Hogepriester van Amon

Hogepriester van Amon
in hiërogliefen

De hogepriester van Amon (Hem netjer Tepi en amon / "eerste profeet van Amon") was de hoogste rang onder de priesters in het oude Egypte in het priesterschap van de god Amon.

Geschiedenis

De eerste hogepriesters verschijnen voor het eerst onder de eerste farao's van de 18e dynastie van Egypte. Het priesterschap van Amon te Karnak zag haar macht toenemen onder deze dynastie door het belang van het betonen van toewijding aan de god Amon onder Hatsjepsoet en vooral onder Thoetmosis III.^[1] Onder de regering van Achnaton werd de priesterschap tijdelijk verboden, maar onder farao Toetanchamon werd deze weer in ere hersteld.

De godsvrouw van Amon was het vrouwelijke tegenhanger van deze functie. Enkel koninklijke echtgenoten van de farao's waren dan ook Godsvrouwen van Amon.

De priesters van Amon kenden vier elkaar hiërarchisch opvolgende priesters of "profeten":

De hogepriester van Amon of eerste profeet van Amon (hm ntr tepy en Amon),
De tweede priester van Amon of de tweede profeet van Amon (hm ntr sen-nu en Amon)
De derde priester van Amon of de derde profeet van Amon (hm ntr khemet-nu en Amon)
De vierde priester van Amon of de vierde profeet van Amon (hm ntr fed-nu en Amon)

De hogepriester van Amon in Thebe werd aangesteld door de koning. Het was niet ongewoon dat de geestelijke functie werd gedeeld met wereldlijke zaken. Vele van de hogepriesters tijdens de 19e en 20e dynastie van Egypte dienden dan ook als vizier.^[2]

Tijdens de derde tussenperiode combineerden de hogepriesters van Amon hun religieuze met militaire functies.^[3] De farao's van de 21e dynastie van Egypte en de toenmalige hogepriesters waren met elkaar verwant. De hogepriesters regeerden in het zuiden. De farao's van de 22e, 23e en 24e Dynastie lieten hun zonen hogepriester worden. De heersers van de 25e dynastie installeerden hun dochters als Godsvrouw van Amon. Er zijn twee hogepriesters bekend uit deze periode. De functie werd niet meer uitgeoefend na de 25e Dynastie.

Lijst van hogepriesters van Amon

Nieuwe Rijk

Hogepriester	Farao	Dynastie
Thoety & Minmontoe	Ahmose I	18e
Hapoeseneb	Hatsjepsoet	18e
Mencheperraseneb I & Mencheperraseneb II	Thoetmoses III	18e
Amenemhat & Mery	Amenhotep II	18e
Ptahmose & Meryptah	Amenhotep III	18e
Maya	Achnaton	18e
Parannefer, ook Oennefer genoemd	Toetanchamon & Horemheb	18e
Nebneteroe Tenry	Seti I	19e
Neboenenef & Hori & Paser & Bakenchonsoe	Ramses II	19e
Roma-Roei	Ramses II & Merenptah & Seti II	19e
Bakenchonsoe II	Sethnacht & Ramses III	20e
Ramessesnacht	Ramses IV tot Ramses IX	20e
Amenhotep	Ramses IX tot Ramses XI	20e

Derde tussenperiode

Hogepriester	Farao	Dynastie
Pianki	Ramses XI & Smendes	20e & 21e
Herihor	Ramses XI & Smendes]	20e & 21e
Pinedjem I, zoon van Pianki	Smendes	21e
Masaharta, zoon van Pinedjem I
Djedefchonsoefanch I, zoon van Pinedjem I
Mencheperre, zoon van Pinedjem I
Nesoebanebdjedet II, zoon van Mencheperre
Pinedjem II, zoon van Mencheperre	Amenemope, Osochor & Siamun	21e
Psoesennes III, mogelijk een zoon van Pinedjem II
Ioepoet, zoon van Sjosjenq I	Sjosjenq I	22e
Sjosjenq, zoon van Osorkon I	Osorkon I	22e
Ioelot, zoon van Osorkon I	Osorkon I	22e
Nesibanebdjet III, zoon van Osorkon I	Osorkon I	22e
Farao Horsiese I, zoon van Sjosjenq II, geldt als usurpator van Osorkon II	Osorkon II	22e
Nimlot, zoon van Osorkon II	Osorkon II	22e
Pediset, kleinzoon van Osorkon II		22e
Osorkon, zoon van Takelot II		22e
Horsiese	Sjosjenq III en Pedubastis I	23e
Takelot	Pedubastis I en Sjosjenq IV	23e
Horsiese II, zoon van Horsiese en vierde profeet van Amon		23e
Harmachet, zoon van Sjabaka		25e
Harchebi, zoon van Harmachet		25e

Noten

↑ J.H. Breasted (trad. ed.), Ancient Records of Egypt: Historical Documents from the Earliest Times to the Persian Conquest, II, Chicago, 1906, p. 161.
↑ B.M. Bryan, The Eighteenth Dynasty before the Amarna Period (c.1550–1352 BC), in I. Shaw (ed.), The Oxford History of Ancient Egypt, Oxford, 2000, p. 261. Gearchiveerd op 31 juli 2023.
↑ A. Dodson - D. Hilton, The Complete Royal Families of Ancient Egypt, Londen - New York, 2004, p. 20 (non vidi); M. Van De Mieroop, A History of Ancient Egypt, Malden - Oxford - Chichester, 2011, p. 265. Gearchiveerd op 31 juli 2023.

Referenties

Dit artikel of een eerdere versie ervan is een (gedeeltelijke) vertaling van het artikel High Priests of Amun op de Engelstalige Wikipedia, dat onder de licentie Creative Commons Naamsvermelding/Gelijk delen valt. Zie de bewerkingsgeschiedenis aldaar.
D. Sitek, High Priests of Amun 1080-775 (Thebes), Narmer.pl (2000-2014).

[1] J.H. Breasted (trad. ed.), Ancient Records of Egypt: Historical Documents from the Earliest Times to the Persian Conquest, II, Chicago, 1906, p. 161.

[2] B.M. Bryan, The Eighteenth Dynasty before the Amarna Period (c.1550–1352 BC), in I. Shaw (ed.), The Oxford History of Ancient Egypt, Oxford, 2000, p. 261. Gearchiveerd op 31 juli 2023.

[3] A. Dodson - D. Hilton, The Complete Royal Families of Ancient Egypt, Londen - New York, 2004, p. 20 (non vidi); M. Van De Mieroop, A History of Ancient Egypt, Malden - Oxford - Chichester, 2011, p. 265. Gearchiveerd op 31 juli 2023.

[1]

[2]

[3]