Kiya

Koningin Kiya
Gilukhipa & Tadukhipa
ca. 1375 v. Chr.−?
Koningin Kiya (ca. 1353-1336 v. Chr.), canope (detail), The MET
Koningin Kiya
(ca. 1353-1336 v. Chr.), canope (detail), The MET
Periode 14e eeuw v.Chr.
Geboren Oude Egypte
Dynastie 18e dynastie van Egypte
Partner Achnaton
Kinderen Smenchkare?, Toetanchamon?
Portaal  Portaalicoon   Egyptologie
Kiya
in hiërogliefen
V31
Z4
iAB1

Kiya was een vrouw van farao Achnaton en vermoedelijk de moeder van Toetanchamon en Smenchkare. Er is tot op heden weinig van Kiya bekend, omdat er tot het moment dat Achnatons eerste vrouw Nefertiti overleed zeer weinig over Kiya gedocumenteerd is.

Discussie over de naam

[bewerken | brontekst bewerken]

De naam van Kiya heeft bij egyptologen meermalen tot discussie geleid. Men vermoedt dat de naam Kiya een roepnaam was. De originele naam zou een samentrekking kunnen zijn van buitenlandse namen, zoals de Mitanni-namen Gilukhipa en Tadukhipa. Er is echter geen enkel bewijs dat Kiya niet Egyptisch was.[1][2]

In veel inscripties heeft Kiya epitheta als de grote geliefde en de favoriet toegekend gekregen, in plaats van namen als hoogheid of eerste vrouw van Achnaton. Dit wekt het vermoeden dat Kiya geen koninklijk bloed had. De officiële titel van Kiya was:

De vrouw en de grote geliefde van de koning van Hoog en Laag Egypte, die Leeft in Werkelijkheid, Heer van de Twee Landen, Neferkheperrure Waenre, het Goede Kind van de Levende Aton, die zal leven voor altijd en eeuwig, Kiya

In de afgelopen eeuwen zijn er verscheidene archeologische vondsten gedaan die betrekking hebben tot Kiya. Zo is er in graf DK 55 in de Vallei der Koningen een graftombe en een set canopen gevonden, die aan Kiya gericht zijn. Ook toen in 2006 graf DK 63 werd gevonden, dacht de egyptoloog Georgeos Díaz-Montexano dat zich daar wellicht de mummie van Kiya zou bevinden. Dit omdat een van de sarcofagen zou lijken op bepaalde marmeren beelden die van Kiya zijn gevonden.

Er zijn ook enkele aanwijzingen dat de zonnetempel Maru-Aten in Amarna was gebouwd als eerbetoon aan Kiya. Na de dood van Kiya zijn de inscripties en beelden in deze tempel vervangen door die van Nefertiti's dochter, Meritaton.

[bewerken | brontekst bewerken]
Zie de categorie Kiya van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.