Krimse Autonome Socialistische Sovjetrepubliek

Qrьm ASSR
Крымская АССР
Autonome Socialistische Sovjetrepubliek van de Sovjet-Unie)
 Gouvernement van Zuid-Rusland
 Rijkscommissariaat Oekraïne
 Krimse Oblast
1921 – 1942
1943-1945
1991-1992
Rijkscommissariaat Oekraïne 
Krimse Oblast 
Autonome republiek van de Krim 
Algemene gegevens
Hoofdstad Simferopol
Talen Krim-Tataars, Russisch

De Krimse Autonome Socialistische Sovjetrepubliek (modern Krim-Tataars: Qırım Muhtar Sotsialist Sovet Cumhuriyeti, officiell Qrьm Avtonomjalь Sovet Sotsialist Respuвlikasь (Кърым Автономялы Совет Социалист Республикасы); Russisch: Крымская Автономная Социалистическая Советская Республика) was een autonome socialistische sovjetrepubliek (ASSR) in de Sovjet-Unie.

De republiek ontstond op 18 oktober 1921 op het Krimse schiereiland. De Krimse ASSR was de opvolger van de Krimse Socialistische Sovjetrepubliek. Die was in 1919 opgericht na het verdrijven van het Witte leger uit het Gouvernement van Zuid-Rusland. Het Bolsjewistische revolutionair comité bepaalde toen dat het een autonome republiek binnen de Russische Socialistische Federatieve Sovjetrepubliek (RSFSR) zou zijn. De hoofdstad van de ASSR was Simferopol en de officiële talen waren Krim-Tataars en Russisch.

De republiek werd door de RSFSR op 18 oktober 1921 opgericht onder de naam Krimse Autonome Socialistische Sovjetrepubliek . Op 5 december 1936 werd de naam tijdens het 7e partijcongres gewijzigd naar Krimse Autonome Sovjet Socialistische republiek.

De Krim stond van september 1942 tot oktober 1943 de facto onder controle van Nazi-Duitsland. Het was administratief ondergebracht in het Rijkscommissariaat Oekraïne als deelgebied met de naam Taurida.

In 1944 werden de Krim-Tataren wegens al dan niet vermeende collaboratie met de Duitsers in opdracht van Stalin en Lavrenti Beria gedeporteerd. In 1945 werd de Krim omgevormd tot Krimse Oblast van de RSFSR. In 1954 werd het overgedragen aan de Oekraïense Socialistische Sovjetrepubliek. Na een referendum op 20 januari 1991 werd de Autonome republiek van de Krim onderdeel van de onafhankelijke republiek Oekraïne. Het recht op terugkeer van de Krim-Tataren was al in 1967 vastgesteld, maar werd in de praktijk pas sinds 1989 mogelijk.

De Krim is sinds 2014 geannexeerd door Rusland.

Administratieve indeling

[bewerken | brontekst bewerken]

De autonome socialistische Sovjetrepubliek werd van 1921 tot 1923 in zeven okroegen ingedeeld.

  • Tsjankoj
  • Jevpatorija
  • Kertsj
  • Sevastopol
  • Simferopol
  • Feodosija
  • Jalta

Voorzitters van het Revolutionaire Comité

[bewerken | brontekst bewerken]

Leiders van de Sovjetraad

[bewerken | brontekst bewerken]
Voorzitter van het Uitvoerend Comité
Opperste Sovjet
  • 21 juli 1938 - 18 mei 1944 Abdul-Celil Menbariyev (gedeporteerd naar Centraal-Azië)
  • 18 mei 1944 - 30 juni 1945 N. Sachiova (waarnemend)
na de val van de Sovjet-Unie

Regeringsleiders

[bewerken | brontekst bewerken]
Sovjet Volkscommissie gecreëerd na de eerste sessie van het Uitvoerend Comité
Sovjet minister
  • 27 maart 1991 - 20 mei 1993 Vitaliy Kurashik

Leider van de Tsjeka

[bewerken | brontekst bewerken]
Tsjeka
  • tot april 1921 Mikhail Vikhman (later in Chernihiv)
  • april 1921 - juni 1921 Smirnov
  • 20 juni 1921 - 1921 Fyodor Fomin (overgeplaatst naar Kiev)
  • 11 november 1921 - february 1922 Aleksandr Rotenberg
Krimse GPU
  • februari 1922 - 11 september 1922 Aleksandr Rotenberg
  • 11 september 1922 - 25 april 1923 Stanislav Redens
Verenigde GPU
  • 25 april 1923 - 9 juni 1924 Stanislav Redens
  • 20 Mei 1924 - 29 juli 1925 Sergei Szwarz (verplaatst naar een speciaal departement in de Zwarte Zee marine)
  • 1925 Aleksandr Toropkin (verplaatst naar de Oeral)
  • oktober 1926 - 26 april 1928 Ivan Apeter (naar een speciaal departement van de Zwarte Zee marine)
OGPU
  • 26 april 1928 - december 1929 Grigoriy Rapoport (overgeplaatst naar het Wit-Russische Militaire District)
  • 23 januari 1930 - 10 juli 1934 Eduard Salins (Eduards Saliņš)
Directoraat van de NKVD
  • 25 juli 1934 - 17 december 1934 Eduard Salins (overgeplaatst naar Omsk)
  • 23 januari 1935 - 16 februari 1937 Tite Lordkipanidze
NKVD
  • 16 februari 1937 - 29 juni 1937 Tite Lordkipanidze (gevlucht in 1937)
  • 29 juni 1937 - Oktober 20, 1937 Karp Pavlov
  • 20 oktober 1937 - 4 augustus 1938 Artur Mikhelson (overgeplaatst naar Moskou-Omsk watertransport)
  • 4 augustus 1938 - 18 december 1938 Lavrentiy Yakushev (also Babkin)
  • 19 december 1938 - 26 februari 1941 Grigoriy Karanadze
  • 26 februari 1941 - 31 juli 1941 Pyotr Fokin (overgeplaatst naar het IVe department, daarna de Operationele-Tsjeka groep)
  • 31 juli 1941 - 17 december 1942 Grigoriy Karanadze
  • 5 0ctober 1943 - 5 juli 5 1945 Vasiliy Sergiyenko