Novembergruppe

De Novembergruppe was een groep van vooral Duitse expressionistische beeldend kunstenaars en architecten, in Berlijn opgericht op 3 december 1918. De naam verwijst naar de maand van de Novemberrevolutie. De groep werd geleid door Max Pechstein en César Klein. De groepsleden hadden niet zozeer een gemeenschappelijke stijl van kunst, maar wel gedeelde socialistische waarden. De groep bestond uit radicale kunstenaars die meer de maatschappij wilden hervormen dan dat zij een gezamenlijke kunstrichting propageerden. De groep begon in december 1918 een Werkraad voor de Kunsten (Arbeitsrat für Kunst).

In 1922 nam de Novembergruppe afstand van activiteiten als onafhankelijke lokale groepen en werd deel van het verbond van vooruitstrevende artistieke groepen in Duitsland (Kartell fortschrittlicher Künstlergruppen in Deutschland). In 1933 moest de groep haar activiteiten staken en in 1935 werd de vereniging officieel opgeheven.

Meerdere artistieke richtingen is kwamen samen in de groep, soms getypeerd als cubo-futo-expressionisme. De leden van de groep hadden echter zoveel verschillende disciplines en werkwijzen dat het moeilijk is deze binnen een noemer te vangen.

Naast de schilders waren er vele kunstenaars van andere disciplines zoals architectuur en muziek. De musici werden de gangmakers onder aanvoering van Max Butting (later vervangen door Hans Heinz Stuckenschmidt).

De Novembergruppe organiseerde regelmatig kunstfestivals, kostuumfeesten, atelierbezoeken, literaire en muzikale evenementen.

De Novembergruppe werd opgericht door schilders als Max Pechstein, Georg Tappert, César Klein, Moriz Melzer en Heinrich Richter. De eerste vergadering op 3 december 1918 werd ook bijgewoond door Karl Jakob Hirsch, Bernhard Hasler, Richard Janthur, Rudolf Bauer, Bruno Krauskopf, Otto Freundlich, Wilhelm Schmid, de beeldhouwer Rudolf Belling en de architect Erich Mendelsohn.

Een exacte lijst van alle leden van de Novembergruppe is moeilijk op te stellen vanwege gebrek aan vroege schriftstukken. Twee lijsten bleven behouden, een uit 1923 van de Grosse Berliner Kunstausstellung 1923, waar de naam van de Duitse architect Ludwig Mies van der Rohe op staat bij Abteillung Novembergruppe, alsmede die van de Nederlandse kunstschilder Carel Willink (Willink, A.C.), naast de namen

Berlinische Galerie Museum Für Moderne Kunst heeft een lijst samengesteld met kunstenaars die exposeerden bij de Novembergruppe.^[1]

En een namenlijst uit de tentoonstellingscatalogus die in 1925 werd gedrukt: