Dotterbloem-verbond

Dotterbloem-verbond
Associatie van boterbloemen en waterkruiskruid
Associatie van boterbloemen en waterkruiskruid
Syntaxonomische indeling
Klasse:Molinio-Arrhenatheretea
(klasse van matig voedselrijke graslanden)
Orde:Molinietalia
(pijpenstrootje-orde)
Verbond
Calthion palustris
Tx. 1937
Afbeeldingen op Wikimedia Commons Wikimedia Commons

Het dotterbloem-verbond (Calthion palustris) is een verbond uit de pijpenstrootje-orde (Molinietalia). Het verbond omvat plantengemeenschappen van bloemrijke, drassige graslanden op mineraalrijke bodems.

Naamgeving en codering

[bewerken | brontekst bewerken]

De wetenschappelijke naam Calthion palustris is afgeleid van de botanische naam van een belangrijke kensoort van dit verbond, de gewone dotterbloem (Caltha palustris).

Schilderij van een dotterbloemhooiland (Henryk Weyssenhoff, 1911)

Graslanden van het dotterbloem-verbond worden gekenmerkt door een dichte, laagblijvende vegetatie zonder boom- en struiklaag.

De kruidlaag is zeer soorten- en bloemrijk. Ze bestaat uit zowel grassen en grasachtige planten zoals tweerijige zegge, als uit kruiden zoals echte koekoeksbloem, grote ratelaar en gewone dotterbloem. Ook orchideeën als de brede orchis zijn er te vinden.

De moslaag is in de meeste associaties minder belangrijk.

Het dotterbloem-verbond vindt men in 's winters periodiek overstroomde hooilanden met mineraal- en stikstofrijke plaatsen, overwegend met kleiige, lemige of venige bodems.

Dit soort hooilanden waren nog tot in de 20e eeuw zowel in Nederland als in Vlaanderen zeer talrijk, maar zijn de laatste decennia door bemesting en ontwatering op veel plaatsen omgevormd tot soortenarme productiegraslanden. Enkel in natuurgebieden met aangepast beheer zijn nog restanten van deze bloemrijke graslanden te bewonderen.

Hooilanden met dit verbond zijn ontstaan ten gevolge van menselijke ingrepen en voor hun voortbestaan daar ook van afhankelijk; ze moeten één tot tweemaal per jaar gemaaid worden.

Associaties in Nederland en Vlaanderen

[bewerken | brontekst bewerken]

Het dotterbloem-verbond wordt in Nederland en Vlaanderen vertegenwoordigd door zes associaties.

Diagnostische taxa voor Nederland en Vlaanderen

[bewerken | brontekst bewerken]

In de onderstaande tabel staan de belangrijkste diagnostische plantentaxa van het dotterbloem-verbond voor Nederland en Vlaanderen.

Kruidlaag
Kentaxon Diff. soort Presentie Triviale naam Botanische naam Opmerking Afbeelding
kV - moerasrolklaver Lotus pedunculatus
kV - echte koekoeksbloem Silene flos-cuculi
kV - grote ratelaar Rhinanthus angustifolius
kV - tweerijige zegge Carex disticha
kV - brede orchis Dactylorhiza majalis
kV - gewone dotterbloem Caltha palustris
kO - kale jonker Cirsium palustre
kO - lidrus Equisetum palustre
kO - gewone engelwortel Angelica sylvestris
kO - biezenknoppen Juncus conglomeratus
kO - wilde bertram Achillea ptarmica
kO - kleine valeriaan Valeriana dioica
kK - gestreepte witbol Holcus lanatus
kK - scherpe boterbloem Ranunculus acris
kK - knoopkruid Centaurea jacea
kK - gewone brunel Prunella vulgaris
kK - pinksterbloem Cardamine pratensis
kK - veldzuring Rumex acetosa
kK - grote pimpernel Sanguisorba officinalis
kK - vogelwikke Vicia cracca
kK - rode klaver Trifolium pratense
kK - beemdlangbloem Schedonorus pratensis
kK - gewone hoornbloem Cerastium fontanum
kK - grasmuur Stellaria graminea
kK - veldlathyrus Lathyrus pratensis
Moslaag
Kentaxon Diff. soort Presentie Triviale naam Botanische naam Opmerking Afbeelding
kO - boompjesmos Climacium dendroides

Biologische Waarderingskaart

[bewerken | brontekst bewerken]

In de Biologische Waarderingskaart (BWK) van Vlaanderen en het Brussels Hoofdstedelijk Gewest is deze associatie opgenomen als dotterbloemgrasland (hc).

Dit vegetatietype staan alle gewaardeerd als 'Biologisch zeer waardevol'.

Zie de categorie Calthion palustris van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.