Marathon van Enschede

Beelden van de marathon in 1951, die wordt gewonnen door de Fin Karvonen.
Met nog ongeveer 1000 m te gaan wint John Kelai in 2005

De marathon van Enschede (ook wel Twente Marathon) is een hardloopevenement met als hoofdafstand de marathon (42,195 km). Het is de oudste marathon van Nederland. Het evenement wordt elk jaar gehouden in Enschede. De wedstrijd stond van 1992 tot 2002 bekend als de Twente Marathon.

Naast de hele marathon wordt ook een halve marathon, 10 km, 5 km en diverse kinderlopen gehouden.

In augustus 1946 wordt er tijdens de Europese kampioenschappen op het IAAF-congres besloten, dat er een atletiekwedstrijd tussen Nederland en Tsjecho-Slowakije zal plaatsvinden in Enschede. Ter voorbereiding op de wedstrijd komen de delegaties van beide landen bijeen. Bij de Tsjecho-Slowaakse delegatie heeft Ir. Bukovsky, tevens de organisator van de marathon van Kosice, een belangrijke rol. Aan Nederlandse zijde bevindt zich het bestuurslid van de KNAU, Gerard Kraemer, die tevens voorzitter van het district Twente is op dat moment. Men besluit om tijdens deze landenwedstrijd ook een marathon te lopen.

Uiteindelijk vindt de wedstrijd plaats op zaterdag 12 juli 1947. Hieraan nemen 51 marathonlopers deel. Van hen slagen 33 er in de finish in het G.J. van Heekpark te bereiken. De Fin Eero Riikonen wordt winnaar met een tijd van 2:44.13 en op de finish groet hij Fanny Blankers-Koen. De Fin finisht negen minuten eerder dan de eerste Nederlander Joop Overdijk, die Nederlands kampioen wordt en als vijfde over de streep komt. De wedstrijd is een groot succes; men vindt dat dit niet eenmalig mag zijn en hiermee is de oudste marathon van Nederland geboren.

Vanaf 1947 vindt de marathon elke twee jaar plaats. Vanaf 1991 wordt deze cyclus versneld tot een jaarlijkse periode.[1]

Door de snelle finishtijden van 1949 ging men twijfelen aan de lengte van het parcours. Bij de eerste nameting bleek deze te kloppen, maar bij de tweede nameting bleek het parcours 2700 m te kort. Volgens de Assiociation Road Running Statistics was de lengte van het parcours 39.565 km.[2]

De eerste vrouw nam deel aan de marathon van Enschede in 1981. Dit was de Amerikaanse Jane Wipf en zij finishte in 2:38.21.

In 2000 werd de wedstrijd geannuleerd vanwege de vuurwerkramp, die op 13 mei 2000 plaatsvond in de woonwijk Roombeek.

Dankzij de uitstekende prestatie van Stephen Kiprotich tijdens de 43e marathon van Enschede (2011) staat de oudste marathon van Nederland tegenwoordig[(sinds) wanneer?] op de achtste plaats in de ranking van internationale marathons.[3]

De editie van 2020 werd afgelast vanwege het rondwarende coronavirus in Nederland.

Bij de eerste editie was de finish in het G.J. van Heekpark. Later verhuisden de start en finish naar het Stadion Het Diekman. De race ging tot en met de editie 2009 bij de stad Gronau over de Duitse grens.
Sinds 2010 loopt het gehele parcours over Nederlandse bodem. De marathon bestaat dan ook uit twee rondes van iets meer dan 21 kilometer. Met deze parcourswijziging hoopt de organisatie een recordtijd op de klokken te kunnen zetten. De start en finish zijn sinds 2019 weer op het Van Heekplein.

