Excelsior Rotterdam

Excelsior Rotterdam
Naam	Excelsior Rotterdam
Bijnaam	De Kralingers De Roodzwarten Oud papier-club[1]
Opgericht	23 juli 1902
Plaats	Rotterdam Rotterdam, Nederland
Stadion	Van Donge & De Roo Stadion
Capaciteit	4.400
Voorzitter	Bob de Lange
Algemeen directeur	Daan Bovenberg
Technisch directeur	Niels van Duinen
Trainer	Ruben den Uil
(Hoofd)sponsor	DSW
Kledingmerk	Quick
Begroting	€ 8,5 miljoen[2]
Competitie	Eerste divisie (2024/25)
Prijzen	Eerste divisie: 3x
Website	Officiële website
Thuis Uit
Geldig voor 2023/24
Excelsior Rotterdam in het seizoen 2023/24
Portaal    Voetbal

Excelsior Rotterdam is een Nederlandse betaaldvoetbalclub uit de wijk Kralingen in Rotterdam. Excelsior speelt zijn thuiswedstrijden in het Van Donge & De Roo Stadion, dat na de uitbreiding in zomer van 2016 plaats biedt aan 4400 toeschouwers. Tot 1 mei 2017 heette het Stadion Woudestein.^[3]

Excelsior werd opgericht op 23 juli 1902 als Rotterdamse Voetbal en Atletiek Vereniging Excelsior door een groepje Kralingse vrienden dat in die tijd al regelmatig bijeenkwam op de buitenplaats Woudestein om met elkaar te voetballen. Voetbal was aan het begin van de 20e eeuw een elitesport, hierdoor werd Excelsior een van de eerste arbeidersclubs in Nederland.^[4]

Na de oprichting gaf gemeente Rotterdam Excelsior officieel toestemming om het stuk land te gebruiken.^[5]

Excelsior speelde haar wedstrijden voornamelijk op Woudestein. Twee keer speelde Excelsior kort voor een meerdere wedstrijden op een ander terrein. In 1907 voetbalde de club een jaar op het Afrikaanderplein en van 1922 tot 1939 was het Toepad het terrein van Excelsior. Kort voor de oorlog, toen aan het Toepad een marinierskazerne werd gebouwd, verhuisde Excelsior terug naar het vertrouwde Woudestein.

In 1927 behaalde Excelsior een van haar grootste prestaties van voor de Tweede Wereldoorlog. Excelsior won de Zilveren Bal-trofee door stadsgenoot en rivaal Feyenoord met 5-0 te verslaan.

Drie jaar later, in 1930, haalde Excelsior de finale van het KNVB-bekertoernooi. In Spartastadion Het Kasteel werd met 1-0 verloren van Feyenoord.

In de seizoenen 1945/46 en 1951/52 behaalde successen door te promoveren naar de Eerste Klasse, op dat moment het hoogste voetbalniveau in Nederland. De beslissende wedstrijd in 1945/46 tegen VUC uit Den Haag vond plaats in De Kuip en trok maarliefst 52.000 supporters aan.^[4]

Excelsior was in de jaren 50 de leidende club achter het realiseren van een betaald voetbalcompetitie in Nederland. Toen de Koninklijke Nederlandse Voetbalbond (verder: KNVB) niet wilde toestaan dat voetbalspelers werden betaald om te spelen, namen Excelsior voorzitter Henk Zon en bestuurslid Aad Libregts het initiatief om betaald voetbal in Nederland mogelijk te maken. Met een voorstel wisten zij KNVB-voorzitter Hans Hopster te overtuigen en in augustus van het jaar 1954 werd het betaald voetbal in Nederland geïntroduceerd.^[4]

Ook op andere fronten was Excelsior een pionier in het Nederlandse voetbal. Zo was Excelsior in 1958 de eerste club in Nederland met een overdekte staantribune. Leden zorgden voor het geld en een groep ijverige vrijwilligers voor de bouw.

Later, in 1974, was Excelsior ook de eerste club die shirtsponsoring had in het Nederlands voetbal. De club droeg op de borst een grote A. Dit, naar de firma van suikeroom Rob Albers, Akai. Men zei dat de A verwees naar het A-elftal van Excelsior, maar toch werd de letter verboden. Pas in 1982 werd shirtreclame ingevoerd en verscheen Akai weer op de borst en zou daar tot het seizoen 1999/00 op de borst prijken.

