Ales Bjaljazki

Ales Bjaljazki
Ales Bjaljazki (2015)
Geboorteland	Sovjet-Unie
Geboorteplaats	Wjartsilja
Nationaliteit	Wit-Rusland
Nobelprijs	Vrede
Jaar	2022
Reden	"Voor het promoten van het recht om machthebbers te bekritiseren, en het beschermen van de fundamentele rechten van burgers."
Gedeeld met	Memorial, Centrum voor Burgerlijke Vrijheden
Voorganger(s)	Maria Ressa, Dmitri Moeratov
Opvolger(s)	Narges Mohammadi

Ales Viktorvitsj Bjaljazki (Wit-Russisch: Алесь Віктаравіч Бяляцкі) (Wjartsilja (Karelië), 25 september 1962) is een Wit-Russische dissident en mensenrechtenactivist die de mensenrechtenorganisatie Wjasna oprichtte en daar leiding aan geeft. Hoofddoel is het verdedigen en ondersteunen van politieke gevangenen. In oktober 2003 werd zijn organisatie door het Wit-Russische Hooggerechtshof verboden wegens haar toezicht op de presidentsverkiezingen van 2001. De werkzaamheden gingen echter door onder de vlag van een niet-geregistreerde organisatie.

Na de presidentsverkiezingen van 2020 waren er grote protesten tegen de verkiezingsuitslag. Deze protesten werden de kop ingedrukt en de autoriteiten hebben maatregelen genomen om kritische en onafhankelijke media en mensenrechtenorganisaties te sluiten. Bjaljazki werd gearresteerd op grond van vermeende smokkel en belastingontduiking.^[1] Zijn proces loopt moeizaam, een van de vier advocaten die hem verdedigden gedurende de 18 maanden is zelf ook in de gevangenis beland en van twee anderen is de vergunning ingetrokken.^[1] Tegen Bjaljazki heeft de officier van justitie tot 12 jaar gevangenisstraf geëist.^[1] Op 3 maart 2023 werd hij tot een celstraf van tien jaar veroordeeld.^[2]

In 2022 kreeg hij, samen met de Russische organisatie Memorial en Oekraïense organisatie Centrum voor Burgerlijke Vrijheden, de Nobelprijs voor de Vrede voor het promoten van het recht om machthebbers te bekritiseren, en het beschermen van de fundamentele rechten van burgers.^[3]