Maria van Kleef

Maria van Kleef
1426−1486
Maria van Kleef huwt met Karel van Orléans in Sint-Omaars (1440); Brussels wandtapijt uit de 15e eeuw.
Hertogin van Orléans
Periode	1440–1465
Regentes van hertogdom Orléans, graafschappen Blois, Valois, Pavia en de heerlijkheid Asti
Periode	1465–1483
Geboren	19 september 1426 Kleef
Overleden	23 augustus 1486 Blois
Vader	Adolf van Kleef-Mark
Moeder	Maria van Bourgondië
Dynastie	Huis Kleef
Partner	(III) Karel van Orléans
Kinderen	Maria, Lodewijk XII, Anna

Maria van Kleef (Kleef, 19 september 1426 - Blois, 23 augustus 1486) was dichter en was de derde vrouw van hertog Karel van Orléans. Zij waren de ouders van de Franse koning Lodewijk XII.^[1]

Maria was het jongste kind^[2] van Adolf van Kleef-Mark, hertog van Kleef, graaf van Mark en heer van Ravenstein, met zijn tweede vrouw Maria van Bourgondië.^[3]

In Sint-Omaars huwde zij (1440) met hertog Karel van Orléans, die 32 jaar ouder was dan zij. Karel van Orléans was net vrijgekocht van de Engelsen dankzij de bruidsschat van Maria. Karel zat immers 25 jaren lang "gevangen" op Engelse kastelen, en dit sinds de Franse nederlaag in Azincourt (1415). Het Huis van Valois kocht Karel niet eerder vrij omwille van het hoge losgeld dat de Engelsen vroegen; wellicht kwam zijn lange afwezigheid het Franse hof ook goed uit.

Karels rol in de Franse politiek was uitgespeeld bij zijn terugkeer in Frankrijk. Karel en Maria installeerden zich voornamelijk in het kasteel van Blois. Zij omringden er zich met dichters en schrijvers, zoals bijvoorbeeld François Villon, wat hun hof een literair centrum maakte. Maria archiveerde meerdere manuscripten, liederen en gedichten. Zelf schreef ze ook rijmen en gedichten, waarvan het bekendste haar rondo is L'habit le moine ne fait pas.^[4] Maria bundelde tevens de literaire werken van haar man, waarvan sommige van melancholische aard waren gezien zijn lange ballingschap.

In 1465 stierf Karel. Maria stond alleen als moeder van drie kinderen tussen één en elf jaar oud. Zij werd regentes niet alleen van Karels hertogdom Orléans en graafschappen Blois en Valois, maar ook regentes van territoria in de invloedssfeer van het hertogdom Milaan, namelijk het graafschap Pavia en de heerlijkheid Asti. De Italiaanse territoria verwierf Maria via haar man en schoonmoeder. Deze laatste was een telg was van de Milanese dynastie van Visconti.

In 1483 trok ze zich terug ten voordele van haar meerderjarige zoon Lodewijk. Maria stierf in 1486. Maria maakte het niet meer mee dat Lodewijk koning van Frankrijk werd in 1489. De Italiaanse territoria werden de inzet van een reeks Italiaanse oorlogen, de eerste al in 1494.

Karel en Maria kregen volgende kinderen:

• Maria (1457-1493), gehuwd met Jan van Foix,
• Lodewijk (1462-1515), de latere koning Lodewijk XII van Frankrijk,
• Anna (1464-1491), abdis in de abdij van Fontevraud en Poitiers .