In 2002, het jaar waarin de club 100 jaar bestond, keerde Excelsior terug in de Eredivisie. Dit deden zij na sinds eind jaren 80 in de Eerste divisie te hebben gebivakkeerd. Het avontuur op het hoogste niveau duurde echter slechts één seizoen, aangezien er meteen weer werd gedegradeerd. In het seizoen 2005/06 streed Excelsior aanvankelijk onverwacht mee om de prijzen, maar werd het uiteindelijk wel kampioen in een competitie waarin VVV-Venlo op voorhand favoriet was. Het kampioenschap leverde de club opnieuw promotie naar de Eredivisie op.

Tussen 1997 en 2005 was Excelsior een satellietclub van Feyenoord. Dit hield in dat Feyenoord tijdelijk spelers bij Excelsior onderbracht om hen de gelegenheid te bieden op een lager niveau wedstrijdervaring op te doen. Het merendeel van de supporters van Excelsior was fel tegenstander van de samenwerking. De voorzitter van de supportersvereniging, Michel van der Neut, zei het volgende over de samenwerking: "Excelsior heeft haar ziel verkocht. Op deze manier houdt de club voor mij op te bestaan."^[6] De samenwerking met Feyenoord liep na een slecht seizoen (2004/05) steeds verder terug. Aan het einde van het seizoen 2014/15 maakten de clubs bekend dat de officiële samenwerking beëindigd werd.^[7]

Excelsior eindigde in het seizoen 2006/07 op de 16e plek van de Eredivisie en moest in de play-offs strijden tegen degradatie. Belangrijkste wapenfeiten in dat seizoen waren gelijkspellen tegen Ajax en PSV en de 3-2 winst op AZ in de spannende laatste competitieronde, waardoor AZ het kampioenschap misliep. De play-offs werden goed afgesloten, na BV Veendam (0-1 en 3-0) verslagen te hebben, werd RBC Roosendaal over twee wedstrijden ook verslagen: in Roosendaal werd het 1-1 en in Rotterdam won Excelsior met 1-0, waardoor de Kralingers zich wisten te handhaven. Het seizoen daarna lukte het de ploeg niet om zich te handhaven in de Eredivisie. In de laatste speelronde werd verloren van sc Heerenveen terwijl concurrent VVV-Venlo wel wist te winnen. Na twee seizoenen Eredivisie speelde Excelsior in het seizoen 2008/09 weer in de Eerste Divisie.

In het seizoen 2009/10 promoveerde de club via de play-offs naar de Eredivisie. Dit gebeurde in een onderling duel met stadgenoot Sparta Rotterdam. Het beslissende doelpunt viel in de 90+4e minuut, en dit terwijl Sparta pas in de 90+2e minuut op voorsprong was gekomen. Excelsior's doelpuntenmaker Fernandez miste in de 89e minuut bovendien nog een strafschop.

In het Eredivisie-seizoen 2010/11 kende Excelsior een vliegende start. Het team behaalde 10 punten uit de eerste 5 wedstrijden. In die wedstrijden werd onder meer Feyenoord met 3-2 verslagen in de Rotterdamse derby.

Eenmaal terug in de Eerste Divisie beleefde Excelsior een tegenvallend seizoen. Onder de nieuwe trainer Leon Vlemmings behaalde Excelsior de 15de plaats. Voorafgaand aan het seizoen 2013/14 ging de bezem door de selectie en er kwam een nieuwe trainer: Jon Dahl Tomasson. Het was pas de eerste keer in de clubhistorie dat een trainer Excelsior gedwongen moest verlaten. Het nieuwe seizoen verliep goed, maar op tweede kerstdag van het jaar 2013 verliet trainer Tomasson onverwachts Excelsior voor Roda JC Kerkrade. Op 1 januari 2014 werd Marinus Dijkhuizen aangesteld als opvolger. Onder Dijkhuizen werd een goede tweede helft van het seizoen afgewerkt. Excelsior klom, mede dankzij een 8-0 zege bij Telstar, naar de derde plaats van de Eerste Divisie. Via de nacompetitie wist Excelsior voor de achtste maal in de historie te promoveren naar de Eredivisie.

