Reguliere Grootloge van België

De Reguliere Grootloge van België (R.G.L.B.) is een vrijmetselaarsorganisatie die behoort tot de zogenaamd deïstische loges, die dezelfde stellingen en werkwijzen aankleeft als de Engelse 'Grand Lodge'. Ze is uitsluitend toegankelijk voor mannen.

De RGLB groepeert een aantal Belgische besloten genootschappen, loges genoemd, die de vrijmetselarij beoefenen zoals het in het Verenigd Koninkrijk, de Verenigde Staten en andere landen wordt gedaan.

Deze organisatie, 'obediëntie' genoemd, heeft banden met de United Grand Lodge of England (U.G.L.E.) en andere 'obediënties', zowat overal in de wereld. Deze loges noemen zich 'regulier', in tegenstelling tot 'irreguliere' loges met wie geen vriendschapsbanden worden onderhouden. Ze huldigt de naleving van wat de oude Landmarks, Bakens of Landmerken wordt genoemd, en met name:

  • de erkenning van het bestaan van God, onder de benaming van 'Opperbouwmeester van het Heelal',
  • het uitspreken van verbintenissen met de hand op de Bijbel of 'Boek van de Heilige Wet', de passer en de winkelhaak,
  • het verbod op discussies binnen de loges over religie of politiek,
  • de zelfstandigheid van de grootloge, zonder erkenning van enig binnen- of buitenlands maçonniek gezag,
  • de openstelling van het lidmaatschap voor mannen, ouder dan 21 jaar.
Zie Geschiedenis van de vrijmetselarij in België voor het hoofdartikel over dit onderwerp.

De R.G.L.B. werd op 15 juni 1979 door negen loges met 333 leden opgericht als een afscheuring van de Grootloge van België (G.L.B.) toen deze niet langer als 'regulier' werd erkend door de United Grand Lodge of England (U.G.L.E.), de Grand Lodge of Scotland (G.L.S.), de Grand Lodge of Ireland (G.L.I.) en andere grootloges, voornamelijk in Angelsaksische landen. Enkele loges wilden de regulariteit behouden en besloten daarom een nieuwe obediëntie op te richten. Deze werd vervolgens als regulier erkend door een groot aantal 'reguliere' grootloges, verspreid over de hele wereld.

De Grootloge van België was zelf ook al een afsplitsing van het Grootoosten van België, toen in 1959 een vijftal vrijmetselaarsloges een eigen obediëntie hadden gevormd om als regulier te worden erkend.

Op 27 maart 1999 werd de 20e verjaardag van de RGLB feestelijk gevierd. Op 12 juni 2004 vierde men de 25e verjaardag, in aanwezigheid van ongeveer 500 Belgische en buitenlandse reguliere vrijmetselaars, gevolgd door een banket waaraan meer dan 300 leden deelnamen. Op 28 november 2009 werd de dertigste verjaardag gevierd tijdens een studiedag in de lokalen van de VUB op het thema Woorden en tekens herkennen. Opvallende spreker was dominee Guy Liagre, voorzitter van de Verenigde Protestantse Kerk in België, lid van de RGLB. De slottoespraak werd gehouden door de katholieke priester Gabriel Ringlet, voormalige vice-rector van de Université catholique de Louvain (UCL). Op 23 november 2019 werd het 40-jarig bestaan gevierd in de lokalen van het Koninklijke Musea voor Schone Kunsten met voordrachten van onder andere Dhr. J. A. M. SNOEk en M-O. BONARDI.

De obediëntie is een vereniging zonder winstoogmerk. De hoofdzetel is gevestigd in Sint-Joost-ten-Node (Brussel), Koningstraat 265.

Ook aanverwante initiatieven en organisaties, evenals de meeste afzonderlijke loges hebben het statuut van een rechtspersoon.

De Reguliere Grootloge van België is een federatieve obediëntie van vrijmetselaarsloges, wiens lidmaatschap exclusief voor mannelijke meerderjarige kandidaten openstaat.

De individuele loges kunnen gemeenschappelijke zittingen organiseren met Belgische of buitenlandse loges die als regulier zijn erkend.

De reguliere vrijmetselarij is ook aanwezig bij de 'hoge graden'. De obediënties (meestal genaamd 'raad' of 'kapittel') van hoge graden, die uitsluitend binnen de RGLB rekruteren, zijn:

  • de Opperraad voor België van de Aloude en Aangenomen Schotse Ritus,
  • het Grootkapittel van het Heilig Koninklijk Gewelf,
  • de merkmeestersloges, afhankelijk van de Engelse Grand Lodge of Mark Master Masons,
  • de Grootpriorij van België.

Naar verluidt heeft de Reguliere Grootloge van België in 2015 ca 1.800 leden, verspreid over 56 werkplaatsen of loges (op de webstek van de RGLB stond in 2012 het getal 54 vermeld), waaronder 20 in Vlaanderen. Per loge betekent dit een gemiddeld aantal van ongeveer 35 leden.

Het algemeen bestuur wordt waargenomen door

  • een Grootloge, de vergadering van de vertegenwoordigers van de aangesloten loges die als parlement functioneert,
  • een Grootcollege, de vergadering van alle achtbare meesters of voorzitters van de aangesloten loges, die als uitgebreid bestuur functioneert,
  • een dagelijks bestuur, bestaande uit de voornaamste bestuurders (adjunct-grootmeester, grootsecretaris, penningmeester, redenaar) en wordt voorgezeten door de grootmeester.

De R.G.L.B. geeft twee tijdschriften uit: Info, als ledenblad en Acta Macionica als wetenschappelijk maçonniek tijdschrift van de studieloge.

Aangesloten loges

[bewerken | brontekst bewerken]

De loges hierna aangeduid met een * waren de oprichtende loges van de RGLB.

  • Aalst (Oost-Vlaanderen):
    • Nr. 58 La Discrète Impériale (2016) - Nederlandstalig (F.M.R.)
  • Aarlen:
    • nº 36: Saint Jean Lumière de Lorraine (1998) - Franstalig (B.M.R.)
  • Aarschot:
    • nº 6: De Wijngaerdenranck (1973) - Nederlandstalig overgekomen van G.L.B. (1979) (F.M.R.) (*)
  • Aat:
    • nº 56: Serenity (2015) - Franstalig (...)
  • Antwerpen:
    • nº 15: De Oude Plichten (1980) - Nederlandstalig (B.M.R.)
    • nº 22: Eendraght 1764 (1764/1985) - Nederlandstalig (G.S.R.)
    • nº 33: Pythagoras (1997) - Griekstalig (A.A.S.R.)
    • nº 34: De Zon (1997) - Nederlandstalig (A.A.S.R.)
  • Bergen:
    • nº 3: King Leopold I (1968) - Engelstalig overgekomen van G.L.B. (1979) (*) (R.N.Y.)
    • nº 20: La Parfaite Fraternité (loge) (1982) - Franstalig (F.M.R.)
  • Brugge:
    • nº 31: La Parfaite Egalité (1765/1995) - Nederlandstalig (G.S.R.)
    • nº 43: De Vier Ghecroonde (XXXX-XXXX) - Nederlandstalig (...)
    • nº 60: Ryckevelde (2018) - Nederlandstalig (B.M.R.) (Zitting in Damme )
  • Brussel:
    • nº 1: L'Union (1742/1962) - Franstalig overgekomen van G.L.B. (1979) (B.M.R.) (*)
    • nº 4: Chevalier Ramsay (1964) - Engelstalig overgekomen van G.L.B./G.L.N.F (1979) (R.C.) (*)
    • nº 7: Les Trois Anneaux (1975) - Franstalig overgekomen van G.L.B. (1979) (A.A.S.R.) (*)
    • nº 11: La Parfaite Amitié G.L.R.B. (1772/1966) - Franstalig overgekomen van G.L.B. (1979) (F.S.R.)
    • nº 12: Jan Van Ruysbroeck (1979) - Nederlandstalig (B.M.R.)
    • nº 17: Le Cèdre (1980) - Franstalig (A.A.S.R.)
    • nº 18: Geoffroi de Saint Omer (1980) - Franstalig (G.S.R.)
    • nº 21: In Candore (1983-XXXX) - Franstalig (A.A.S.R.)
    • nº 23: Het Gulden Vlies (1988) - Nederlandstalig (G.S.R.)
    • nº 30: Ars Macionica (1995) - Frans-, Nederlands- en Engelstalig (onderzoeksloge, B.M.R.)
    • nº 35: Zur Morgenlandfahrt (1997) - Duitstalig (R.G.L.A.F.A.M.D.)
    • nº 40: Sous le Voile d'Hermès (2001) - Franstalig (...)
