Parti républicain-socialiste

Politiek in Frankrijk
Arms of the French Republic.svg

Politiek van Frankrijk

De Parti républicain-socialiste PRS, Nederlands: Republikeins-Socialistische Partij, was een politieke partij in Frankrijk van socialistische signatuur die tussen 1910 en 1934 bestond.

De directe voorloper van de Parti républicain-socialiste was de Parti Socialiste Indépendant PSI, een reformistisch-socialistische partij. De PSI fuseerde in maart 1902 met de Fédération des Travailleurs Socialistes de France en de Parti Ouvrier Socialiste Révolutionnaire tot de Parti Socialiste Français PSF. De PSF was ook een reformistisch-socialistische partij en kwam onder leiding van Jean Jaurès te staan. De grote opponent van de PSF was de doctrinair-marxistische Parti Socialiste de France PSdF van Jules Guesde. De PSdF bekritiseerde de welwillende houding van PSF om samen te werken met linkse 'burgerlijke' partijen, zoals de Parti Radical-Socialiste en de Alliance Démocratique.

Onder druk van de Tweede Internationale fuseerden de PSF en de PSdF in april 1905 tot de Parti Socialiste Unifié-SFIO. Een groot deel van de onafhankelijke socialisten brak echter al spoedig met SFIO en in 1907 werd door hen de Parti Socialiste Indépendant PSI opnieuw opgericht. De PSI ging in 1910 in de Parti Républicain-Socialiste PRS op, waarbij zich ook enkele oud-leden van SFIO aansloten, zoals Aristide Briand. De leiding van de Parti Républicain-Socialiste kwam in handen van René Viviani te liggen. De PRS presenteerde zich van het begin af aan als een reformistisch-socialistische partij en als niet-marxistisch. De partij noemde zich ook 'possibilistisch', dat wil zeggen gebruikmaken van de mogelijkheden om de situatie van de arbeiders te verbeteren, zonder dat daar een socialistische revolutie voor nodig was, en bleek volledig bereid om samen te werken met 'burgerlijke' partijen. De PRS bepleitte ook een samenwerking tussen kapitaal en arbeid. De PRS bevond zich rechts van de SFIO.

De Parti républicain-socialiste ontwikkelde zich nooit tot een eenheid. Sommige personen waren duidelijk meer links georiënteerd, met Alexandre Millerand, anderen waren meer rechts georiënteerd, met Aristide Briand. De PRS ging in 1934 in de Union Socialiste Républicaine op, die op haar beurt in 1945 in de Rassemblement des Gauches Républicaines opging.

Alexandre Millerand werd voor de Parti Républicain-Socialiste de president van Frankrijk. Aristide Briand, Alexandre Millerand, Paul Painlevé, Joseph Paul-Boncour en René Viviani werden premier.

De Parti Républicain-Socialiste omschreef zichzelf als volgt: De Republikeins-Socialistische Partij is een vastberaden reformistische partij. De partij is van mening dat hervormingen slechts stapsgewijs kunnen worden gerealiseerd in een samenleving die constant in verandering is.[bron?]

Zoals de meeste linkse partijen tijdens de Derde Franse Republiek was de PRS antiklerikaal.

Verkiezingsresultaten

[bewerken | brontekst bewerken]
Verkiezingsresultaten
Parti Républicain-Socialiste
1910-1936
Jaar % Zetels
1910 4,1% 25
1914 3,9% 27
1919 3,5% 17
1924[1] 20,1% 104
1928 4,6% 30
1932 5,4% 37
1936[2] 27,2% 205

Partijprominenten

[bewerken | brontekst bewerken]
President
Alexandre Millerand 21 september 1920 - 11 juni 1924
Premiers
René Viviani 13 juni 1914 - 29 oktober 1915
Aristide Briand 29 oktober 1915 - 20 maart 1917
Paul Painlevé 12 september - 16 november 1917
Alexandre Millerand 20 januari - 24 september 1920
Aristide Briand 16 januari 1921 - 15 januari 1922
Paul Painlevé 17 april - 28 november 1925
Aristide Briand 28 november 1925 - 19 juli 1926
Aristide Briand 29 juli - 2 november 1929
Joseph Paul-Boncour 18 december 1932 - 31 januari 1933
  1. kartel met SFIO
  2. als onderdeel van de Union Socialiste Républicaine/SFIO