Chaja Polak

Chaja Polak
Plaats uw zelfgemaakte foto hier
Algemene informatie
Volledige naam Chaja-Line Polak
Geboren 5 november 1941
Geboorte­plaats Den Haag
Land Vlag van Nederland Nederland
Beroep schrijfster, beeldend kunstenaar
Werk
Jaren actief 1989-heden
Dbnl-profiel
Portaal  Portaalicoon   Literatuur

Chaja-Line Polak (Den Haag, 5 november 1941) is een Nederlands schrijfster en beeldend kunstenaar.

Familie

[bewerken | brontekst bewerken]

Ze is de dochter van Hans Polak en Annetje Kupferschmidt.[1] Haar ouders waren Joods en tijdens de Tweede Wereldoorlog actief binnen het verzet.[1]

Levensloop

[bewerken | brontekst bewerken]

In haar eerste levensjaren heeft Polak tijdens de Tweede Wereldoorlog op diverse adressen met haar moeder ondergedoken gezeten. Op 2 april 1944 werden haar ouders op hun onderduikadres bij de kunstenaar Kees Hos en zijn vrouw Tine de Leede gearresteerd door drie politiemensen, waaronder Johannes Krom.[2] Chaja werd niet meegenomen omdat de agenten veronderstelden dat het echtpaar een zoontje had[3][4] en Tine het arrestatieteam wist wijs te maken dat Chaja hun dochter was; ze stond valselijk in hun familieboekje opgenomen onder de naam Evelyne en luisterde naar de roepnaam Lyneke.[5] De volgende dag kwam Krom terug om Chaja alsnog op te halen, maar zij was toen al bij een ander gezin ondergebracht.[2]

Hans Polak werd vermoord in Dachau,[2] maar haar moeder overleefde Auschwitz.[1] Na de oorlog werd Chaja met haar moeder herenigd en gingen ze in Amsterdam wonen. Haar moeder trouwde met verzetsman Cor Fels die ook in kampen had gezeten.[6] De meeste van haar latere boeken gaan over de situatie van kinderen van slachtoffers van de Holocaust. Zij wil echter zelf niet het stigma van oorlogsslachtoffer opgelegd krijgen.[6]

Ze volgde haar middelbare schoolopleiding aan het Montessori Lyceum Amsterdam (1953-1959).[1] Er volgde een opleiding aan de pedagogische academie, die zij niet zou voltooien (1959-1961).[1] Vervolgens werkte ze voor een half jaar in een kibboets in Israël (1960).[1] Na haar vertrek ging ze terug naar Amsterdam, waar ze tussen 1976 en 1979 studeerde aan de Gerrit Rietveld Academie (wel voltooid).[1].

Zij maakte oorspronkelijk schilderijen en tekeningen waar veel verdriet uit sprak, later verliet zij dat thema en ging ze lichter werken.[6]

Vervolgens exposeerde ze met haar schilderijen in binnen- en buitenland. Ook maakte zij gedichten.[6] In 1988 vertrok ze naar Rome, waar ze begon met schrijven. In 1989 debuteerde zij met het boek Zomaar een vrijdagmiddag. Diverse van Polaks boeken zijn vertaald naar het Deens, Engels, Duits en Italiaans. Ook hebben haar boeken diverse malen op de longlist van de Libris Literatuur Prijs gestaan.

Polak was in 2016 lid van het comité van aanbeveling van het Steuncomité Israëlische Vredes- en Mensenrechtenorganisaties (SIVMO).[7]

