انقلاب ۵۷ در آذربایجان و تظاهرات ۲۹ بهمن تبریز بود.

آثار

[ویرایش]

از آثار معروفی که از وی به جا مانده است می‌توان به کتاب شیعه در اسلام نام برد.

کشته شدن

[ویرایش]

نماز عید قربان ۱۰ آبان سال ۱۳۵۸ به امامت او اقامه شد. وی پس از اقامهٔ نماز مغرب و عشا در مسجد در راه بازگشت به منزل توسط گروه فرقان ترور شد. در تاریخ ۱۱ آبان همان سال، خمینی در پیامی کشته‌شدن وی را تسلیت گفت.[۴] او در جمهوری اسلامی به عنوان اولین «شهید محراب» شناخته می‌شود.

جستارهای وابسته

[ویرایش]

منابع

[ویرایش]
  1. باقرزاده ارجمندی، سیداحمد؛سادات عبدالوهابیه، فصل‌نامه متن‌پژوهی پیام بهارستان، دوره ۲، س. ۸، ش. ۲۶، پاییز و زمستان ۱۳۹۴، ص ۲۸۸ و ۲۸۹ و نقیب‌زاده مشایخ طباطبا، سیدحسین‌علی؛ هدیه لآل عبا فی نسب آل طباطبا؛ [چاپ اول]: [تهران]، چاپخانهٔ مجلس، ۱۳۳۱، ص ۱۷ تا ۳۳ و طباطبایی، سیدمحمدحسین؛ نسب‌نامهٔ خاندان طباطبایی (اولاد امیر سراج‌الدین عبدالوهاب)؛ به کوشش و با مقدمهٔ سیدهادی خسروشاهی؛ چاپ اول: قم، مؤسسه بوستان کتاب (زندگی‌نامه و خاطرات: ۵۲، تاریخ: ۳۷۶)، ۱۳۹۱، ص ۲۸ تا ۳۷ و رجائی، سیدمهدی؛ المعقبون من آل أبی‌طالب: أعقاب‌الإمام‌الحسن‌المجتبی علیه‌السلام؛ چاپ اول: قم، مؤسسه‌عاشوراء، ۱۳۸۵ هـ.ش. الجزء الاول؛ ص ۳۳۵ و باقرزاده ارجمندی، سیداحمد؛ مأخذشناسی توصیفی سادات عبدالوهابیه، جستارهای تاریخ اسلام، س۲، ش ۴ (پاییز و زمستان ۱۴۰۱). ص ۶۵ـ۱۰۱.
  2. نادر میرزا، تاریخ تبریز، ص223.
  3. اسلامی، مرکز اسناد انقلاب. «آیت‌الله شهید سید محمدعلی قاضی طباطبایی در آئینه تصاویر». fa. دریافت‌شده در ۲۰۲۲-۰۴-۲۰.
  4. «پیام به ملت ایران (شهادت آقای سید محمد علی قاضی طباطبایی)». وبگاه جامع امام خمینی.