Op 15 januari 2014 maakte voorzitter Albert de Jong bekend dat Excelsior een dreigend faillissement maar net voorkomen had. Volgens hem waren de onverwachts slechte prestaties in het seizoen 2012/13 de hoofdreden voor een tekort van drie miljoen euro. Hij verwachtte op termijn terug te keren naar categorie 2.^[8]

In het seizoen 2014/15 wist Excelsior zich te handhaven op het hoogste niveau. Op de voorlaatste speeldag speelde de club met 2-2 gelijk tegen FC Utrecht, waardoor de Rotterdammers niet meer te achterhalen waren voor achtervolgers Go Ahead Eagles en NAC Breda.

Ook in het seizoen 2015/16 eindigde Excelsior op de vijftiende plaats, onder leiding van de nieuwe trainer Alfons Groenendijk. In de laatste wedstrijd was een 2-0 overwinning in Leeuwarden op hekkensluiter SC Cambuur voldoende. Aan het einde van het seizoen vertrok Groenendijk een jaar eerder dan afgesproken. Mitchell van der Gaag was zijn opvolger. Ook een aantal basisspelers vertrok bij de club, waardoor Excelsior aan het begin van het seizoen 2016/17 opnieuw een degradatiekandidaat was. Na afloop van het seizoen 2018/19 degradeerde Excelsior na 5 jaren in de Eredivisie te hebben gespeeld.

In 2020 werd opnieuw Marinus Dijkhuizen aangesteld als nieuwe trainer. Met Dijkhuizen aan het roer werd in mei 2022 na een spectaculaire overwinning op ADO Den Haag opnieuw promotie naar de Eredivisie afgedwongen. De Kralingers speelden in eigen huis met 1-1 gelijk en leken in Den Haag af te stevenen op nog een jaar in de Keuken Kampioen Divisie. Excelsior maakte echter een wonderbaarlijke comeback door in de laatste 13 minuten van de wedstrijd nog drie keer te scoren en zo verlenging af te dwingen. In deze verlenging kwam de ploeg van Dijkhuizen op achterstand (4-3), maar rechtte het wederom de rug via aanvoerder Redouan El Yaakoubi (4-4). Uiteindelijk besliste doelman Stijn van Gassel de penaltyserie door de negende strafschop van ADO te stoppen en dus keert Excelsior na drie jaar afwezigheid terug in de Eredivisie. Na twee seizoenen degradeerde Excelsior in 2024 weer naar de Keuken Kampioen Divisie.

• Hoogste eindklassering eredivisie: 9e: 1979/80, 1982/83
• Beste doelcijfers eredivisie: -3 (44-47): 1982/83; -4 (56-60): 1979/80; -4 (47-51): 1984/85 (in 34 duels)
• Beste doelcijfers eerste divisie: +44 (76-32): 1978/79 (in 36 duels)
• Grootste overwinning op bezoek bij Ajax, PSV of Feyenoord: Feyenoord - Excelsior 0-4 (+4) (1979/80: (2 maart 1980)

• Kampioen Eerste Divisie (3 maal)

1974, 1979, 2006

• Zilveren Bal (1 maal)

1927 (finale: Feyenoord - Excelsior 0-5)

• Verliezend bekerfinalist (1 maal)

1930 (finale: Feyenoord - Excelsior 1-0)

Excelsior kent het imago van Oud-Papier club, omdat voormalig voorzitter Henk Zon jarenlang oud papier ophaalde voor 'ons geliefd' Excelsior. Hierdoor wisten de vrijwilligers Excelsior telkens voor een faillissement te behoeden.

Het clublied van Excelsior heet Ferme jongens, stoere knapen. Het is geschreven door oud-voorzitter Toon Kenters. Het werd ingezongen door een andere oud-voorzitter, namelijk Henk Zon, en het Rotte's mannenkoor. 'Ferme jongens, stoere knapen' werd uitgebracht als single in 1977, maar bestond al veel eerder.

