Het Atelier (Rozengracht)
Het Atelier | ||||
---|---|---|---|---|
De Harmonie, Lückner | ||||
Foto uit 1963 toen Bobbie Brooks in het gebouw gevestigd was. | ||||
Locatie | ||||
Locatie | Jordaan (Amsterdam) | |||
Plaatsnaam | Amsterdam | |||
Adres | Rozengracht 207-213 | |||
Status en tijdlijn | ||||
Oorspr. functie | zalen- en vergadercentrum | |||
Huidig gebruik | Kantoor- en bedrijfsruimte | |||
Start bouw | 1920 | |||
Bouw gereed | 1921 | |||
Opening | 19 november 1921 | |||
|
Het Atelier is een gebouw aan de Rozengracht in de wijk Jordaan in Amsterdam. Het gebouw heette vroeger “De Harmonie” en later "Lückner" en is vooral bekend als één van de brandhaarden van het Jordaanoproer in 1934.
Het gebouw ontleent zijn huidige naam aan het feit dat diverse ateliers van kledingbedrijven in het gebouw gevestigd waren.
Geschiedenis
[bewerken | brontekst bewerken]De grond waarop het gebouw staat, werd in 1920 opgekocht door de N.V. tot exploitatie van vergaderlokalen.[1] Die onderneming plaatste er een zalencentrum onder de naam De Harmonie. Dat gebouw werd vanaf 19 november 1921 in exploitatie genomen.[2] Op de plaats van het gebouw stonden vroeger vier panden. Dat verklaart waarom het gebouw vier huisnummers heeft (207 t/m 213).
De Harmonie werd gebruikt voor vergaderingen, congressen, feesten en dergelijke. Ook maakten politieke partijen van verschillende pluimage gebruik van deze locatie. Zo hielden onder meer de SDAP, de Communistische Partij Holland, de Kommunistische Arbeiders-Partij Nederland, Christelijk Democratische Federatie en het Zwart Front er bijeenkomsten. De Schaakclub Max Euwe had in haar beginjaren in De Harmonie haar clublokaal.
Vanaf eind jaren 30 werden de bovenverdiepingen van De Harmonie in gebruik genomen door de Gebroeders Levie (voorloper van de BV herenkledingfabriek), die er een regenjassenfabriek vestigden.[3]
In 1934 kwam De Harmonie landelijk in het nieuws toen hier op 4 juli een communistische protestbijeenkomst werd gehouden tegen de voorgenomen steunverlaging aan werklozen. Na afloop van de vergadering trokken honderden demonstranten de Jordaan in om te rellen wat escaleerde tot het Jordaanoproer.[4][5][6]
Enkele jaren later sloot De Harmonie als zalencentrum. Er was toen even sprake dat er een bioscoop zou komen (genaamd Cineone), maar dat plan ging niet door omdat de onderneming die het plan zou moeten uitvoeren, "aan het eind van haar krachten" was gekomen.[7] In 1938 werd de benedenverdieping van het gebouw in gebruik genomen als Feestgebouw en Dansinstituut Joh. Lückner.[8] Lückner bleef daar tot begin jaren 70.
Nadat de Gebr. Levie waren vertrokken, kwamen op de bovenverdiepingen de kledingateliers van N.V. H. Berghaus.[9] In 1964 betrok Berghaus een nieuw gebouw aan het Koningin Wilhelminaplein.[10] Marlyn Formcraft N.V., producent van Bobbie Brooks kwam toen in het gebouw.[11]
In latere jaren kwamen in het gebouw een tapijtenwinkel, Galerie De Ruimte van Ron Rooymans en een kledingwinkel (Megazino). Sinds 2019 zit een sportschool op de benedenverdieping.[12] De bovenverdiepingen worden verhuurd als kantoorruimte.
- ↑ "Vergaderlokalen", De Standaard, 18 augustus 1920. Geraadpleegd op 28 augustus 2023.
- ↑ "Vergadergebouw "Harmonie"", Het Volk, 9 november 1921. Geraadpleegd op 28 augustus 2023.
- ↑ BV, DE REE Archiefsystemen, Archieven.nl - XIII. Als dochter van Santega BV wordt opgericht de vennootschap S... (Groninger Archieven). www.archieven.nl. Geraadpleegd op 28 augustus 2023.
- ↑ "Barricades in den Jordaan", Algemeen Handelsblad, 5 juli 1934. Geraadpleegd op 28 augustus 2023.
- ↑ "Barricades in den Jordaan! Amsterdam vooraan in den strijd tegensteunverlaging", De tribune, 5 juli 1934. Geraadpleegd op 28 augustus 2023.
- ↑ "Relletjes te Amsterdam", De Volkskrant, 5 juli 1934. Geraadpleegd op 28 augustus 2023.
- ↑ "Geen Cineone!", Algemeen Handelsblad, 9 maart 1937. Geraadpleegd op 28 augustus 2023.
- ↑ "Feestgebouw en Dansinstituut Joh. Luckner", Het Volk, 4 juli 1938. Geraadpleegd op 28 augustus 2023.
- ↑ "Een nieuwe werkkring biedt nieuwe kansen", De tijd, 13 augustus 1946. Geraadpleegd op 29 augustus 2023.
- ↑ "Nieuwbouw Berghaus morgen officieel open", Algemeen Handelsblad, 4 maart 1964. Geraadpleegd op 28 augustus 2023.
- ↑ "Bobbie Brooks in Nederland", Trouw, 25 april 1963. Geraadpleegd op 28 augustus 2023.
- ↑ Ultimate Performance Fitness opent vestiging in Amsterdam. KroesePaternotte (21 januari 2019). Geraadpleegd op 29 augustus 2023.