Arthur Honegger

Arthur Honegger
Arthur Honegger (1928)
Arthur Honegger (1928)
Volledige naam Arthur Oscar Honegger
Geboren 10 maart 1892
Overleden 27 november 1955
Land Vlag van Zwitserland Zwitserland
Nevenberoep muziekpedagoog, dirigent
Instrument piano
Leraren Charles–Marie Widor, Vincent d'Indy
Belangrijkste werken Pacific 231, Le Roi David (Koning David), Marche sur la Bastille
[Officiële website Officiële website]
(en) IMDb-profiel
(en) Allmusic-profiel
(en) Discogs-profiel
(en) MusicBrainz-profiel
Portaal  Portaalicoon   Muziek

Arthur Oscar Honegger (Le Havre, 10 maart 1892 - Parijs, 27 november 1955) was een Zwitsers Franstalig componist. Hij bleef zijn hele leven Zwitsers staatsburger, hoewel hij soms meer geassocieerd wordt met Frankrijk. Hij was lid van de Groupe des Six en schreef ongeveer 200 werken, waarvan het orkestwerk Pacific 231 (1923) tot de bekendste behoort. In dit werk imiteert het symfonieorkest het geluid van een stoomlocomotief.

Arthur Honegger werd geboren in het Franse Le Havre uit Zwitserse ouders. Zijn vader was daar importeur van koffie. Hij leerde viool spelen en begon al op jonge leeftijd te componeren. In 1909 ging hij viool en muziektheorie studeren aan het conservatorium van Zürich. In 1911 keerde hij terug naar Frankrijk om zijn studie in Parijs aan het befaamde Conservatoire national supérieur de musique te vervolgen bij onder anderen Charles–Marie Widor en Vincent d'Indy. In 1918 sloot hij zijn studie af en schreef hij het ballet Le dit des jeux du monde, dat beschouwd wordt als zijn eerste karakteristieke werk. In 1920 ontstond de Groupe des Six. Honegger maakte samen met vijf andere jonge Franse componisten, Georges Auric, Louis Durey, Darius Milhaud, Francis Poulenc en Germaine Tailleferre deel uit van dit informele gezelschap, dat zich vooral tegen het impressionisme en het romanticisme wilde verzetten. In 1921 componeerde hij Le Roi David, dat in 1923 tot een oratorium werd.

Hij trouwde in 1926 met een studiegenoot, de pianiste Andrée Vaurabourg die later ook bekend werd als de docente contrapunt van Pierre Boulez aan het Parijse conservatorium. Ze woonden vrijwel hun gehele huwelijksleven, tot een jaar voor Honeggers dood, ieder in een eigen appartement, omdat hij rust en ruimte nodig had om te componeren. Hun dochter Pascale werd geboren in 1932. In het interbellum was Honegger erg productief: hij schreef onder andere negen balletten en drie opera's. Het dramatisch oratorium Jeanne d'Arc au Bûcher (1937/1944) wordt gezien als een van zijn beste werken.

Honegger heeft altijd contact gehouden met Zwitserland, maar toen de Tweede Wereldoorlog uitbrak en de Nazi's Frankrijk binnenvielen, kon hij Parijs niet verlaten. Hij zette zijn werk voort, maar er wordt verondersteld dat hij erg depressief raakte door de oorlog. Toch schreef hij tussen 1940 en zijn dood enkele symfonieën (nummer 2 tot en met 5), die nog vrij veel worden uitgevoerd.

Arthur Honegger kreeg in zomer 1947 een beroerte. Hij reisde af naar Mexico. Hij stierf op 27 november 1955 aan een hartaanval en werd begraven op het Cimetière Saint-Vincent in de Parijse wijk Montmartre.

Hoewel Honegger een lid was van de Groupe des Six, heeft zijn werk niet de voor deze groep karakteristieke speelsheid en eenvoud. Bovendien verzette Honegger zich - in tegenstelling tot de andere leden - niet tegen het romanticisme van Richard Wagner en Richard Strauss, maar werd op latere leeftijd zelfs door deze componisten beïnvloed.

