عبدالاحد مومند - ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد

عبدالاحد مومَند
زادهٔ	۱۱ دی ۱۳۳۷ ‏(۶۵ سال) سرده، ولسوالی اندر، ولایت غزنی، پادشاهی افغانستان
ملیت	جمهوری دموکراتیک افغانستان (۱۹۵۹-۲۰۰۳) آلمان (۲۰۰۳-اکنون)
محل تحصیل	لیسه حبیبیه دانشگاه پلی‌تکنیک کابل
پیشه(ها)	خلبان جنگنده، فضانورد، حسابدار
شناخته‌شده برای	نخستین فضانورد اهل افغانستان
حزب سیاسی	حزب دموکراتیک خلق افغانستان
همسر	زولفرا
فرزندان	۳
جوایز	نشان لنین مدال شایستگی برای اکتشاف فضایی نشان خورشید آزادی نشان انقلاب ثور قهرمان جمهوری دموکراتیک افغانستان قهرمان اتحاد شوروی
پیشه فضانوردی
پژوهش Cosmonaut اینترکسموس
مدت سفر فضایی	۸ روز، ۲۰ ساعت، ۲۶ دقیقه
تاریخ گزینش	۱۹۸۸
ماموریت(ها)	Mir EP-3 (سایوز تی‌ام-۶/سایوز تی‌ام-۵)
نشان ماموریت
پیشه نظامی
وفاداری	جمهوری دموکراتیک افغانستان
شاخه نظامی	نیروی هوایی افغانستان
سال‌های خدمت	۱۹۷۸-۱۹۹۲
درجه	سرهنگ

عَبدُالاَحَد مومَند یا عبدالاحد مُهمَند^[الف] (زاده ۱۱ دی ۱۳۳۷) نخستین فضانورد اهل افغانستان است. او در سال ۱۹۸۸ میلادی نه روز را در ایستگاه فضایی میر گذراند. وی هم‌اکنون ساکن شهر اشتوتگارت در کشور آلمان است.

عبدالاحد مومند در سرده غزنی در افغانستان زاده شد. او از مدرسه عالی پلی‌تکنیک کابل و سپس دانشکده نیروی هوایی فارغ‌التحصیل شد. او در نیروی هوایی افغانستان به خدمت پرداخت و بعداً در اتحاد جماهیر شوروی به عنوان خلبان آموزش دید.

اتحاد جماهیر شوروی در آن دوران طی برنامه‌ای با نام اینترکسموس، سعی در افزایش مشارکت فضانوردان از کشورهای دیگر به ویژه کشورهای بلوک شرق در برنامه اکتشافات کیهانی داشت و همراهی مومند در برنامه فضایی شوروی، نماد مهمی در دوران حاکمیت حزب دموکراتیک خلق افغانستان بشمار می‌آمد.

عبدالاحد مومند به همراه فرمانده ولادیمیر لیاخوف و والری پلیاکوف عضو تیم سه‌نفره در مأموریت سایوز تی‌ام-۶ بود که در ۷ شهریور ۱۳۶۷ از پایگاه فضایی بایکونور به فضا پرتاب شدند و به مدت ۸ شبانه روز و ۲۰ ساعت و ۲۶ دقیقه تا ۱۶ شهریور در فضا بودند. فضاپیمای آنها در ایستگاه فضایی میر پهلو گرفت و فضانوردان در طول اقامت در آن ایستگاه به پژوهش‌های علمی و کیهانی دست زدند.

عبدالاحد مومند در جریان اقامت در ایستگاه فضایی میر، از افغانستان عکسبرداری نمود و در آزمایش‌های اخترفیزیکی، پزشکی، و زیست‌شناختی شرکت کرد. وی از ایستگاه فضایی میر با محمد نجیب‌الله، رئیس‌جمهور وقت افغانستان نیز گفتگوی تلفنی داشت.

در پایان مأموریت، عبدالاحد مومند در فضاپیمای سایوز تی‌ام-۵ در ژزقازغان، در قزاقستان به زمین نشست.

• مشارکت‌کنندگان ویکی‌پدیا. «Abdul Ahad Mohmand». در دانشنامهٔ ویکی‌پدیای انگلیسی، بازبینی‌شده در ۲۹ اکتبر ۲۰۱۸.

• مأموریت‌های فضایی عبدالاحد مهمند (انگلیسی)
• آصف معروف (بی‌بی‌سی) (۲۴ فروردین ۱۴۰۳). «داستان اولین فضانورد افغان ۳۶ سال پیش؛ «هیچ‌ سیاره‌ای مانند زمین زیبا نبود»». بی‌بی‌سی فارسی.
• «بازگشت نخستین فضانورد افغان به کابل بعد از دو دهه». بی‌بی‌سی فارسی. ۳ فروردین ۱۳۹۳.
• آصف معروف (بی‌بی‌سی) (۱ فروردین ۱۳۹۳). «داستان فضانورد افغان پس از ۲۵ سال». بی‌بی‌سی فارسی.
• مستند از کابل تا کهکشان (۱۲ فروردین ۱۳۹۳) در یوتیوب