Johnny Cash

Johnny Cash
Johnny Cash tijdens een ontmoeting met Richard Nixon in juli 1972
Algemene informatie
Volledige naam	J.R. Cash
Bijnaam	The Man in Black
Geboren	26 februari 1932
Geboorteplaats	Kingsland
Overleden	12 september 2003
Overlijdensplaats	Nashville
Land	Verenigde Staten
Werk
Jaren actief	1954-2003
Genre(s)	Country, Rockabilly, Rock and roll, Folk, Blues, Gospel, Outlaw Country
Label(s)	Sun (1955-1958) London (1955-1958) Columbia (1958-1986) Mercury (1986-1993) American Recordings (1993-2003)
Officiële website (en) AllMusic-profiel (en) Discogs-profiel (en) IMDb-profiel (en) Last.fm-profiel (en) MusicBrainz-profiel
Portaal    Muziek

Johnny (J.R.) Cash (Kingsland (Arkansas), 26 februari 1932 – Nashville (Tennessee), 12 september 2003) was een Amerikaanse countryzanger, gitarist, singer-songwriter, acteur en auteur. Hij werd wereldwijd bekend als The Man in Black (De man in het zwart) en viel op door zijn diepe baritonstem.

Hij was een van de invloedrijkste zangers, zowel binnen als buiten het country-genre. Zo belandde Johnny Cash in Rolling Stone op de 31e plaats van de honderd grootste artiesten aller tijden.^[1]

Hij was van 1954 tot 1966 getrouwd met Vivian Liberto en vanaf 1968, tot aan haar dood, met June Carter Cash, die op 15 mei 2003 overleed. Johnny Cash stierf vier maanden later (12 september) op 71-jarige leeftijd in het Baptist Hospital in Nashville aan de gevolgen van suikerziekte.

Op twaalfjarige leeftijd schreef Cash zijn eerste liedjes, geïnspireerd door de countrymuziek die hij hoorde op de radio. Tijdens zijn diensttijd in West-Duitsland kocht hij zijn eerste gitaar. Na zijn diensttijd trouwde hij met zijn jeugdliefde Vivian Liberto, die hij had leren kennen op de rolschaatsbaan en verhuisde naar Memphis (Tennessee), waar hij een cursus tot diskjockey volgde. 's Avonds speelde hij in een trio, met de gitarist Luther Perkins en de bassist Marshall Grant.

In 1955 probeerde de groep auditie te doen bij Sun Records. Na enkele mislukte audities vroeg de oprichter van Sun Records, Sam Phillips, of hij met iets commerciëlers wilde terugkomen. Dat werd zijn debuut en eerste hit, het nummer Hey Porter. Sam Phillips veranderde zijn naam (Bij geboorte kreeg hij alleen initialen: J.R., maar toen hij in dienst kwam werd dit veranderd in John R. Cash, want in dienst werden letters niet als naam geaccepteerd) in Johnny Cash en Perkins en Grant heetten vanaf toen The Tennessee Two. Daarna volgden Folsom Prison Blues en zijn eerste grote hit, I Walk the Line, eind 1956. I Walk the Line stond zes weken lang op nummer één in de Country top Five, waarna de single in de Pop top 20 belandde.

In november 1957 verscheen zijn eerste lp, Johnny Cash with His Hot and Blue Guitar, wat hem de eerste artiest maakte bij Sun met zijn eigen elpee. Johnny Cash wilde ook graag een gospelalbum uitbrengen, maar Sun wees zijn verzoeken af. Mede daarom en een ruzie over de royalty's, vertrok Cash in 1958 naar Columbia Records. Sun bracht daarna nog tot in de jaren zestig niet eerder uitgebracht materiaal van Cash uit.

In 1960 werd The Tennessee Two uitgebreid tot The Tennessee Three, met de komst van de drummer W.S. Holland. Door een slopend toerschema van 300 shows per jaar, stortte Cash in en raakte hij verslaafd aan amfetamine. In 1963 hielp June, toen nog de vrouw van Carl Smith, die een van zijn drinkvrienden was, hem er weer bovenop. Ze schreef een van zijn bekendste nummers, Ring of Fire, samen met Merle Kilgore.

