Nico Jesse

Nico Jesse
Plaats uw zelfgemaakte foto hier
Algemene informatie
Geboren	Rotterdam, 22 augustus 1911
Overleden	21 januari 1976
Land	Koninkrijk der Nederlanden
Werk
Beroep	fotograaf
Rechten	oeuvre auteursrechtelijk beschermd
RKD-profiel
Portaal    Kunst & Cultuur

Nico Jesse (Rotterdam, 22 augustus 1911 – Bergen, 21 januari 1976) was een Nederlandse fotograaf.

Jesse heeft vanaf zijn vroege jeugd zijn hele leven aan de fotografie gewijd. Nadat hij geneeskunde gestudeerd had, combineerde hij beide beroepen. In 1956 verkocht hij zijn huisartsenpraktijk in Ameide om zich uitsluitend aan de fotografie te wijden.

Jesses foto's geven o.a. een beeld van de menselijke omgang in diverse landen en steden in Europa in de jaren vijftig.

Zijn werkwijze viel in de traditie van "le reportage humaniste" met fotografen als Robert Doisneau (1912-1944), Édouard Boubat (1923-1999), en Izis (Israël Bidermanas) (1911-1980). Kenmerkend is hierbij dat elk individu werd benaderd met respect en betrokkenheid, ongeacht hun sociale status of omstandigheid.

Jesse bewoog zich opvallend vanzelfsprekend te midden van alle lagen van de bevolking. Deze eigenschap kwam hem zowel als arts als fotograaf te pas. De schrijver W.F. Hermans, die in 1957 zijn fotografisch assistent was, schreef daarover: "Hij benaderde zijn modellen alsof ze hem geroepen hadden." Jesses vriend Paul Citroen (schilder en fotograaf 1896-1983) zei over hem: "Nico Jesse pakt met het fototoestel het leven bij zijn lurven en het resultaat is: leven."

Jesse nam deel aan diverse gerenommeerde nationale en internationale foto-exposities. Zo was hij in de periode 1955-1962 een van de Nederlandse deelnemers (samen met zes andere Nederlandse fotografen te midden van een wereldwijd samengestelde groep van 273 fotografen) aan de wereldtentoonstelling The Family of Man. In 1959 was deze expositie te zien in het Stedelijk Museum van Amsterdam onder de titel: Wij Mensen.

In de schrijverswereld en de kringen van kunst en cultuur in het algemeen was Jesse niet onbekend. Zo was hij onder andere bevriend met Bert Schierbeek, Dick Bruna, Belcampo, Charlotte Köhler, Benno Premsela, Otto van Rees, Gerrit Rietveld, Pieter d' Hondt, Herman Bieling, Renée Rademacher Schorer en Sybold van Ravesteyn. De teksten voor zijn fotoboeken kwamen tot stand in samenwerking met o.a. Jean Cocteau, Jaap Romijn, Bertus Aafjes, Clare Lennart en Hella S. Haasse. Gedurende de jaren vijftig deed Jesse jarenlang fotoverslag van het Boekenbal.

Jesse publiceerde een aantal bedrijfsfotoboeken. Deze werden gemaakt in opdracht van een bedrijf in een periode dat het traditie was het bedrijf te presenteren in een fraaie editie als relatiegeschenk, maar ook collectioneurs en anderen toonden belangstelling voor deze bedrijfsfotoboeken. Jesse bracht de gang van zaken binnen zo'n bedrijf chronologisch in beeld waarbij de verschillende aspecten van het bedrijf aan bod kwamen.

Jesse maakte in 1942 een fotoserie van het dagelijks leven in de stad Utrecht. Hij kreeg deze opdracht van de gemeentearchivaris, die bang was dat Utrecht hetzelfde lot zou treffen als Rotterdam in de meidagen van 1940. De opdracht resulteerde in ruim 500 foto's en 135 kleurendia's. Twee iconische foto's daaruit zijn 'Marcherende manschappen van de Luftwaffe in de Nachtegaalstraat' ^[1] en 'Drie joodse meisjes op de Agnietenstraat' ^[2]. De foto's werden in 2019 geselecteerd door de provincie Utrecht als de beste foto's uit de Tweede Wereldoorlog. In 2022 werd het laatste joodse meisje op de tweede foto door twee historisch-onderzoekers geïdentificeerd.^[3][4]

Na jaren in het buitenland te zijn geweest keerde Jesse in 1962 terug in Nederland. Hij vestigde zich en hij accepteerde een hem aangeboden baan als bedrijfsarts nadat hij voor dit bedrijf een prijs in de wacht had gesleept met een reclamecampagne. Jesse zou zijn werk als bedrijfsarts blijven combineren met zijn werk als fotograaf.

Bij zijn dood in 1976 liet Jesse een omvangrijk fotografisch oeuvre na dat een beeld van Nederland en Europa in de jaren vijftig en zestig laat zien. Zijn werk is opgenomen in het Nederlands Fotomuseum te Rotterdam.

• In Amsterdam is de Nico Jessekade naar hem genoemd.

• Zó is Utrecht (1950) tekst C.A. Schilp
• Het versterkte huis – Kastelen in Nederland (1951) tekst Hella S. Haasse.
• Oranje Nassau Mijnen (1953) (bekroond door de CPNB als een van de vijftig best verzorgde boeken)
• Vrouwen van Parijs (1954) tekst André Maurois (bekroond door de CPNB als een van de vijftig best verzorgde boeken)
• Op schrijvervoeten door Nederland (1955) tekst Clare Lennart
• Spanje, land en volk, (1955) tekst Bert Schierbeek
• Mensen van Menko (1956) tekst Martie Verdenius
• N.V. Coq (1956)
• De Franse Rivièra (1956) tekst Jaap Romijn
• Voetsporen van Rembrandt (1956) tekst Ella Goldstein en E.R. Meijer
• N.V. Vaalser textielfabriek (1957)
• Overijssel (1958) tekst Aar van de Werfhorst, in samenwerking met fotografen Ger Dekkers en Kees Barneveld
• Mensen in Londen (1959) tekst Daan van der Vat
• Mensen in Rome (1960) tekst Bertus Aafjes
• Parijs (1962) tekst Jean Cocteau en Ute Vallance
• Porgy und Bess (1960) tekst Du Bose Heyward
• Menschen in Berlin (1960) tekst Franz Tumler
• Die Menschen Neben dir – ein Spiegel unserer Industriegesellschaft (1960) tekst Walter von Hollander, in samenwerking met diverse andere fotografen

• Nederlands fotomuseum, Nico Jesse
• Utrecht in de Tweede Wereldoorlog
• Over de kleurendia's van Nico Jesse uit 1942 (gearchiveerd)
• Utrecht in WO II gedocumenteerd door Jesse en Schut (gearchiveerd)
• Utrecht 1942, foto’s van Nico Jesse
• Nico Jesse fotografie Ameide en Tienhoven 1945-1955
• boekbesprekingen.nl (gearchiveerd)
• Moderne fotografie van Nico Jesse^{[dode link]}
• Biografie
• Roos van Put: de blije kijk op het leven van Nico Jesse (Haagse Courant 12-09-2003