Bibliografie

[bewerken | brontekst bewerken]
  • Zomaar een vrijdagmiddag (1989), Uitgeverij Amber, Amsterdam, ondertitel op omslag: verhalen, 108 p, ISBN 90-5093-079-4[8] Over de manier waarop kinderen de oorlogservaringen van hun beschadigde ouders ervaren.[6]
  • De tijd van het zwijgen (1990), Uitgeverij Amber, Amsterdam, 106 p, ISBN 90-5093-124-3[9]
  • De krijtcirkel (1992), Uitgeverij Amber, 159 p, ISBN 90-5093-177-4[10]
  • Atlantis 4, de mooiste romanfragmenten. Bloemlezing, Elisabeth Marain, Chaja Polak, Meir Shalev, Mustafa Stitou e.a. (1994). Uitgeverij Arena, Amsterdam, 141 p. Bevat fragmenten uit nieuwe Nederlandse en vertaalde romans die in het tweede halfjaar van 1994 bij uitgeverij Atlantis zouden verschijnen.
  • Stenen halzen (1994), Uitgeverij Arena, Amsterdam, 119 p, ISBN 90-6974-207-1 en ISBN 90-5000-091-6. Over hoe kinderen van beschadigde ouders zich gaan opstellen als de ouders van hun ouders.[6] Dit wordt aangeduid met parentificatie.
  • Tweede vader (1996), Uitgeverij Vassallucci, Amsterdam, 104 p, ISBN 90-5000-013-4.[13] Beschrijft hoe een kind nadat haar moeder is hertrouwd, trouw blijft aan haar vermoorde vader.[6]
  • Zomersonate (1997). Over een kind van beschadigde ouders, waarin het kind de gevoelige plekken probeert te vermijden.[6] Uitgeverij Vassallucci, Amsterdam, 71 p, ISBN 90-5000-068-1[15]
  • Hollandse huizen. Verhalen over de mooiste huizen in Holland, met teksten van o.a. Hans Andreus, Geert Mak, Chaja Polak, Jan Slauerhoff en Vitruvius (1999), Uitgeverij EEP/Factotum BV, De Bilt, 1999, 1e druk, met 24 kleurenfoto's van Martin Kers, 64p.
  • Verloren vrouw (1999), Uitgeverij Vassallucci, Amsterdam, 160 p, ISBN 90-5000-156-4[16]
    • 2001, Herdruk met grote letter, Stichting Uitgeverij XL, Den Haag, Reeks: XL nr. 697, 216 p, ISBN 90-5542-697-0[17]
  • Over de grens (2001), Uitgeverij Vassallucci, Amsterdam, 178 p, ISBN 90-5000-193-9[18]
  • Salka (2004), Uitgeverij Meulenhoff, Amsterdam, 223 p, ISBN 90-290-7508-2[21]
  • Inpakken & weggeven (2005), Uitgeverij Contact, Amsterdam, ISBN 9789025426651. Verhalenbundel: L.H. Wiener, P.F. Thomése, Yvonne Kroonenberg, Michel Krielaars, Peter Drehmanns, Renate Dorrestein, Wanda Bommer, Don Duyns, Anja Sicking, Chaja Polak en Nida Oudejans. Schrijvers vertellen over hun avonturen en belevenissen in de sinterklaas- en kerstmaand
  • Wachten op de schemering (2007), Uitgeverij Contact, Amsterdam etc., 125 p, ISBN 978-90-254-2567-8[22]
  • Verslag van een onaanvaarde dood (2007), Uitgeverij Contact, Amsterdam etc., Ondertitel op stofomslag: poëzie, 49 p, ISBN 978-90-254-2566-1[24]
  • De verlegen minnaars (2011), Uitgeverij Contact, Amsterdam etc., 204 p, ISBN 978-90-254-3541-7[25]
  • Vissen redden (2011), Uitgeverij XL, Leidschendam, geb., 234 p, ISBN 9789046307908. Nadat haar relatie is gestrand, ontkent Monique Champagne haar eigen verdriet. Ze besluit zich in dienst te stellen van het redden van de vis, waardoor ook de wereld gered kan worden.
  • Twintig minuten (2015), Uitgeverij Atlas Contact, Amsterdam, 107 p, ISBN 978-90-254-4482-2.[27] Over een moeder die iets verschrikkelijks wil vertellen aan haar dochter, dat ze heeft meegemaakt in een concentratiekamp.
  • De man die geen hekel had aan Joden. Een botsing met het verleden (2018), Uitgeverij Atlas Contact, Amsterdam, 141 p, acht ongenummerde pagina's platen, ISBN 978-90-450-3769-1[29] Foto's: Hans Fels, met literatuuropgave. Geschreven naar aanleiding van het boek Oorlogsouders van Isabel van Boetzelaer. Polak waarschuwt voor relativering ("nivellering") van goed en kwaad in de Tweede Wereldoorlog en beschrijft haar activiteiten om samen met haar broer Hans Fels de leugens (aldus Polak) in het boek aan te tonen.
  • Het verdriet van de vrede (2023), Uitgeverij Cossee, Amsterdam, 192 p, ISBN 978-9464520828.[31] Na de oorlog trekken drie joodse vrouwen, alle drie weduwe, zich samen terug in een huis aan zee, om te proberen hun leven weer op te bouwen.[1][31]
  • Brief in de nacht, gedachten over Israël en Gaza (2024), Uitgeverij Cossee, Amsterdam, 92 p, ISBN 978-94-6452-141-2. Essay.[1]
  • Het net, de duif en de dood (2024), Uitgeverij Cossee, Amsterdam, 112 p, ISBN 978-94-6452-178-8. Verhalen.

Bestseller 60

[bewerken | brontekst bewerken]
Boeken met noteringen in de Nederlandse Bestseller 60 Jaar van
verschijnen		 Datum van
binnenkomst		 Hoogste
positie		 Aantal
weken		 Opmerkingen[32]
Brief in de nacht 2024 03-04-2024 38 4
[bewerken | brontekst bewerken]
Overgenomen van "https://nl.wikipedia.org/w/index.php?title=Chaja_Polak&oldid=68326989"