Buiten deze groep had Honegger contact met kunstenaars als Paul Claudel, Jean Cocteau, Max Jacob, Pierre Louÿs, Pablo Picasso, Erik Satie en Paul Valéry, wier werk hem soms ook tot inspiratiebron diende.

Serge Ivanoff schilderde zijn portret in Parijs in 1944.

Werken voor orkest

[bewerken | brontekst bewerken]
  • 1930 Symfonie nr. 1
  • 1941 Symfonie nr. 2, voor strijkorkest en trompet ad libitum
  • 1945-1946 Symfonie nr. 3 "Liturgique"
  • 1946 Symfonie nr. 4 "Deliciae basilliensis"
  • 1951 Symfonie nr. 5 "Di tre re"

Concerten voor solo-instrument en orkest

[bewerken | brontekst bewerken]

Andere orkestwerken

[bewerken | brontekst bewerken]
  • 1917 Aglavaine et Sélysette, prelude naar Maurice Maeterlinck
  • 1917 Le chant de Nigamon
  • 1919 Danse macabre
  • 1919 Entrée, nocturne et berceuse, voor piano en kamerorkest
  • 1920 Pastorale d'été
  • 1921 Marche funèbre
  • 1923 Chant de joie
  • 1923 La tempête, prelude naar William Shakespeare
  • 1923 Pacific 231 (Mouvement symphonique no.1)
  • 1928 Rugby (mouvement symphonique no.2)
  • 1930 Les noces d'Amour et de Psyché, naar Bachs Franse Suites
  • 1932-1933 Mouvement symphonique no.3
  • 1936 Nocturne
  • 1936 Prélude, arioso et fugue (op de naam BACH)
  • 1937 La construction d'une cité
  • 1937 Regain, suite
  • 1943 Jour de fête de Suisse (Schwyzer Fäschttag), suite
  • 1943 La traversée des Andes, suite
  • 1943 Le vol sur l'Atlantique, suite
  • 1945 Sérénade à Angélique, voor klein orkest
  • 1948 Prélude‚ fugue et postlude (uit de film Amphion)
  • 1951 Monopartita
  • 1952 Suite archaique
  • 1952 Toccata

Werken voor harmonieorkest

[bewerken | brontekst bewerken]
  • 1921 Le Roi David (Koning David), dramatische psalm voor koor en harmonieorkest
  • 1936 Marche sur la Bastille toneelmuziek voor de 3e akte van Quatorze juillet - tekst: Romain Rolland
  • 1940 Grad us - En avant
  • Marche des Ambassadeurs

Oratoria, cantates

[bewerken | brontekst bewerken]

Muziektheater

[bewerken | brontekst bewerken]
Voltooid in titel aktes première libretto
1903 Philippa, op. 1 niet uitgevoerd van de componist
1904 Sigismond niet uitgevoerd
1907 La Esmeralda onvoltooid niet uitgevoerd naar Victor Hugo, «Notre-Dame de Paris»
1918 La Mort de sainte Alméene 1 akte, 2 taferelen 30 oktober 1920, Parijs Max Jacob
1924-1927 Antigone 3 aktes 28 december 1927, Brussel, Koninklijke Muntschouwburg Clément Eugène Jean Maurice Cocteau vrij naar Sophocles
1926 Judith 3 aktes 13 februari 1926, Monte Carlo (Monaco) René Morax
1936-1937 L'Aiglon (Arendsjong)