Leeftijds- en tijdslimieten

[bewerken | brontekst bewerken]

In 2024 zijn de limieten als volgt:

onderdeel afstand tijdlimiet leeftijdslimiet
marathon 42,195 km 5,5 uur minimaal 18 jaar
halve marathon 21,1 km 3 uur minimaal 18 jaar
CityRUN 10 km 1,5 uur minimaal 14 jaar
FitRUN 5 km 45 minuten minimaal 12 jaar

Parcoursrecords

[bewerken | brontekst bewerken]

Ontwikkeling van deelnemersaantallen

[bewerken | brontekst bewerken]
Jaar Marathon halve marathon overige
lopen
Totaal
2017 510 2337 3680 6527
2016 621 2653 3968 7242
2015 449 2367 3488 6304
2014 506 2505 3308 6319
2013 418 2378 3211 6007
2012 487 2396 2623 5019
2011 507 2228 2223 4958

Top 10 finishtijden (mannen)

[bewerken | brontekst bewerken]

De gemiddelde finishtijd van de snelste tien marathonlopers bij dit evenement is 2:08.33,2. Hiermee staat Enschede als vierde Nederlandse plaats op de lijst van snelste marathonsteden.

Rang Naam Land Tijd Jaar Plek
1 Stephen Kiprotich Vlag van Oeganda UGA 2:07.20 2011 1
2 Julius Tuwei Vlag van Kenia KEN 2:07.43 2022 1
3 Enock Onchari Vlag van Kenia KEN 2:07.52 2022 2
4 Tadu Abate Vlag van Ethiopië ETH 2:07.59 2022 3
5 Alfred Barkach Vlag van Kenia KEN 2:08.51 2023 1
6 Jacob Yator Vlag van Kenia KEN 2:09.02 2009 1
7 Josphat Kiprotich Vlag van Kenia KEN 2:09.08 2022 4
8 Ishhimael Busendich Vlag van Kenia KEN 2:09.09 2012 1
9 Julius Korir Vlag van Kenia KEN 2:09.13 2012 2
10 Bernard Kipyego Vlag van Kenia KEN 2:09.15 2023 2

(bijgewerkt t/m 2023)