Sinds het seizoen 2008/09 heeft Excelsior een mascotte, die is voortgekomen uit de oprichting van de kidsclub (De Woudies). De mascotte verschijnt voor aanvang van elke thuiswedstrijd en zwaait naar de aanwezige supporters. Zijn naam is Woutje Stein, vernoemd naar stadion Woudestein. Hij wordt gespeeld door de zoon van verzorger Mario Meijer.

Excelsior is een van de drie betaaldvoetbalclubs in Rotterdam, de andere twee clubs zijn Feyenoord en Sparta. Wedstrijden tegen Feyenoord en Sparta worden een Rotterdamse derby genoemd en hebben altijd een extra lading. De derby's worden bij lange na niet ieder seizoen gespeeld, aangezien er meestal minimaal wel één club op een niveau lager speelt.

Excelsior is gelegen in Kralingen (vroeger een zelfstandige gemeente), in het oostelijk deel van de stad, terwijl Sparta Rotterdam afkomstig is uit Spangen, veel dichter bij het stadscentrum, en ze worden van elkaar gescheiden door hun respectievelijke histories. Van oudsher speelden beide clubs vaker tegen elkaar dan tegen Feyenoord, waardoor deze Rotterdamse derby vaker plaatsvond. Ook supporters van Sparta Rotterdam hebben een sterke mening over de samenwerking die er tussen Feyenoord en Excelsior was. Sparta-supporters schelden stadsgenoot Excelsior sinds de samenwerking met Feyenoord uit voor Hoeren.

De derby tussen Sparta en Excelsior in 2010 was spectaculair, toen Excelsior ten koste van Sparta de Eredivisie in ging door een doelpunt van Guyon Fernandez in de 94e minuut.^[9]

Sinds de samenwerking tussen beide clubs hebben Excelsior-supporters en -spelers een fellere rivaliteit ontwikkeld met Feyenoord. Het merendeel van de Excelsior-supporters is altijd gekant geweest tegen een partnerschap met Feyenoord. Op 22 mei 2009 maakte de supportersvereniging van Excelsior een statement door in zwarte kleding in het spelershome een minuut stilte te houden wegens het overlijden van de identiteit van Excelsior^[6].

In 2017 werd de derby nog eens extra beladen, toen Excelsior koploper Feyenoord zeer verrassend met 3-0 versloeg en deze club daarmee (voorlopig) van het landskampioenschap afhield. Hetgeen leidde tot rellen in Rotterdam.^[10]

Andere clubs in de agglomeratie Rotterdam waren SVV en SVV/Dordrecht'90 uit Schiedam, en FC Vlaardingen, dat na afloop van het seizoen 1980/81, half 1981 failliet ging.

Functie	Naam	Sinds
Raad van Commissarissen
President-Commissaris	Bob de Lange	2017
Secretaris	Paul Peters	2017
Pennigmeester	Jorgo Hameetman
Commissarissen	Mario Been	2021
	Rick Ruisch	2015
Directie
Algemeen directeur	Daan Bovenberg	2021
Technisch directeur	Niels van Duinen	2022

Laatste update: 21 juli 2024

Nr.	Naam	Sinds	Contract	Vorige club
Doelmannen
38	Pascal Kuiper	2021	2025
–	Calvin Raatsie	2024	2027	Utrecht
Verdedigers
3	Kik Pierie	2023	2025	Ajax
5	Casper Widell	2023	2026	Helsingborgs
12	Arthur Zagre	2023	2026	Monaco
32	Siem de Moes	2024	2025
–	Serano Seymor	2021	2026
–	Django Warmerdam	2024	2026	Sparta Rotterdam
Middenvelders
15	Noah Naujoks	2023	2025	Feyenoord
23	Lance Duijvestijn	2024	2026	Almere City
–	Joshua Eijgenraam	2021	2025
–	Lennard Hartjes	2023	2027	Feyenoord
Aanvallers
11	Oscar Uddenäs	2023	2026	Häcken
17	Richie Omorowa	2023	2025	Brommapojkarna
21	Jacky Donkor	2022	2025	Dordrecht
29	Mike van Duinen	2022	2025	OFI Kreta
30	Derensili Sanches	2023	2026	Utrecht
–	Nesto Groen	2024	2027	Feyenoord