samen met: Jacques Ibert

5 aktes 10 maart 1937 Monte Carlo (Monaco), Opéra Henry Cain, naar Edmond Rostand
1943-1944 Charles le téméraire mei 1944, Mézières
Voltooid in titel aktes première libretto choreografie
1918 Le Dit des Jeux du Monde Paul Méral
1920 Vérité-mensogne
1920 Horace victorieux - symphonie mimée
1921-1922 Skating Rink - Symphonie choréographique
1922 Fantasio 3 taferelen
1924-1925 Sous-Marine (scène mimée)
1928 Roses de métal
1929 Amphion 23 juni 1931, Parijs, Opéra Garnier Paul Valéry Léonide Massine
1933-1934 Sémiramis 3 aktes en 2 tussenspelen Paul Valéry
1936-1937 Le Cantique des Cantiques Gabriel Boissy
1937 Un oiseau blanc s'est envolé
1940 La naissance des couleurs
1941 Le mangeur de rêves
1943 L'Appel de la Montagne R. Favre le Bret
1946 L'homme à la peau de léopard; samenwerking met Aleksandr Tsjerepnin naar Sjota Roestaveli
1950 De la musique
Voltooid in titel aktes première libretto
1929-1930 Les aventures du Roi Pausole 3 aktes 12 december 1930, Parijs, Théâtre des Bouffes-Parisiens Albert Willemtz, naar de gelijknamige roman van Pierre Louÿs
1931 La Belle de Moudon 5 aktes 30 mei 1931, Mézières (Vaud), Théâtre du Jorat René Morax
1937 Les Petites Cardinal;

samen met: Jacques Ibert

2 aktes, 10 taferelen 13 februari 1938, Parijs, Théâtre des Bouffes-Parisiens Albert Willemtz en Paul Brach, naar Ludovic Halévy

Schouwspel en andere toneelwerken

[bewerken | brontekst bewerken]

Radiofonische werken

[bewerken | brontekst bewerken]
  • 1935 Radio-Panoramique (mouvement symphonique), voor sopraan, tenor, gemengd koor, orgel en orkest
  • 1940 Christophe Colomb, voor tenor solo, gemengd koor en orkest - tekst: William Aguet
  • 1943 Musique pour Pasiphaé, voor twee hobo's, twee klarinetten, altsaxofoon en twee fagotten
  • 1944 Battements du Monde, voor spreker, sopraan, kinderstem, vrouwenkoor en orkest - tekst: William Aguet
  • 1948-1949 Saint François d'Assise, voor spreker, tenor solo, gemengd koor en orkest - tekst: William Aguet
  • 1949-1950 Tête d'or, voor orkest
  • 1951 La Rédemption de François Villon, voor twee mannenstemmen en orkest - tekst: José Bruyr
  • 1912 H 3 Sonate voor viool en piano nr 0 in d klein
  • 1917 H 15 Strijkkwartet nr. 1 in c mineur
  • 1918 H 17 Sonate voor viool en piano nr 1 in cis mineur
  • 1919 H 24 Sonate voor viool en piano nr 2 in B majeur
  • 1921 H 39 Danse de la chèvre voor solo fluit
  • 1929 H 214 Arioso pour violon et Piano
  • 1935 H 103 Strijkkwartet nr. 2 in D
  • 1937 H 114 Strijkkwartet nr. 3 in E
  • 1940 H 143 Sonate voor viool in D Mineur
  • 1945 H 179 Morceau de concours pour violon et piano

Van Honneger is de uitspraak: "Het publiek wil geen nieuwe muziek: het belangrijkste dat het publiek van een componist verlangt, is dat hij dood is."