Winnaars marathon

[bewerken | brontekst bewerken]
Editie Datum Atleet Nationaliteit Tijd Atlete Nationaliteit Tijd
52 24 april 2022 Julius Tuwei Vlag van Kenia KEN 2:07.43 Maurine Chepkemoi Vlag van Kenia KEN 2:21.08
2021 Afgelast omwille van de corona-pandemie
2020 Afgelast omwille van de corona-pandemie
51 14 april 2019 Geart Jorritsma Vlag van Nederland NED 2:26.34 Carolyne Chepkwony Vlag van Kenia KEN 2:27.00
50 22 april 2018 Hicham El Barouki Vlag van Marokko MAR 2:26.18 Kellen Wathira Vlag van Kenia KEN 2:34.06
49 23 april 2017 Jonas Roels Vlag van België BEL 2:31.10 Betty Lempus Vlag van Kenia KEN 2:29.31
48 17 april 2016 David Stevens Vlag van België BEL 2:31.34 Sarah Jebet Vlag van Kenia KEN 2:27.59
47 19 april 2015 Evans Cheruiyot Vlag van Kenia KEN 2:09.40 Mireille Baart Vlag van Nederland NED 2:51.48
46 27 april 2014 Elijah Sang Vlag van Kenia KEN 2:10.22 Reina Visser Vlag van Nederland NED 2:42.07
45 21 april 2013 Isaac Kosgei Vlag van Kenia KEN 2:09.17 Arenda Abbink Vlag van Nederland NED 2:59.52
44 22 april 2012 Ishhimael Busendich Vlag van Kenia KEN 2:09.09 Konstatina Kefala Vlag van Griekenland GRE 2:41.01
43 17 april 2011 Stephen Kiprotich Vlag van Oeganda UGA 2:07.20 Ingrid Prigge Vlag van Nederland NED 2:45.10
42 25 april 2010 John Kelai Vlag van Kenia KEN 2:12.17 Ingrid Prigge Vlag van Nederland NED 2:46.25
41 26 april 2009 Jacob Yator Vlag van Kenia KEN 2:09.02 Ilona Pfeiffer Vlag van Duitsland GER 2:44.58
40 27 april 2008 Silas Toek Vlag van Kenia KEN 2:10.40 Polly Nkambi Vlag van Nederland NED 3:12.41
39 22 april 2007 Thomson Cherogony Vlag van Kenia KEN 2:11.35 Ingrid Prigge Vlag van Nederland NED 2:42.31
38 23 april 2006 Sammy Rotich Vlag van Kenia KEN 2:12.05 Petra van Tongeren Vlag van Nederland NED 3:19.13
37 8 mei 2005 John Kelai Vlag van Kenia KEN 2:11.44 Abidi Tigist Vlag van Ethiopië ETH 2:33.01
36 16 mei 2004 Girma Tola Vlag van Ethiopië ETH 2:10.33 Nadezhda Wijenberg Vlag van Nederland NED 2:31.23
35 25 mei 2003 Wilson Kibet Vlag van Kenia KEN 2:11.38 Gea Siekmans Vlag van Nederland NED 3:05.02
34 26 mei 2002 Raymond Kipkoech Vlag van Kenia KEN 2:12.33 Lidya Vasilevskaya Vlag van Rusland RUS 2:29.23
33 27 mei 2001 Al Mustafa Riyadh Vlag van Marokko MAR 2:12.20 Franca Fiacconi Vlag van Italië ITA 2:31.40
32 2000 Geannuleerd Geannuleerd
31 6 juni 1999 Anatoli Zeroek Vlag van Oekraïne UKR 2:16.31 Galina Karnatevicz Vlag van Wit-Rusland BLR 2:37.35
30 7 juni 1998 Ahmed Salah Vlag van Djibouti DJI 2:13.25 Violetta Kryza Vlag van Polen POL 2:38.51
29 8 juni 1997 Dmitriy Kapitonov Vlag van Rusland RUS 2:12.09 Carla Beurskens Vlag van Nederland NED 2:37.20
28 16 juni 1996 John Mandu Vlag van Kenia KEN 2:15.14 Mieke Pullen Vlag van Nederland NED 2:41.13
27 18 juni 1995 Viktor Goeral Vlag van Oekraïne UKR 2:15.29 Irina Jagodina Vlag van Oekraïne UKR 2:36.43
26 5 juni 1994 Piotr Poblocki Vlag van Polen POL 2:13.01 Franca Fiacconi Vlag van Italië ITA 2:37.43
25 13 juni 1993 Jan Tau Vlag van Zuid-Afrika (1982-1994) RSA 2:12.19 Veronika Troxler Vlag van Zwitserland SUI 2:44.33
24 11 oktober 1992 Willie Mtolo Vlag van Zuid-Afrika (1982-1994) RSA 2:13.39 Natalia Repesjko Vlag van Rusland RUS 2:42.50
23 13 oktober 1991 Sergey Prorokov Vlag van Sovjet-Unie URS 2:15.04 Czeslawa Mentlewicz Vlag van Polen POL 2:41.48
22 26 augustus 1989 Marti ten Kate Vlag van Nederland NED 2:10.57 Alena Peterkova Vlag van Tsjechië CZE 2:40.28
21 20 juni 1987 Marti ten Kate Vlag van Nederland NED 2:13.52 Helen Comsa Vlag van Zwitserland SUI 2:39.29
20 12 oktober 1985 Zoltán Kőszegi Vlag van Hongarije HUN 2:15.39 Eefje van Wissen Vlag van Nederland NED 2:39.32
19 10 september 1983 Kevin Forster Vlag van Verenigd Koninkrijk GBR 2:14.19 Priscilla Welch Vlag van Engeland ENG 2:36.32
18 11 juli 1981 Cor Vriend Vlag van Nederland NED 2:15.54 Jane Wipf Vlag van Verenigde Staten USA 2:38.21
17 25 augustus 1979 Kirk Pfeffer Vlag van Verenigde Staten USA 2:11.50 Geen vrouw
16 27 augustus 1977 Brian Maxwell Vlag van Canada CAN 2:15.14 Geen vrouw
15 30 augustus 1975 Ron Hill Vlag van Engeland ENG 2:15.59,2 Geen vrouw
14 1 september 1973 Ron Hill Vlag van Engeland ENG 2:18.06,2 Geen vrouw
13 4 september 1971 Bernie Allen Vlag van Engeland ENG 2:16.54,2 Geen vrouw
12 16 augustus 1969 Kazuo Matsubara Vlag van Japan JPN 2:19.29,8 Geen vrouw
11 26 augustus 1967 Yoshiro Mifune Vlag van Japan JPN 2:20.53,8 Geen vrouw
10 28 augustus 1965 Aureel Vandendriessche Vlag van België BEL 2:21.16 Geen vrouw
9 13 juli 1963 Václav Chudomel Vlag van Tsjechië CZE 2:25.10,4 Geen vrouw
8 12 augustus 1961 Peter Wilkinson Vlag van Verenigd Koninkrijk GBR 2:24.11,4 Geen vrouw
7 15 augustus 1959 Pavel Kantorek Vlag van Tsjechië CZE 2:26.48 Geen vrouw
6 17 augustus 1957 Piet Bleeker Vlag van Nederland NED 2:32.39 Geen vrouw
5 27 augustus 1955 Reinaldo Gorno Vlag van Argentinië ARG 2:26.33 Geen vrouw
4 12 september 1953 Jim Peters Vlag van Engeland ENG 2:19.22 Geen vrouw
3 1 september 1951 Veikko Karvonen Vlag van Finland FIN 2:29.02,0 Geen vrouw
2 20 augustus 1949 Jack Holden Vlag van Engeland ENG 2:20.52 Geen vrouw
1 20 augustus 1947 Eero Riikonen Vlag van Finland FIN 2:44.13 Geen vrouw