Laatste update: 26 juli 2024

Functie	Naam	Sinds	Contract	Vorige club
Hoofdtrainer	Ruben den Uil	2024	2026	Sparta Rotterdam
Assistent-trainers	Michel Breuer	2023		De Graafschap
	Adrie Koster	2024	2026	Ajax
	Thomas Verhaar	2021	2026
Keeperstrainer	Ronald Graafland	2016	2025	Feyenoord
Teammanager	Tessa Spraakman	2024

Laatste update: 14 juli 2024

Op 10 april 2017 maakte Excelsior bekend om vanaf het seizoen 2017/18 ook met een vrouwenelftal uit te komen in de Eredivisie. In samenwerking met de lokale amateur voetbalclub BVV Barendrecht zullen zij deelnemen aan deze competitie, waarin ook onder andere Ajax en PSV uitkomen. De vrouwen zullen hun wedstrijden zowel in Stadion Woudestein, Rotterdam, als op Sportpark de Bongerd, Barendrecht, gaan afwerken.

Na drie jaar samenwerking met Barendrecht gaat het team per seizoen 2020/21 verder onder de naam Excelsor Rotterdam. Het team werd in het verleden getraind door Sander Luiten en Richard Mank, die respectievelijk naar PSV en NAC Breda vertrokken. Sinds 1 juli 2024 heeft Mathijs Kreugel de leiding over het vrouwenelftal van Excelsior.

Naast een proftak beschikt Excelsior ook over een amateurtak Sportclub Excelsior. Tot en met het seizoen 2012/13 speelden de amateurs op zondag. Sinds het seizoen 2013/14 speelt SC Excelsior op zaterdag. Het huidige zaterdagelftal komt uit in de Vierde klasse zaterdag van het district West II (2020/21).

De amateurs spelen op Sportpark Woudestein, dat gelegen is naast het stadion.

Sinds 2015 heeft Excelsior weer een zelfstandige jeugdopleiding, nadat de samenwerking met Feyenoord was stopgezet.^[11]

Zie lijst van spelers van Excelsior Rotterdam (mannen) voor het hoofdartikel over dit onderwerp.

Zie lijst van trainers van Excelsior Rotterdam (mannen) voor het hoofdartikel over dit onderwerp.

Supportersvereniging Pro Excelsior organiseert sinds 1996 na afloop van ieder seizoen op de speler van het jaar. Supporters kunnen stemmen op de speler die zij in dat seizoen het beste vonden.^[13]

Laatst bijgewerkt op 22 mei 2023

De navolgende voetballers kwamen tot op heden^[14] als speler van Excelsior Rotterdam uit voor een vertegenwoordigend Europees A-elftal.

Naam	Van	Tot	Totaal	Nationaal elftal
Maarten Grobbe	14.06.1928	12.06.1929	2	Nederland
Slory, Andwelé Andwelé Slory	02.06.2007	06.06.2007	2	Nederland
Scheimann, Samuel Samuel Scheimann	26.05.2012	26.05.2012	1	Israël
Vermeer, Arie Arie Vermeer	27.11.1946	27.11.1946	1	Nederland
Lagerwaard, Heimen Heimen Lagerwaard	27.09.1953	27.09.1953	1	Nederland
Ómarsson, Elías Már Elías Már Ómarsson	16.01.2018	28.07.2021	9	IJsland
Parrott, Troy Troy Parrott	24.08.2023	30.06.2024	3	Ierland

• Betekenis van Excelsior; ex` cel - si - or (Latijn): steeds hoger/beter.
• Na afloop van het seizoen 2011-2012, waarin de club degradeerde, wist Excelsior bijna Europees voetbal te halen. Op basis van het UEFA Fair Playklassement werden de Rotterdammers tweede, achter FC Twente. FC Twente wist echter voor het eerst in zes jaar geen directe plaatsing voor Europees voetbal af te dwingen. Hierdoor kregen de Tukkers het Fair-Play ticket.
• In het voorjaar van 2014 bracht Calvé een reclamespotje uit met Excelsior en Robin van Persie in de hoofdrol, samen met diens voormalig jeugdtrainer Aad Putters. In de reclame worden de eerste stappen van Van Persie als voetballer in beeld gebracht. Van Persie werd al op vijfjarige leeftijd aangenomen bij Excelsior, terwijl zes jaar de minimumleeftijd was.^[15]

• (nl) Officiële website