Begeerte

Begeerte is een sterke wens of hunkering naar een persoon, object of situatie.

Hoewel de begeerte of het verlangen een moeilijk te bestuderen iets is, zijn hier echter wel theorieën over. In de psychoanalyse wordt het verlangen gezien als de eindeloze zoektocht van de mens naar een oorspronkelijke toestand van eenheid, zoals dat van de hechting van moeder en kind, die nooit meer kan worden teruggevonden. Daarom zou begeerte mikken op een fantasie die de mens opbouwt om de illusie van het bestaan van de mogelijkheid om dat tekort in te vullen staande te houden. De begeerte wijst dus steeds op iets dat in de fantasie als absoluut genot gezien wordt, maar dat niet kan worden beleefd.

Begeerte (Pali: tanha) is de oorzaak van het lijden volgens de vier nobele waarheden van de Boeddha. Begeerte wordt op zijn beurt weer veroorzaakt door onwetendheid of onbegrip: de illusie van het zelf wordt niet doorzien.

De Boeddha onderkende drie soorten begeerten:

  1. Zintuiglijk begeerte (Pali: kama tanha): Deze begeerte bestaat uit de hunkering naar sensueel genot. Het betreft hier een mentale begeerte naar de plezierige gevoelens die ontstaan als gevolg van zintuiglijk contact, zoals wanneer een lekker drankje contact maakt met de tong, of wanneer men zichzelf bewust wordt van het horen van een plezant geluid.
  2. Begeerte naar bestaan (Pali: bhava tanha): Deze begeerte houdt het willen blijven bestaan in de huidige vorm, of de hunkering naar een bestaan in een alternatieve vorm, in alternatieve omstandigheden of met alternatieve karaktereigenschappen. Bijvoorbeeld: "Ik wou dat ik ... was."
  3. Begeerte naar niet-bestaan (Pali: Vibhava tanha): Deze begeerte heeft betrekking op het niet willen blijven bestaan in de huidige vorm of omstandigheden, of het niet willen bestaan in een alternatieve vorm of omstandigheden. Ook het willen sterven valt hieronder. Bijvoorbeeld: "Ik wou dat ik nooit ... zou hoeven te zijn".