Winnaars halve marathon

[bewerken | brontekst bewerken]
Editie Datum Atleet Nationaliteit Tijd Atlete Nationaliteit Tijd
52 24 april 2022 Rik Thijs Vlag van België BEL 1:08.31 Ruth van der Meijden Vlag van Nederland NED 1:17.02
51 14 april 2019 Johan Fagerberg Vlag van Zweden SWE 1:08.06 Lisanne Gevelaar Vlag van Nederland NED 1:17.48
50 22 april 2018 Menis Georgios Vlag van Griekenland GRE 1:07.33 Rempouli Ourania Vlag van Griekenland GRE 1:17.20
49 23 april 2017 Leon Sanderman Vlag van Nederland NED 1:12.16 Mirjam Koersen Vlag van Nederland NED 1:21.37
48 17 april 2016 Willem de Boer Vlag van Nederland NED 1:12.55 Mireille Baart Vlag van Nederland NED 1:21.56
47 19 april 2015 Marc-André Ocklenburg Vlag van Duitsland GER 1:08.55 Reina Visser Vlag van Nederland NED 1:21.18
46 27 april 2014 Mark Oude Bennink Vlag van Nederland NED 1:11.18 Lesley Smit Vlag van Nederland NED 1:18.28
45 21 april 2013 Orphan van Faassen Vlag van Nederland NED 1:10.02 Mariska Dute Vlag van Nederland NED 1:20.24
44 22 april 2012 Casper Koelma Vlag van Nederland NED 1:12.14 Jacqueline Rustidge Vlag van Nederland NED 1:21.49
43 17 april 2011 Casper Koelma Vlag van Nederland NED 1:12.42 Jacqueline Rustidge Vlag van Nederland NED 1:20.55
42 25 april 2010 Leon Sanderman Vlag van Nederland NED 1:12.34 Naomy Jepkosgei Vlag van Kenia KEN 1:18.21
41 26 april 2009 Thijs Feuth Vlag van Nederland NED 1:09.33 Jacqueline Rustidge Vlag van Nederland NED 1:21.54
40 27 april 2008 Christophe Clyncke Vlag van Nederland NED 1:09.33 Jacqueline Rustidge Vlag van Nederland NED 1:22.22
39 22 april 2007 Christophe Clyncke Vlag van Nederland NED 1:09.23 Jacqueline Rustidge Vlag van Nederland NED 1:23.29
38 23 april 2006 Leon Sanderman Vlag van Nederland NED 1:10.57 Kristijna Loonen Vlag van Nederland NED 1:15.57
37 8 mei 2005 Peter Raburu Vlag van Kenia KEN 1:09.01 Pauline Wangui Vlag van Kenia KEN 1:16.26
36 16 mei 2004 Benjamin Kok Vlag van Nederland NED 1:10.55 Ingrid Prigge Vlag van Nederland NED 1:18.17
35 25 mei 2003 Eric Borg Vlag van Nederland NED 1:14.20 Ingrid Prigge Vlag van Nederland NED 1:20.50
29 8 juni 1997 Marco Gielen Vlag van Nederland NED 1:04.09 Irma Heeren Vlag van Nederland NED 1:10.30