  • Jozef Joris: Milhaud en Honegger, tijdgenoten, rivalen, vrienden, antagonisten ..., Adem 28:33-6+ N1 1992
  • Jean-Noël von der Weid: La musique du xxe siecle, Paris: Hachette Littératures, 2005., 720 p., ISBN 978-2-01-235948-2
  • Mario Moreau: Concertos, in: O teatro de Sao Carlos: dois seculos de historia, Vol. II, Lisboa: Hugin Editores, 1999, 713-1424 p.
  • Gabor Halasz: Perspektivenwechsel, Opernwelt N7:51 Jul 1996
  • Stewart Gordon: French Keyboard Music of the Early Twentieth Century, in: A History of Keyboard Literature. Music for the Piano and its Forerunners, New York: Schirmer Books, 1996, 566 p., ISBN 978-0-534-25197-0
  • Peter W. Schatt: "Jazz" in der Kunstmusik. Studien zur Funktion afro-amerikanischer Musik in Kompositionen des 20. Jahrhunderts (= Perspektiven zur Musikpädagogik und Musikwissenschaft Bd. 18, hg. v. W. Gieseler, S. Helms und R. Schneider), Regensburg: Gustav Bosse Verlag, 1995. 228 p. ISBN 3-7649-2476-4
  • Gerhard Schepelern: Personregister, in: Operaens historie i Danmark 1634-1975, Kobenhaven: Rosinante, 1995, 366 p., ISBN 978-87-16-14112-5
  • Alain Lacombe, Francois Porcile: Les musiques du cinema français, Paris: Bordas, 1995, 328 p., ISBN 2-04-019792-3
  • Pierre Hugli: Musique et cinema, Revue Musicale de Suisse Romande N3:19+ Sep 1995
  • Jane F. Fulcher: Musical style, meaning, and politics in France on the eve of the Second World War, Journal of Musicology: 13:425-53 N4 1995
  • C. Capacci: 100 ans de cinema: Honegger, Jaubert, Kosma le jour se leve en musique!, Diapason (France) N414:36+ Apr 1995
  • Leighton Kerner: Music 50 years on - American Symphony's concert honoring 50th anniversary of end of World War II and founding of United Nations, Village Voice: 40:75 May 30 1995
  • R. Fellows: Performing Honegger's "Danse de la Chèvre", Flute Talk 14:15-16 Sep 1994
  • Susanne Rode-Breymann: Die Wiener Staatsoper in den Zwischenkriegsjahren - Ihr Beitrag zum zeitgenössischen Musiktheater, Tutzing: Verlegt bei Hans Schneider, 1994, 485 p., ISBN 978-3-7952-0772-4
  • Jean Roy: Le groupe des six, Solfeges, Seuil, 1994, 222 p., ISBN 2-02-013701-1
  • Jean Roy: 1992: le centenaire d'un musicien europeen, Revue Musicale de Suisse Romande 45:75-86 N2 1992
  • Jean Roy: Le role du choeur dans les oratorios d'Arthur Honegger, Dissonanz/dissonance N34:15-17 Nov 1992
  • Wolfgang Suppan, Armin Suppan: Das Neue Lexikon des Blasmusikwesens, 4. Auflage, Freiburg-Tiengen, Blasmusikverlag Schulz GmbH, 1994, ISBN 3-923058-07-1
  • Wolfgang Suppan: Das neue Lexikon des Blasmusikwesens, 3. Auflage, Freiburg-Tiengen, Blasmusikverlag Schulz GmbH, 1988, ISBN 3-923058-04-7
  • Wolfgang Suppan: Lexikon des Blasmusikwesens, 2. eränzte und erweiterte Auflage, Freiburg-Tiengen, Blasmusikverlag Fritz Schulz, 1976
  • Walter Labhart: Disques Schallplatten, Dissonanz/dissonance N38:42-3 Nov 1993
  • J. Loskill: Anklage wider den Krieg, Opernwelt 34:39 Jun 1993
  • Konrad Vogelsang: Alphabetisches Namensverzeichnis der Filmkomponisten, in: Filmmusik im Dritten Reich: eine Dokumentation, 2., vollstandig uberarbeitete und erweiterte Auflage, Pfaffenweiler: Centaurus-Verlagsgesellschaft, 1993, 235 p., ISBN 978-3-89085-800-5