    • nº 54: Anadolu (2012) - Turks, Engels en Franstalig (...)
    • nº 57: Europa (2015) - Franstalig (...)
    • nº 58: La Discrete impêrale (2016) - Franstalig (...)
  • Charleroi:
    • nº 5: L'Avenir et L'Espérance (1972) - Franstalig overgekomen van de G.L.B. (1979) (B.M.R.) (*)
    • nº 10: Le Carré Long (1979) - Franstalig (B.M.R.)
    • nº 26: Semper Fidelis (1991) - Franstalig (B.M.R.)
  • Doornik:
    • nº 37: L'Aigle de Patmos (1998) - Franstalig (G.S.R.)
  • Genepiën:
    • n° 52: William Preston - Equinoxe (2010) - Franstalig (...)
  • Gent:
    • nº 13: La Fidélité (1837/1980) - tweetalig (B.M.R.)
    • nº 27: Fides et Amor (1991) - Nederlandstalig (B.M.R.)
    • nº 32: Athanor (1995) - Nederlandstalig (B.M.R.)
    • nº 39: Euclides - Nederlandstalig (...)
  • Hasselt:
    • nº 53: De Graankorrel (2011) - Nederlandstalig (F.R.)
  • Ieper:
    • nº 55: Builders of the silent cities in Flanders Fields (...) - Werktaal: Frans. Nederlands, Frans en Engelstalig (...)
  • Koksijde:
  • Kortrijk:
    • nº 14: Acacia (Kortrijk) - Nederlandstalig (B.M.R.)
  • Leuven:
    • nº 2: Les Disciples de Salomon (1802/1968) - Nederlandstalig overgekomen van de G.L.B. (1979) (A.A.S.R.) (*)
  • Luik:
    • nº 16: François-Charles de Velbrück (1980) - Franstalig (A.A.S.R.)
    • nº 38: Les Sept Piliers (2000) - Franstalig (...)
    • nº 42: Iris (2004) - Franstalig (...)
  • Marche-en-Famenne:
    • nº 24: La Lumière des Ardennes (1989) - Franstalig (B.M.R.)
  • Mechelen:
  • Namen:
    • nº 25: Sambre et Meuse (1990) - Franstalig (B.M.R.)
    • n° 47: L'Éperon d'Or (2008) - Franstalig (...)
  • Nijvel:
    • nº 29: Charles de Lorraine (1993) - Franstalig (F.M.R.)
  • Oudenaarde:
    • nº 44: Aurora (2005) - Nederlandstalig (B.M.R.)
  • Oostende:
    • nº 50: Spinoza (2010) - Nederlandstalig (...)
  • Péruwelz:
    • nº 46: Les Pierres des Vernes (2007) - Franstalig (...)
  • Retinne:
    • n° 51: Les Vrais Amis (2010) - Franstalig (...)
  • Stokkem:
    • nº 41: St.-Jan aan 't Veer (2001) - Nederlandstalig (...)
  • Turnhout:
    • nº 49: St.-Jan ter heide (2010) - Nederlandstalig (A.A.S.R.)
  • Vloesberg:
    • nº 45: Le Delta des Collines (2005) - Franstalig (...)
  • Waterloo:
    • nº 8: Le Marquis de Gages (1977) - Franstalig overgekomen van G.L.B. (1979) (F.M.R.) (*)
    • nº 9: Les trois Briques (1979) - Franstalig overgekomen van G.L.B. (1979) (B.M.R.) (*)
  • Ploegsteert:
    • nº 55: Builders of the silent cities in Flanders Fields (2013) - Franstalig / Engelstalig (...)

De Reguliere Grootloge van België beschikt over een studieloge, Ars Macionica genaamd, die op wetenschappelijke wijze studie verricht over de geschiedenis, gebruiken, beginselen en riten van de vrijmetselarij.

Deze studieloge werd opgericht in 1992, houdt drie zittingen per jaar en maakt daarbij gebruik van het Nederlands, het Frans en het Engels.

De vrucht van de in zijn schoot uitgevoerde opzoekingen verschijnt elk jaar in het boek Acta Macionica.