Cash is nooit veroordeeld tot een gevangenisstraf, maar belandde wel enkele malen in een politiecel. Zo zat hij 1965 een nacht in een cel wegens huisvredebreuk: hij had dronken bloemen geplukt in de tuin van vreemden. Tijdens deze 'overnachting' brak hij zijn teen toen hij door trappen tegen de tralies deze probeerde te forceren.^[2][3][4]

In 1966 scheidde hij van Liberto, met wie hij vier dochters had en vertrok naar Nashville. In de lente van 1968 trouwde hij met June Carter. Zij werd zijn inspiratie die hem door de donkere periodes in zijn leven hielp. Samen kregen ze op 3 maart 1970 een zoon, John Carter Cash. Vanaf de jaren zestig nam hij met June enkele nummers op, waaronder Long legged guitar pickin' man en Jackson. Hij trad vanaf toen veel op in gevangenissen, waarvan drie live-lp's gemaakt zijn:

• 1968 - Johnny Cash At Folsom Prison
• 1969 - Johhny Cash at San Quentin
• 1972 - På Österåker

Op het voorlaatste album stond onder andere zijn wereldhit A Boy Named Sue (een strijd van een vader en zoon), waarschijnlijk als een verwijt naar zijn eigen vader over de dood van zijn oudere broer Jack. In 1969 deed hij mee op Bob Dylans country-album Nashville Skyline en kreeg hij zijn eigen televisieshow bij de ABC, the Johnny Cash Show, die liep tot 1971. Dominee Billy Graham was er een vaak geziene gast. In 1972 schreef Cash een lied over "de Rit van Paul Revere".^[5]

Gedurende de jaren zeventig maakten hij en zijn vrouw zich sterk voor de rechten van Indianen en gevangenen. In 1975 verscheen zijn autobiografie Man in Black.

Samen met Waylon Jennings, Willie Nelson en Kris Kristofferson begon hij de gelegenheidsband the Highwaymen. In 1986 liet Columbia Records hem vallen en tekende Cash een contract met Mercury.

In 1993 tekende hij een contract bij American Recordings van Rick Rubin. Zijn eerste album aldaar, American Recordings, werd geproduceerd door Rubin en naast zijn eigen nummers legde hij ook een aantal covers vast, onder andere van Leonard Cohen en Neil Diamond. Het was een groot succes bij de critici en introduceerde Cash bij een jong alternatief publiek. Hierna volgde Unchained in 1996, met Tom Petty & the Heartbreakers als begeleidingsband en composities van onder andere Beck en Soundgarden. Ondertussen kwakkelde zijn gezondheid meer en meer. Eind 2002 werd American IV: the Man comes Around uitgebracht, het vierde studioalbum bij American Recordings. Met zijn laatste single Hurt (acht jaar eerder geschreven en uitgevoerd door Trent Reznor met diens band Nine Inch Nails op het album The Downward Spiral) scoorde hij zijn laatste grote hit voor zijn overlijden. De bijgaande videoclip werd bekroond met een Grammy Award en genomineerd voor een MTV Video Music Award. De single van Cash bereikte de 39ste plaats in de Britse hitlijst en de achtste plaats in de VG-Lista van Noorwegen.

Het huis waar Cash met zijn vrouw woonde tot zijn dood, dat ook decor was voor de videoclip, brandde op 10 april 2007 volledig af, na renovatiewerken. Het huis was op dat moment eigendom van Bee Gees-zanger Barry Gibb.

Cash heeft een grote invloed gehad op de muziek van met name artiesten en bands als U2, Bob Dylan en Nick Cave.

