French
DeutschJan Bons
| Jan Bons | ||||
|---|---|---|---|---|
 | ||||
| Persoonsgegevens | ||||
| Geboren | 2 april 1918 | |||
| Overleden | 22 november 2012 | |||
| Geboorteland |  Nederland | |||
| Beroep(en) | grafisch ontwerper, schilder, beeldhouwer | |||
| Oriënterende gegevens | ||||
| Stijl(en) | abstract-figuratief | |||
| RKD-profiel | ||||
| ||||
Jan Bons (Rotterdam, 2 april 1918 – Amsterdam, 22 november 2012[1]) was een Nederlandse grafisch ontwerper, schilder, beeldhouwer en verzetsman.
Leven en werk
[bewerken | brontekst bewerken]Jan Bons werd in Rotterdam geboren en studeerde van 1934 tot 1936 voor tekenleraar aan de Koninklijke Academie van Beeldende Kunsten in Den Haag. Op aanraden van Paul Citroen zette hij zijn studie in 1937 voort aan de Nieuwe Kunstschool in Amsterdam, waar hij zijn toekomstige collega's Otto Treumann en Benno Premsela leerde kennen. Bons woonde en werkte vanaf 1937 als reclametekenaar in Amsterdam. Tijdens de Tweede Wereldoorlog zat hij ondergedoken bij het doktershuis van Landsmeer.[2] In die periode vervalste hij persoonsbewijzen en drukte en illustreerde hij clandestiene werken, onder andere vertalingen van het werk van Franz Kafka.[3] Het gezin van schrijver Maurits Dekker zat op hetzelfde adres ondergedoken.[2] Met zijn dochter Noor trouwde Bons in 1953.[4] Na de oorlog leerde hij Gerrit Rietveld kennen, met wie hij tot diens dood in 1964 samenwerkte.
Bons maakte affiches voor de toneelgroepen De Appel in Den Haag en Studio in Amsterdam en vanaf 1990 de posters voor het International Documentary Festival IDFA. Ook ontwierp hij postzegels voor PTT Post, zoals de Cobra-zegels van 1988 en H.N. Werkman-zegels van 1995.
Grote bekendheid genoot Bons met zijn affiches[5], onder andere Zigzagstoel van Gerrit Rietveld, in 1959 gemaakt in opdracht van het Stedelijk Museum in Amsterdam.[6][7]
Jan Bons ontving diverse prijzen:
- 1969 H.N. Werkmanprijs
- 1992 Oeuvreprijs van de Stichting Fonds voor Beeldende Kunsten, Vormgeving en Bouwkunst
- 1993 Koninklijk Verbond voor Grafische Ondernemingen (KVGO) Cultuurprijs voor de serie Van Ommeren kalenders
- 2003 Piet Zwart Prijs In het juryrapport schreef de commissie, dat Bons van onschatbare waarde is geweest voor het Nederlandse grafische ontwerp: De ontwerpen kenmerken zich door een opvallend hoge beeldende kwaliteit. Zijn affiches zijn elke keer weer een verrijking van het straatbeeld.[8]
Exposities (selectie)
[bewerken | brontekst bewerken]- 1975 Museum Fodor in Amsterdam: Jan Bons, affiches
- 2004 Affiche Museum in Hoorn: 112 affiches voor Toneelgroep De Appel[9]
- 2008 Kunsthal Rotterdam in Rotterdam: 90 affiches van Jan Bons (2008)[10]
- 2011 ‘Jan Bons. Libertés de mouvements.’ Galerie Anatome, Parijs
Literatuur
[bewerken | brontekst bewerken]- Lex Reitsma en Paul Hefting : Jan Bons - ontwerpen in vrijheid[11] - Boek en DVD, Uitgeverij De Buitenkant (2008)
Enkele beeldhouwwerken in de openbare ruimte
[bewerken | brontekst bewerken]- Drie Muzen (1953), dak artiestenfoyer van het theater in Emmeloord
- Vogelvlucht (1959), Jan Tooropstraat (Garage West) in Amsterdam
- Beeld (1962), Bergweg in Goes
Fotogalerij
[bewerken | brontekst bewerken]-
Beeld (1962), Goes -
![Emaille bekleding gebouw Dixons (1977), Utrecht[12]](//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/7e/Dixons_gebouw_Jan_van_Grunsven_Jan_Bons_Vredenburg_Achter_Clarenburg_Utrecht.jpg/150px-Dixons_gebouw_Jan_van_Grunsven_Jan_Bons_Vredenburg_Achter_Clarenburg_Utrecht.jpg)
-
Het Strijktrio, Winterswijk
![Emaille bekleding gebouw Dixons (1977), Utrecht[12]](/nl/Bestand:Dixons_gebouw_Jan_van_Grunsven_Jan_Bons_Vredenburg_Achter_Clarenburg_Utrecht.jpg)
Zie ook
[bewerken | brontekst bewerken]Externe links
[bewerken | brontekst bewerken]- Biografische gegevens bij het RKD-Nederlands Instituut voor Kunstgeschiedenis
- Website Nago: Jan Bons
- Website Cultuurarchief: Jan Bons
- ↑ Grafisch ontwerper Jan Bons overleden, Geschiedenis24.nl, 28-11-2012
- ↑ a b Lichtveld, Cecilia; Keuning, Nico (voorwoord). Tussen doktershuis en stropaleis, Illustrator: Carel Blazer, Maurits Dekker, Eva Besnyö, pp. 53. ISBN 978-90-74113-13-7. Geraadpleegd op 30 oktober 2023.Wikidata
- ↑ Doodsbericht NOS. Gearchiveerd op 23 januari 2022.
- ↑ Persoonskaart Eleonore Dekker. Stadsarchief Amsterdam. Geraadpleegd op 1 november 2023.
- ↑ Affiche "Faust" voor De Appel van Jan Bons. Gearchiveerd op 13 augustus 2023.
- ↑ "Jan Bons affiche van de zigzagstoel van Gerrit Rieveld"
- ↑ Stedelijk Museum in Amsterdam: Rietveldtentoonstelling 1959 affiche van Jan Bons[dode link]
- ↑ Piet Zwart Prijs voor Jan Bons www.BNO.nl
- ↑ "112 affiches voor Toneelgroep De Appel" (2004)
- ↑ "90 Affiches van Jan Bons" (2008)[dode link]
- ↑ Ontwerpen in vrijheid/A designer's freedom (2008)
- ↑ DUIC - Dixonspand: Utrechts grootste gevelkunstwerk dreigt te verdwijnen
