Iolaus

Voor het geslacht van vlinders van de familie Lycaenidae, zie Iolaus (geslacht).

Iolaus
Ἰόλαος
Iolaus
Oorsprong	Griekse mythologie
Associatie	Kompaan van Herakles
Literaire bronnen	Kinderen van Herakles
Verwantschap
Ouders	Iphikles
Partner	Megara
Prent van Herakles en Iolaus die de hydra bevechten, 1843
Portaal    Religie

Iolaos (Oudgrieks: Ἰόλαος) of Iolaus (gelatiniseerd), in het Nederlands Iolaüs, is een figuur uit de Griekse mythologie. Hij was de zoon van Iphikles en een neef van Herakles. In de legendes van Herakles assisteert Iolaos hem een aantal keer bij zijn twaalf werken en treedt hij vaak op als Herakles' paardenmenner en kompaan. Er wordt ook gesuggereerd dat Iolaos een geliefde van Herakles was (zijn eromenos).

Iolaos' grootste rol is tijdens Herakles' gevecht met de hydra. Herakles had in dat gevecht moeite om de hydra te doden omdat de koppen steeds weer aangroeiden als Herakles ze afsloeg. Iolaos sprong bij door, direct na het afslaan van een hoofd, de wond dicht te schroeien en zo te verhinderen dat het hoofd teruggroeide. Zo kon de hydra gedood worden.

Toen Megara Herakles niet langer aan kon zien uit rouw voor haar kinderen (Herakles had hen in woede gedood), huwelijkte Herakles haar uit aan Iolaus.

Toen Deianeira Herakles gedood had uit jaloezie – zij dacht dat hij een verhouding had met Iole – was het Iolaus die Herakles' brandstapel ontstak (hoewel Philoktetes her en der ook in die rol genoemd wordt).

Euripides vertelde het verhaal van Iolaos in zijn tragedie Kinderen van Herakles.

Zie de categorie Iolaus van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.