Grootmeesters

[bewerken | brontekst bewerken]

Gehanteerde riten

[bewerken | brontekst bewerken]

De Reguliere Grootloge van België beoefent in het Nederlands en in het Frans de volgende riten in de drie basisgraden:

  • De Franse Moderne Ritus (F.M.R.): vult de ambachtelijke symboliek van de Britse erfenis aan met elementen uit de riddertraditie die door de Franse, vaak adellijke vrijmetselaars was ingevoerd. De Ritus werd in Frankrijk gecodificeerd in 1786. De tijdgeest voegde er elementen aan toe van een verdraagzaam, eerder gesuggereerd dan verklarend christendom.
  • De Filosofische Schotse Ritus (F.S.R.): ontstond in het Zuiden van Frankrijk rond 1774, het is een variante van de Franse Ritus.
  • De Gerectificeerde Schotse Ritus (G.S.R.): vastgelegd in Lyon tussen 1778 en 1788. Hij gebruikt dezelfde elementen als de Franse Ritus om de basis van de filosofisch-religieuze doctrine van Martinez de Pasquali over te brengen.
  • De Belgische Moderne Ritus (B.M.R.): een vereenvoudigde versie van de Franse Ritus met talrijke ontleningen aan de Schotse Ritus. Hij behoort tot het erfgoed van de Belgische vrijmetselarij uit de 19e eeuw, die zich uitermate universalistisch opstelde en wordt gekenmerkt door een eigen taalgebruik.
  • De Aloude en Aangenomen Schotse Ritus (A.A.S.R.): die een christelijke inslag heeft.
  • De emulation ritus is de meest gehanteerde ritus in de wereld, The Builders of the silent cities in Flanders Fields is de enige loge die deze ritus hanteert in België.

De RGLB beoefent in het Engels de volgende riten:

  • de Ritus van New York (R.N.Y.) en de Ritus van Californië (R.C.). Zelf verkiezen zij de benaming Workings. Zij werden vastgelegd in de Verenigde Staten in de loop van de 18e eeuw en hebben hun oud en ambachtelijk karakter behouden. De symboliek is ontleend aan het steenkappersvak en beoogt hoofdzakelijk het onderricht van een moraliteitssysteem. De Riten zijn doordrongen van een bijbelse sfeer, geïnspireerd door het protestantisme.

De RGLB beoefent in het Duits de volgende ritus:

De RGLB beoefent in het Grieks de volgende ritus:

Internationale en bilaterale betrekkingen

[bewerken | brontekst bewerken]

De RGLB behoort tot de reguliere vrijmetselarij, die wereldwijd verspreid is en waarvan de obediënties elkaar wederzijds erkennen. Er wordt slechts één obediëntie per staat of deelstaat erkend door middel van een bilateraal vriendschapsverdrag. Iedere obediëntie blijft zelfstandig en is geen onderdeel van een internationale organisatie.

  • Piet VAN BRABANT, De Vrijmetselaars: reguliere loges in België, Uitgeverij Hadewijch, Antwerpe/Baarn, 1990, ISBN 905240058X.
  • Piet VAN BRABANT, Lexicon van de loge. Handboek voor vrijmetselaars, 1993.
  • Piet VAN BRABANT: In het hart van de loge: riten, symbolen en inwijding, 1995.
  • Kris ROOSE: "Leerlingenboek", 1996.
  • Kris ROOSE: "Gezellenboek", 1999.
  • Jacques LEMAIRE, La Franc-Maçonnerie en Belgique - les Loges symboliques, Editions Maçonniques de France, Encyclopédie Maçonnique, Paris, 2000, ISBN 2903846642.
  • Jimmy KOPPEN, Passer en Davidster, 2000.
  • Alain DIERKENS e.a., Le marquis de Gages. La franc-maçonnerie dans les Pays-Bas autrichiens, 2000.
  • Piet VAN BRABANT, De christelijke wortels van de vrijmetselarij, 2001.
  • Anton VAN DE SANDE, Vrijmetselarij in de Nederlanden, 2001.
  • Kris ROOSE: "Meesterboek", 2002.
  • Piet VAN BRABANT, De vrijmetselarij in Nederland en Vlaanderen, 2003.
  • Jeffrey TYSSEN (dir.), Van Wijsheid met Vreugd gepaard. Twee eeuwen vrijmetselarij in Gent en Antwerpen, 2003.
  • Piet VAN BRABANT, De spiritualiteit van de vrijmetselaar, 2006.
  • Kris TYS, Hiram aan de Schelde, 2006.
  • Jimmy KOPPEN, Vrijmetselarij voor Dummies, 2008
  • Paul de PESSEMIER ’s GRAVENDRIES, Twintig jaar Broederlijke warmte. De Achtbare Loge Athanor N° 32 in het Oosten Gent, Gent, 2015.
[bewerken | brontekst bewerken]