Periplasma

Voor het geslacht van sluipwespen (familie Ichneumonidae), zie Periplasma (geslacht).

De periplasmatische ruimte of periplasma is een ruimte tussen de binnenste celmembraan en buitenste membraan bij gram-negatieve bacteriën of de equivalente ruimte buiten de binnenste membraan bij gram-positieve bacteriën. Het kan tot 40% van het celvolume beslaan bij gram-negatieve species, maar is drastisch smaller bij de gram-positieve.[1] Het periplasma bevat een los netwerk van mureïne (peptidoglycaan), evenals een 'gel' die veel periplasmatische eiwitten bevat. Het betreft hydrolytische enzymen,[2] bindingsproteïnen voor het ABC-transport en chemoreceptoren voor de chemotaxis. Andere enzymen in het periplasma zijn betrokken bij verschillende biochemische pathways, zoals de peptidoglycaansynthese, het elektronentransport en het xenobiotisch metabolisme.[3] De buitenste membraan heeft dus als voornaamste functie om die periplasmatische eiwitten dicht bij de cel te houden. Bij sommige bacteriën bevat het periplasma ook bèta-lactamase, een enzym verantwoordelijk voor de afbraak van penicilline. Dit kan van klinisch belang zijn wanneer we spreken over antibiotica resistentie.

Bouw van een gram-negatieve celwand

Ander gebruik

[bewerken | brontekst bewerken]

In gist verwijst de term "periplasmatische ruimte" naar de dunne regio tussen de plasmamembraan en de celwand. (Bij bacteriën is het een eigenlijk deel van de celwand)

  1. Otto Holst; Guntram Seltmann (2001). The Bacterial Cell Wall. Springer, Berlijn. ISBN 3-540-42608-6.
  2. Kenneth J. Ryan; C. George Ray (2004). Sherris Medical Microbiology: An Introduction to Infectious Diseases. McGraw-Hill Medical Publishing Division, New York. ISBN 0-8385-8529-9.
  3. Klein, Donald W.; Prescott, Lansing M.; Harley, John (2005). Microbiology. McGraw-Hill Higher Education, Boston. ISBN 0-07-295175-3.
  • D. White, The Physiology and Biochemistry of Prokaryotes, Oxford University Press, Oxford, 2000, pp. 22.