Nederlandse kampioenschap

[bewerken | brontekst bewerken]

De marathon van Enschede was zestienmaal het toneel van het Nederlands kampioenschap op de marathon.

Aantal Datum Ned. kampioen Nationaliteit Tijd Plaats Ned. kampioene Nationaliteit Tijd Plaats Uitslagen
16 20 juni 1987 Marti ten Kate Vlag van Nederland NED 2:13.52 1 Eefje van Wissen Vlag van Nederland NED 2:46.28 2 Uitslagen
15 22 juni 1985 Cor Vriend Vlag van Nederland NED 2:15.51 3 Eefje van Wissen Vlag van Nederland NED 2:39.32 1 Uitslagen
14 10 september 1983 Cor Vriend Vlag van Nederland NED 2:16.43 3 Eefje van Wissen Vlag van Nederland NED 2:41.37 6 Uitslagen
13 25 augustus 1979 Gerard Nijboer Vlag van Nederland NED 2:16.48 5 geen vrouwelijke deelnemers Uitslagen
12 27 augustus 1977 Cor Vriend Vlag van Nederland NED 2:21.47 10 geen vrouwelijke deelnemers Uitslagen
11 30 augustus 1975 Cor Vriend Vlag van Nederland NED 2:23.33,5 8 geen vrouwelijke deelnemers Uitslagen
10 4 september 1971 Geert Jansen Vlag van Nederland NED 2:25.18 8 geen vrouwelijke deelnemers Uitslagen
9 16 augustus 1969 Aad Steylen Vlag van Nederland NED 2:26.29,2 9 geen vrouwelijke deelnemers Uitslagen
8 26 augustus 1967 Aad Steylen Vlag van Nederland NED 2:31.55,3 13 geen vrouwelijke deelnemers Uitslagen
7 28 augustus 1965 Aad Steylen Vlag van Nederland NED 2:30.45 4 geen vrouwelijke deelnemers Uitslagen
6 12 augustus 1961 Joop Frederiks Vlag van Nederland NED 2:43.04 15 geen vrouwelijke deelnemers Uitslagen
5 14 augustus 1959 Piet Bleeker Vlag van Nederland NED 2:35.58 4 geen vrouwelijke deelnemers Uitslagen
4 17 augustus 1957 Piet Bleeker Vlag van Nederland NED 2:32.39 1 geen vrouwelijke deelnemers Uitslagen
3 27 augustus 1955 Jan van Ginkel Vlag van Nederland NED 2:43.51 11 geen vrouwelijke deelnemers Uitslagen
2 12 september 1953 Janus van der Zande Vlag van Nederland NED 2:36.12 4 geen vrouwelijke deelnemers Uitslagen
1 20 augustus 1949 Joop Overdijk Vlag van Nederland NED 2:32.02[4] 5 geen vrouwelijke deelnemers Uitslagen

Ook was het evenement eenmaal het toneel van het Nederlands kampioenschap halve marathon:

Aantal Datum Ned. kampioen Nationaliteit Tijd Plaats Ned. kampioene Nationaliteit Tijd Plaats Uitslagen
1 8 juni 1997 Marco Gielen Vlag van Nederland NED 1:04.09 1 Irma Heeren Vlag van Nederland NED 1:10.30 1 Uitslagen
Zie de categorie Marathon Enschede van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.