Shrek (film)

Shrek
(Filmposter op en.wikipedia.org)
Regie	Andrew Adamson Vicky Jenson
Producent	Aron Warner John H. Williams Jeffrey Katzenberg
Scenario	Ted Elliott Terry Rossio Joe Stillman Roger S.H. Schulman
Gebaseerd op	Shrek! van William Steig
Hoofdrollen	Mike Myers Eddie Murphy Cameron Diaz John Lithgow
Muziek	Harry Gregson-Williams John Powell
Montage	Sim Evan-Jones
Productie­bedrijf	DreamWorks Animation PDI/DreamWorks
Distributie	DreamWorks Pictures
Première	22 april 2001 (Los Angeles) 4 juli 2001 12 juli 2001
Genre	animatie / komedie
Speelduur	90 minuten[1]
Taal	Engels
Land	Verenigde Staten
Budget	US$ 60 miljoen
Opbrengst	US$ 484 miljoen[2]
Vervolg	Shrek 2 (2004)
Kijkwijzer
Officiële website
(en) IMDb-profiel
MovieMeter-profiel
(mul) TMDb-profiel
(en) AllMovie-profiel
Portaal    Film

Shrek is een Amerikaanse komische computeranimatiefilm, geproduceerd door de firma DreamWorks. De film is gebaseerd op het gelijknamige boek van William Steig. De regie was in handen van Andrew Adamson en Vicky Jenson. De stemmen worden ingesproken door Mike Myers, Eddie Murphy, Cameron Diaz, en John Lithgow.

De hoofdrolspeler is Shrek, een groene oger. In 2001 werd het eerste deel uitgebracht. De film was een groot succes en vestigde Dreamworks’ naam als producer van computeranimatiefilms. De film kreeg drie vervolgen plus ook nog een behoorlijk aantal spin-offs. Zo zijn er een kerstmis- en halloweenspecial en ook twee aparte films verschenen voor de gelaarsde kat (personage dat werd geïntroduceerd tijdens de tweede film).

In een moeras in een niet bij naam genoemd land woont de oger Shrek. Hij is erg op zichzelf en jaagt iedereen die in de buurt van zijn huis komt weg. Op een dag besluit Heer Farquaad, de koning van het nabij het moeras gelegen koninkrijk, om alle sprookjesfiguren uit zijn rijk te verbannen. Hij gebruikt uitgerekend Shreks moeras als opvangkamp voor deze personages.

Shrek pikt dit niet en gaat, tegen zijn wil vergezeld door Donkey (een ezel die van alles kan, behalve zijn mond houden), naar Farquaad om verhaal te halen. Farquaad heeft ondertussen zijn zinnen gezet op de mooie prinses Fiona, die opgesloten zit in een toren bewaakt door een draak. Hij heeft zelf niet de moed om haar te gaan bevrijden, maar wil wel met haar trouwen om koning te kunnen worden. Wanneer Shrek komt klagen, maakt Farquaad een deal met hem; hij zal Shrek zijn moeras teruggeven als Shrek prinses Fiona voor hem gaat halen.

Shrek stemt toe en reist met Donkey af naar het kasteel waar de prinses zit. Donkey loopt hier de draak tegen het lijf en ontdekt dat het een vrouwelijke draak is die erg van hem is gecharmeerd. Dit maakt het voor Shrek en Fiona makkelijker om te ontkomen. Fiona is eerst geschokt dat haar redder een oger is en niet de knappe prins waar ze op hoopte, maar tijdens de reis terug naar Farquaad krijgt ze langzaamaan gevoelens voor Shrek. Die gevoelens zijn ook wederzijds.

Die avond doet Donkey echter een schokkende ontdekking: Fiona is vervloekt waardoor ze elke nacht zelf verandert in een oger. Alleen een kus van haar ware liefde kan haar permanent haar ware gedaante teruggeven. De enige reden waarom ze heeft ingestemd mee te gaan naar Farquaad is, omdat ze hoopt dat hij die geliefde is. Eenmaal bij Farquaad ontdekt ze al snel dat haar hart aan Shrek toebehoort. Shrek krijgt zoals afgesproken zijn moeras terug, maar is niet gelukkig zonder Fiona.

Geholpen door Donkey en de draak bestormt Shrek het kasteel van Farquaad en verstoort het huwelijk. Farquaad wordt door de draak verslonden, waarna Shrek en Fiona elkaar kussen. Fiona's vloek wordt opgeheven, maar tot ieders verbazing verandert ze nu permanent in een oger. Voor Shrek maakt dit haar echter nog aantrekkelijker en de twee treden in het huwelijk.