Typerend voor Cash (naast de donkere baritonstem) zijn de zwarte pakken, die hem, zeker vanaf de glamoureuze seventies, een eigen identiteit gaven. Het is de periode waarin alternatieve country (Twang) ontstaat, als een counterbeweging met onder meer voortrekkers als Gram Parsons, die op zijn beurt met flamboyante pakken de hippiebeweging inspireert. In 1971 bezingt Cash het waarom van zijn donkere kostuums in de song Man in Black. Al deze pakken (genaamd Nudie suits) werden ontworpen door cultmodeontwerpers Nudie Cohn en zijn schoonzoon Manuel Cuevas.

Vanaf het eind van de jaren vijftig had Cash alcohol- en drugsproblemen, door de druk van het lange toeren. Hij kwam meermalen in aanraking met justitie, onder andere wegens het smokkelen van amfetamine naar El Paso. Aangezien later bleek dat het 'slechts' voorgeschreven medicijnen waren die hij verstopt had in zijn gitaarkoffer, kreeg hij een voorwaardelijke straf.

Nadat hij zijn drugsverslaving te boven was gekomen, herwon Cash ook zijn christelijk geloof. June Carter Cash betekende veel voor zowel zijn fysieke als mentale gesteldheid. Terugkijkend op die periode zei Cash dat zij en God zijn leven hadden gered. Het christelijk geloof speelde een grote rol in het leven van Johnny Cash. In 1973 kwam het album The Gospel Road uit, de soundtrack van de gelijknamige film waarin het leven van Jezus wordt verhaald. Cash was in de film, geproduceerd door Billy Graham, de verteller die toelichting gaf bij de verschillende scènes van het verhaal van Jezus' leven. In 1975 verscheen zijn autobiografie Man in Black, waarin hij openhartig over zijn turbulente leven en latere bekering schreef. De Nederlandse uitgave van deze biografie verscheen in 1976 bij uitgeverij Kok onder de titel Johnny Cash persoonlijk. Naast deze autobiografie schreef Cash ook de roman The man in white, waarin hij het verhaal vertelde van Saulus van Tarsus.

Cash had grote bewondering voor de geschiedenis van zijn land en de hoofdrolspelers van die geschiedenis, inclusief de oorspronkelijke bewoners van Amerika, de indianen. De Verenigde Staten hadden er in de ogen van Cash voor gezorgd dat hij kansen kreeg. Als zoon van een arme katoenboer groeide hij uit tot een gevierd artiest. Zijn uitspraken over Amerika werden door links en rechts geaccepteerd. Hij was sinds 1972 te gast bij alle presidenten op het Witte Huis. Voor de 200ste verjaardag van de Verenigde Staten schreef hij Ragged Old Flag, over de vlag die het symbool is voor de Verenigde Staten in de afgelopen 200 jaar.

In 1977 werd hij opgenomen in zowel de Songwriters Hall of Fame als de Nashville Songwriters Hall of Fame en in 1980 werd Cash als jongste artiest ooit opgenomen in de Country Music Hall of Fame. Verder volgden nog opnames in de Rock and Roll Hall of Fame (1992), in America's Old Time Country Music Hall of Fame (1995) en postuum in de Gospel Music Hall of Fame (2010) en de Memphis Music Hall of Fame (2013).

• R. Kleist, Cash - I see a darkness (stripbiografie, 2005)
• J. Cash e.a., Johnny Cash persoonlijk (vertaling van Man in black, 1976)
• J. Cash met Patrick Carr, Johnny Cash. The Autobiography (2007)
• R. Hilburn, Johnny Cash, the life, Orion uitgever, 2013, ISBN 978-0316194754

In 2005-2006 kwam de film Walk the Line uit in de bioscoop. Deze Hollywood-film vertelt het leven van Johnny Cash achter de zogenaamde glitter en glamour. De film is genoemd naar Cash' eerste grote hit en geregisseerd door James Mangold. Joaquin Phoenix vervult de rol van de zanger, Reese Witherspoon speelt June Carter. Zij ontving hiervoor een Oscar.

Onderstaand overzicht geeft de uitgebrachte albums van Cash weer.

Commons heeft media­bestanden in de categorie Johnny Cash.

• (en) Officiële website