میثاق بینالمللی حقوق اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی - ویکیپدیا، دانشنامهٔ آزاد
![](http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/85/ICESCR_members.svg/320px-ICESCR_members.svg.png)
میثاق بینالمللی حقوق اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی در ۱۹۷۶ (میلادی) با تأمین ماده ۲۷ آن به مرحله اجرا رسید و ۱۷۱ کشور هماکنون عضو آن هستند، بندهای حقوق بشری که این میثاق میکوشد ترویج و حمایت کند شامل:
- حق کار کردن در شرایط عادلانه و مناسب.
- حق برخورداری از حمایت اجتماعی، معیار زندگی رضایت بخش و عالیترین معیارهای قابل حصول رفاه جسمی و روانی.
- حق آموزش و پرورش، برخورداری از مزایای آزادی فرهنگی و پیشرفت علمی.
تاریخچه
[ویرایش]اعلامیه جهانی حقوق بشر در حالی در ۱۰ دسامبر ۱۹۴۸ به تصویب رسید که شش کشور شوروی سابق، یوگسلاوی، بلاروس، چکسلواکی، آفریقای جنوبی و عربستان سعودی به این اعلامیه رای ممتنع دادند تا به این ترتیب اعلامیه حقوق بشر برای الزامآور بودن نیاز به میثاقی بینالمللی داشت که این میثاق پس از قریب دو دهه تلاش در سال ۱۹۶۶ مورد تصویب ۱۴۸ کشور درآمد و به این ترتیب برای کلیه اعضای سازمان ملل الزامآور شد.[۱]
براساس این میثاق کمیتهای تشکیل شد تا بر پیروی کشورهای از این میثاق نظارت کند.
خلاصه محتوای میثاق
[ویرایش]میثاق از ساختار اعلامیه جهانی حقوق بشر و میثاق بینالمللی حقوق مدنی و سیاسی پیروی میکند و شامل یک مقدمه و سی و یک ماده است که به پنج بخش تقسیم شده است.[۲][۳]
بخش ۱ حق تمام ملتها برای تعیین سرنوشت را به رسمیت میشناسد، از جمله حق «تعیین آزادانه وضعیت سیاسی خود»،[۴] پیگیری اهداف اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی خود، و مدیریت و استفاده از منابع خود. این بخش حق منفی یک ملت برای محروم نشدن از وسایل معیشت خود را به رسمیت میشناسد[۵] و تعهدی را بر طرفهایی که هنوز مسئول سرزمینهای غیرخودمختار و تحت قیمومیت (مستعمرات) هستند، تحمیل میکند تا خودمختاری آنها را تشویق کرده و به آن احترام بگذارند.[۶]
بخش ۲ (مواد ۲ تا ۵) اصل «تحقق تدریجی» را برقرار میکند. همچنین الزام میکند که حقوق باید «بدون هیچگونه تبعیض از نظر نژاد، رنگ، جنسیت، زبان، مذهب، عقیده سیاسی یا سایر عقاید، منشأ ملی یا اجتماعی، دارایی، تولد یا سایر وضعیتها» به رسمیت شناخته شوند.[۷] این حقوق تنها میتوانند توسط قانون، به شیوهای سازگار با ماهیت حقوق، و تنها با هدف «ارتقای رفاه عمومی در یک جامعه دموکراتیک» محدود شوند.[۸]
بخش ۳ (مواد ۶ تا ۱۵) حقوق را فهرست میکند. این حقوق شامل موارد زیر است:
- حق کار، تحت «شرایط عادلانه و مطلوب»، با حق تشکیل و پیوستن به اتحادیههای کارگری (مواد ۶، ۷ و ۸)؛
- تأمین اجتماعی، از جمله بیمه اجتماعی (ماده ۹)؛
- زندگی خانوادگی، شامل مرخصی زایمان با حقوق و حمایت از کودکان (ماده ۱۰)؛
- حق داشتن وضعیتی مناسب برای زندگی، شامل غذا، پوشاک و مسکن مناسب، و «بهبود مداوم شرایط زندگی» (ماده ۱۱)؛
- سلامت، به طور خاص «بالاترین استاندارد قابل دستیابی سلامت جسمی و روانی» (ماده ۱۲)؛
- آموزش، شامل آموزش ابتدایی رایگان و همگانی، آموزش متوسطه عموماً در دسترس و آموزش عالی با دسترسی برابر. این باید در جهت «رشد کامل شخصیت انسانی و احساس کرامت آن» باشد و همه افراد را قادر سازد تا به طور مؤثر در جامعه مشارکت کنند (مواد ۱۳ و ۱۴)؛
- مشارکت در زندگی فرهنگی (ماده ۱۵).
بخش ۴ (مواد ۱۶ تا ۲۵) بر گزارشدهی و نظارت بر میثاق و اقدامهای انجام شده توسط طرفها برای اجرای آن حاکم است. همچنین به نهاد نظارتی - که در ابتدا شورای اقتصادی و اجتماعی سازمان ملل متحد بود و اکنون کمیته حقوق اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی است - اجازه میدهد تا توصیههای کلی را به مجمع عمومی سازمان ملل متحد در مورد اقدامهای مناسب برای تحقق حقوق ارائه دهد.[۹]
بخش ۵ (مواد ۲۶ تا ۳۱) بر تصویب، لازمالاجرا شدن و اصلاح میثاق حاکم است.[۱۰]
جستارهای وابسته
[ویرایش]منابع
[ویرایش]- ↑ «ميثاق بينالمللي حقوق اقتصادي- اجتماعي و فرهنگي (مصوب 16 دسامبر 1966 ميلادي (مطابق با 25/9/1345شمسي) مجمع عمومي سازمان ملل متحد)». دریافتشده در ۲۰۲۴-۰۷-۲۱.
- ↑ «International Covenant on Economic, Social and Cultural Rights». https://www.ohchr.org/. پیوند خارجی در
|وبگاه=
وجود دارد (کمک) - ↑ «میثاق بینالمللی حقوق مدنی و سیاسی | سازمان ملل متحد در جمهوری اسلامی ایران». iran.un.org. دریافتشده در ۲۰۲۴-۰۷-۲۱.
- ↑ ICESCR, Article 1.1
- ↑ ICESCR, Article 1.2
- ↑ ICESCR, Article 1.3
- ↑ ICESCR, Article 2.2
- ↑ ICESCR, Article 4
- ↑ ICESCR, Article 21
- ↑ ICESCR, Article 26-31
- وبگاه نمایندگی سازمان ملل متحد (تهران) بایگانیشده در ۲۸ سپتامبر ۲۰۰۷ توسط Wayback Machine
پیوند به بیرون
[ویرایش]![](http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4c/Wikisource-logo.svg/38px-Wikisource-logo.svg.png)
- متن میثاق به زبان فارسی بایگانیشده در ۵ ژانویه ۲۰۱۰ توسط Wayback Machine در وبگاه مرکز اطلاعات سازمان ملل متحد در تهران
- دانلود سایر معاهدههای حقوق بشری در وبگاه مرکز اطلاعات سازمان ملل متحد در تهران