Jonathan Makkabeüs

Jonathan Makkabeüs
Hogepriester uit de familie van de Hasmoneeën
Jonathan Makkabeüs zoals voorgesteld op een houtsnede in het Promptuarii Iconum Insigniorum
153 - 143 v.Chr.
Voorganger	vacant, tot 159 Alkimus
Opvolger	Simon Makkabeüs
Lijst van hogepriesters van Israël

Jonathan Makkabeüs (ook wel Jonathan de Makkabeeër) behoorde tot de Joodse familie van de Hasmoneeën en was van 160 v.Chr. tot 143 v.Chr. de leider in de Makkabese opstand tegen de Seleucidische overheersing. Hij droeg de bijnaam Apphus (Aramees voor 'diplomaat').

De Makkabese opstand was in 167 v.Chr. geïnitieerd door Jonathans vader Mattathias. Toen deze korte tijd later overleed, nam Jonatans broer Judas het leiderschap van de opstand over en wist daarbij belangrijke militaire successen te boeken. In 160 v.Chr. sneuvelde Judas echter in de strijd tegen Seleucidische troepen.

Jonathan had niet het militair en strategisch inzicht van zijn broer Judas. In het eerste jaar van zijn leiderschap leed hij dan ook een aantal zware nederlagen. Hij wist zich echter te herstellen en groeide snel in zijn rol als militair leider van de guerrillabeweging. Daardoor lukte het de Seleuciden niet de Makkabese opstand neer te slaan. Doordat Jonathan bovendien handig profiteerde van de diverse conflicten om de Seleucidische troon, wist hij uiteindelijk een redelijke mate van onafhankelijkheid voor het Joodse land te verwerven, ondanks dat hij formeel nog steeds aan de Seleuciden onderworpen was. Toen hij echter vredesdelegaties zond naar Rome en Sparta ging dit de Seleucidische generaal Trypho te ver. Met een list nam hij Jonathan gevangen en korte tijd later doodde hij hem. Het leiderschap over de Makkabese opstand werd overgenomen door Jonathans broer Simon.

Jonathan was de eerste van de Hasmonese heersers die het hogepriesterschap wist te verwerven. Hij kreeg dit ambt, dat sinds de dood van Alkimus vacant was geweest, in 153 v.Chr. van Alexander Balas, als dank voor steun in zijn strijd tegen Demetrius I om de Seleucidische troon. Bij wetsgetrouwe Joden riep Jonathans hogepriesterschap veel weerstand op, omdat hij niet uit het hogepriesterlijke geslacht stamde.