Sotōba
Sotōba (卒塔婆)[noot 1] (仏塔)[noot 2] is de algemene Japanse naam voor elk type houten of stenen, van miniatuur klein (zoals hyakumantō) tot grote Japanse pagode (tō)[noot 3] of stoepa (塔). Een stoepa is een structuur voor het opbergen van een boeddhistische relikwieën en plaats voor herdenkingsdiensten.
Veel typen van de pagodes hebben echter daarnaast een specifieke naam. De aanduiding sotōba wordt vaker in het bijzonder gebruikt voor itabō (andere namen: itatōba, hiratōba, itagōba, bantōba, pantapo), een Japanse als gift bij een graf geplaatste pagode in de vorm van een smalle houten plank, voorzien van opschriften en met onderverdeling in vijven (als een verwijzing naar de gorintō of gorin sotōba).[noot 4]
Naam, gebruik
[bewerken | brontekst bewerken]De naam sotōba is afgeleid van het Sanskriet stūpa. Een stoepa is oorspronkelijk de bergplaats voor relieken, afkomstig van Boeddha, van een boeddhistische monnik of van zaken die daarnaar verwijzen. Sotōba wordt vaak ingekort tot sotō, tōba of tō, wat ook weer als achtervoegsel bij verschillende typen pagodes wordt gebruikt. Voorbeeld: kasatōba, waarin kasa betekent: paraplu of dak. Sotōba is verder een generieke term voor een Japanse pagode (tō, 塔). Tō is tevens de aanduiding voor een niet religieuze toren.
Daarnaast is sotōba in het Japanse boeddhisme een veel gebruikte naam voor itabō, itatōba of hiratōba (板塔婆)[noot 5], een stoepa imiterende houten plank, die gebruikt wordt op begraafplaatsen om de overledenen te herdenken, vaak op speciale dagen. Een dergelijke sotōba vormt een verwijzing naar de grote stoepa (pagode).
- Itabo (houten sotōba)
(met herkenbare vijfdeling) - Itabi
(stenen stele) - Kasatōba (steen)
- Gorintō (steen)
- Hōtō
(steen, midden voor)
Muhōtō
(steen, links achter) - Muhōtō
(steen) - Sorintō
(steen) - Sōrintō
(metaal) - Hōkyōintō
(steen) - Sanjū-no-tō
(houten drie-etages pagode) - Sanjū-no-tō
(stenen drie-etages pagode) - Gojū-no-tō
(vijf-etages pagode)
- Noten
- ↑ Sōtōba - Dit artikel of een eerdere versie ervan is een (gedeeltelijke) vertaling van het artikel 卒塔婆 op de Japanstalige Wikipedia, dat onder de licentie Creative Commons Naamsvermelding/Gelijk delen valt. Zie de bewerkingsgeschiedenis aldaar.
- ↑ Sōtō - Dit artikel of een eerdere versie ervan is een (gedeeltelijke) vertaling van het artikel 仏塔 op de Japanstalige Wikipedia, dat onder de licentie Creative Commons Naamsvermelding/Gelijk delen valt. Zie de bewerkingsgeschiedenis aldaar.ja:仏塔
- ↑ JAANUS (2010) Tou 塔, Japanese Architectural and Art Net Users System
- ↑ Bernhard Scheid (2001) Friedhof und Grab. Sotoba.
- ↑ Itabō - Dit artikel of een eerdere versie ervan is een (gedeeltelijke) vertaling van het artikel 板塔婆 op de Japanstalige Wikipedia, dat onder de licentie Creative Commons Naamsvermelding/Gelijk delen valt. Zie de bewerkingsgeschiedenis aldaar.
- Literatuur
- JAANUS (2010) Japanese Architecture and Art Net Users System
- Scheid, B. (Hg.) (sinds 2001) Religion in Japan: Ein Web-Handbuch. Universität Wien, Österreichische Akademie der Wissenschaften, Institut für Kultur- und Geistesgeschichte Asiens (geraadpleegd: 29-2-2020)
- Schumacher, M. 1995 - 2013 Five Elements Pagodas, Stupas, Steles, Gravestones, Three-ElementGravestones