Amadeus IX van Savoye

Amadeus IX van Savoye
1435-1472
Fresco van hertog Amadeus IX van Savoye door Antoine de Lonhy.
Hertog van Savoye
Periode	1465-1472
Voorganger	Lodewijk
Opvolger	Filibert I
Vader	Lodewijk van Savoye
Moeder	Anna van Lusignan

Amadeus IX van Savoye bijgenaamd de Gelukkige (Thonon-les-Bains, 1 februari 1435 - 30 maart 1472) was van 1465 tot aan zijn dood hertog van Savoye. Hij behoorde tot het huis Savoye. Hij wordt door de katholieke kerk vereerd als zalige.

Amadeus IX was de zoon van hertog Lodewijk van Savoye en diens echtgenote Anna van Lusignan, dochter van koning Janus van Cyprus. In 1465 volgde hij zijn vader op als hertog van Savoye.

In 1452 arrangeerde zijn moeder een politiek huwelijk tussen Amadeus en Yolande van Valois (1434-1478), dochter van koning Karel VII van Frankrijk. Omdat Amadeus aan epilepsie leed en vaak moest rusten, werd de staatscontrole grotendeels overgelaten aan Yolande. Frankrijk en het Heilige Roomse Rijk voerden competitie om de controle te winnen over de strategisch belangrijke Alpenpassen en handelsroutes van Savoye. Tijdens het bewind van Amadeus werd de Franse invloed in Savoye groter, waardoor het hertogdom betrokken werd in de oorlogen tussen Frankrijk en het Heilige Roomse Rijk. Ook verbouwden Amadeus en zijn echtgenote Yolande het kasteel van Moncalieri in Piëmont tot een renaissancepaleis.

Amadeus was een bijzondere beschermer van de Franciscaanse broeders en schonk donaties aan andere religieuze huizen en armen- en ziekenhuizen. In 1471 ging hij op pelgrimstocht naar Saint-Claude. In 1472 stierf Amadeus op 37-jarige leeftijd.

Amadeus IX en zijn echtgenote Yolande kregen tien kinderen:

• Lodewijk (1453-1453)
• Anna (1455-1480), huwde in 1478 met koning Federik I van Napels
• Karel (1456-1471), prins van Piëmont
• Maria (1460-1511), huwde in 1476/1478 met markgraaf Filips van Baden-Sausenberg
• Louise (1461-1503), huwde in 1479 met prins Hugo van Chalon-Arlay en werd daarna kloosterzuster. Later zalig verklaard.
• Filibert I (1465-1482), hertog van Savoye
• Bernard (1467-1467)
• Karel I (1468-1490), hertog van Savoye
• Jacob Lodewijk (1470-1485), graaf van Genevois
• Jan Claudius Galleas (1472-1472)

Een schilderij van Amadeus IX werd in 1474 gehuisvest in de Dominicanenkerk van Turijn en kreeg algauw een miraculeuze reputatie. In 1612 publiceerde Girolamo Cordieri, kanunnik van de kathedraalkapittel van Mondovì en later als theoloog in dienst bij hertog Karel Emanuel I van Savoye, een korte tekst waarin hij Amadeus als heilige verheerlijkte. Hetzelfde jaar publiceerde een kanunnik in Vercelli een compendium van mirakels die werden toegeschreven aan Amadeus IX. De cultus van Amadeus werd actief gepromoot door prins Maurits van Savoye, zoon van hertog Karel I Emanuel van Savoye en kardinaal in Vercelli. Amadeus werd voorgesteld als heilige vorst gekend voor liefdadigheid en armenzorg en uiteindelijk werd hij op 3 maart 1677 zalig verklaard door paus Innocentius XI. Zijn herdenkingsdag valt op 30 maart, zijn sterfdatum.

Amadeus VII van Savoye (1360-1391)

Bonne van Berry (1367-1435)

Filips de Stoute (1342-1404)

Margaretha III van Vlaanderen (1350-1405)

Jacques I van Cyprus (1334-1398)

Helvis of Brunswick-Grubenhagen (1353–1421)

Jan I van La Marche (ca. 1344-1393)

Catherine van Vendôme (ca. 1350-1412)

Amadeus VIII van Savoye (1383-1451)

Maria van Bourgondië (1386-1422)

Janus van Cyprus (1375-1432)

Charlotte van Bourbon (1388-1422)

Lodewijk van Savoye (1413-1465)

Anna van Lusignan (1418-1462)

Amadeus IX van Savoye (1435-1472)

Lodewijk van Genève (ca. 1436-1482)

Filips II van Savoye (1438-1497)

Margaretha van Savoye (1440-1483)

Charlotte van Savoye (1441-1483)

Jacob van Savoye (1450-1485)

... + 6 zusters 7 broers