• Robin Williams, die eerder al samen met Jeffrey Katzenberg meewerkte aan Aladdin, kreeg de rol van Shrek aangeboden, maar sloeg dit af daar hij niet nogmaals met Katzenberg wilde werken.^[3]
• Ook Chris Farley kreeg de rol van Shrek aangeboden. Hij stemde toe en nam al een deel van de dialogen op, maar stierf toen onverwacht. Daarom werd Mike Myers gekozen voor de rol.
• Donkey werd gemodelleerd naar Pericles, een miniatuurezel uit Barron Park, Palo Alto, California.^[4]
• Shrek speelt zich af op 36 unieke locaties. Dat was toentertijd meer dan elke andere computeranimatiefilm.
• Al vanaf 31 oktober 1996 werd gewerkt aan de computeranimatie van deze film.
• Alle acteurs die mee hebben gewerkt aan de film hebben elkaar nooit echt ontmoet tijdens de productie. Ze hebben ieder apart hun tekst ingesproken.
• Mike Myers (Shrek) sprak de tekst voor de liefdesscène aan het einde van de film uit voor zijn vrouw, die daar speciaal aanwezig voor was. Op die manier zou de stem van Myers nog echter klinken.
• Volgens Mike Myers is de stem die hij gebruikt voor Shrek gebaseerd op die van zijn moeder, wanneer ze vlak voor bedtijd voorlas.
• Artdirector Douglas Rogers werd aangevallen door een alligator toen hij een magnoliakwekerij bezocht. Hij bezocht die kwekerij om inspiratie op te doen voor de animatie van het moeras waarin Shrek leeft.
• De scène waarin prinses Fiona een boer laat was niet gepland. Cameron liet echter een boer nadat ze een cola had gedronken, men besloot toen dat dat geluid goed bruikbaar was.
• In het Jiddisch betekent 'Shrek' monster. Shreks naam is tevens gebaseerd op het woord schreck, wat 'horror' of 'schrik' betekent in het Duits.

1. "Stay Home" - Self
2. "I'm a Believer" - Smash Mouth
3. "Like Wow!" - Leslie Carter
4. "It Is You (I Have Loved)" - Dana Glover
5. "Best Years of Our Lives" - Baha Men
6. "Bad Reputation" - Halfcocked (Original version by Joan Jett used in the film)^[5]
7. "My Beloved Monster" - Eels
8. "You Belong to Me" - Jason Wade
9. "All Star" - Smash Mouth
10. "Hallelujah" - Rufus Wainwright
11. "I'm on My Way" - The Proclaimers
12. "I'm a Believer (reprise)" - Eddie Murphy
13. "True Love's First Kiss" - Harry Gregson-Williams & John Powell

Shrek is in feite een parodie op de standaard sprookjes. Dit concept werd al eerder toegepast door onder andere Fractured Fairy Tales en The Princess Bride.

Shrek is zelf van grote invloed geweest op hedendaagse animatiefilms, zoals het verwerken van referenties naar hedendaagse popcultuur in het verhaal (al ging de tv-animatieserie The Simpsons hen tijdens de jaren 90 al hierin voor). Dit soort elementen zijn onder andere terug te vinden in Ice Age 2: The Meltdown, Robots, en Chicken Little.

Shrek werd goed ontvangen door critici. Op Rotten Tomatoes scoort de film 90% aan goede beoordelingen.^[6] Roger Ebert gaf de film vier sterren.

De film bracht op de eerste dag $11 miljoen op in de bioscopen. Daarmee was het de meest succesvolle film van die week. Shrek overtrof The Mummy Returns. De film draaide in totaal 29 weken. De wereldwijde opbrengst kwam uit op $484 miljoen.

Shrek werd vertoond op het Filmfestival van Cannes in 2001.^[7]

Het succes van de film leidde tot een complete filmreeks over Shrek. Hier een lijst met alle Shrek-films inclusief alle extra's die op de dvd's en blu-rays zaten:

• Shrek in the Swamp Karaoke Dance Party (2001)
• Shrek 4-D (2003)
• Shrek 2 (2004)
• Far Far Away Idol (2004)
• Shrek the Third (2007)
• Shrek the Halls (2007)
• Shrek Forever After (2010)
• Scared Shrekless (2010)
• Donkey's Christmas Shrektacular (2010)
• Thriller Night (2011)
• The Pig Who Cried Werewolf (2011)

Daarnaast zijn er ook nog drie films die gaan over wat de Gelaarsde Kat heeft meegemaakt voor de gebeurtenissen in Shrek 2.

• Puss in Boots (2011)
• Puss in Boots: The Three Diablos (2012)
• Puss in Boots: The Last Wish (2022)

Verder zijn er verschillende videospellen en een musical van Shrek.

Shrek won in 2001 de eerste Academy Award voor Beste animatiefilm, en versloeg daarmee Monsters, Inc. en Jimmy Neutron: Boy Genius.

Shrek won naast deze Academy Award nog eens 29 andere prijzen, en werd voor 44 prijzen genomineerd. Onder de gewonnen prijzen bevinden zich

• De Saturn Award voor beste dvd-uitgave
• 8 Annie Awards
• De BAFTA Film Award voor beste filmscenario
• De BMI Film Music Award
• De Bogey Award in zilver
• De Young Artist Award voor beste familiefilm.

• In de film overleeft een personage niet: moeder beer. Ergens bij start worden er drie beren getoond: vader, moeder en hun kind. Wanneer de sprookjesfiguren bij het moeras aankomen, zijn enkel vader beer en een wenende welp aanwezig. Even later wordt moeder beer getoond: haar vel wordt gebruikt als tapijt in het kasteel van Farquaad. De hoed maakt duidelijk dat het wel degelijk over moeder beer gaat.^[8]

• Officiële site
• (en)  Shrek in de Internet Movie Database

Zie de categorie Shrek van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.