  • Serge M. Zuber: Musique d'un siècle à Genève 1893-1993 - Association des artistes musiciens de Genève (AAMG), Genève: Editions Ariana, 1993, 149 p.
  • Schweizer Komponisten unserer Zeit; Biographien; Werkverzeichnisse mit Discographie und Bibliographie, Winterthur: Amadeus, 1993, 470 p., ISBN 3-905049-05-8
  • Jacques-Emmanuel Fousnaquer, Claude Glayman, Christian Leble: Musiciens de notre temps depuis 1945, Paris: Editions Plume, 1992, 542 p., ISBN 978-2-7021-2083-5
  • Harry Halbreich: Arthur Honegger: l'homme des contrastes, Diapason-Harmonie (nu Diapason (France)) N383:38-46 Jun 1992
  • Harry Halbreich: Arthur Honegger, un musicien dans la cité des hommes, Fayard, 1992. ISBN 2-213028370
  • Harry Halbreich: L'Oeuvre d'Arthur Honegger: Chronologie, catalogue raisonné, analyses, discographie, Fayard, 1994. ISBN 2-852032821
  • Harry Halbreich: Arthur Honegger: album in de serie Les grands Suisses, Slatkine, Genève 1995.
  • Lennart Hedwall: Orkesterkomponisten Honegger, Musikrevy 47:295+ N7-8 1992
  • Bernard Gavoty: Comment je me juge, Revue Musicale de Suisse Romande 45:87-86 N2 1992
  • Theo Hirsbrunner: Arthur Honegger - Ein Aussenseiter im Groupe des Six, Dissonanz/dissonance N31:19-23 Feb 1992
  • I. A. Alexandre: "Jeanne d'Arc au Bûcher" à l'Opera de Paris, Diapason-Harmonie (Currently Diapason (France)) N388:20 Dec 1992
  • S. Henry: "Jeanne d'Arc au Bûcher" - A collaboration between Arthur Honegger and Paul Claudel, Choral Journal 32:7-14 N8 1992
  • S. Henry: The choral music of Arthur Honegger, Voice of Chorus America: 15:N2 1991-1992, between p. 12-13
  • Peter Jost: Den ästhetischen Anspruch in seiner ganzen Schwere und Strenge erfüllen: Arthur Honeggers Weg zur Symphonie, Das Orchester, 40:430-35 N4 1992
  • Paul E. Bierley, William H. Rehrig: The heritage encyclopedia of band music: composers and their music, Westerville, Ohio: Integrity Press, 1991, ISBN 0-918048-08-7
  • Gerhard Kappner: Aufführungen kirchenmusikalischer Raritäten, Gottesdienst und Kirchenmusik N3:66-70 May-Jun 1991
  • Robert P. Morgan: Twentieth-century music - A history of musical style in modern Europe and America, New York: W.W. Norton, 1991, 554 p., ISBN 978-0-393-95272-8
  • H. Stephen Wright, James L. Limbacher: Keeping score: film and television music, 1980-1988 (with additional coverage of 1921-1979), Metuchen, N.J.: Scarecrow Press, 1991, 928 p., ISBN 978-0-8108-2453-9
  • M. Parouty Hilton: Les aventures du Roi Pausole a Lausanne, Diapason-Harmonie (Currently Diapason (France)) N368:30 Feb 1991
  • Giovanni Idonea, Domenico Danzuso: Indice Dei Nomi e Dei Titoli della Parte Storica e Delle Appendici, in: Musica, musicisti e teatri a Catania (dal mito alla cronaca), 3e edizione, Palermo: Publisicula Editrice, 1990, 660 p.,
  • Robert Brecy: Florilege de la chanson revolutionnaire de 1789 au front populaire, Edition revue et corrigee, Conde-sur-noireau, France: Les Editions Ouvrieres, 1990, 305 p., ISBN 2-7082-2872-2
  • John L. Holmes: Composers on composers, New York: Greenwood Press, 1990, 189 p., ISBN 978-0-313-26602-7