Spoorlijn Brig - Zermatt

Brig-Visp-Zermatt (BVZ)
Brig - Zermatt
Totale lengte43,985 km
Spoorwijdte1000 mm
Aangelegd doorCompagnie du Chemin de Fer de Viège à Zermatt SA (VZ).
Geopend1890 / 1891
Huidige statusin gebruik
Type tandstaafAbt
Geëlektrificeerdja
Aantal sporen1
Treindienst doorMatterhorn Gotthard Bahn (MGB)
Traject
BHF 0.0 Zermatt GGB station 1605.2 m
exSTRtKBHFa
44.0
0.0
Zermatt MGB stationsgalerij 1605.2 m
exSTRtSTRe
BVZ
MGB
kilometrage door MGB omgedraaid
exSTRleABZg+r Aansluit spoor naar GGB
TUNNEL2 Schafgrabengalerie 260 m
TUNNEL2 Spissfluhtunnel 36 m
TUNNEL2 Lugelwang-Galerie 322 m
TUNNEL2 Schusslaui-Galerie 235 m
TUNNEL2 Galerie Schilten / Kalter Boden 729 m
DST
41.1
2.9
Kreuzungsstelle Kalter Boden
KMW begin tandstaaf
TUNNEL1 Täschwanggalerie 637 m
KMW eind tandstaaf
hKRZWae Täschsandbrücke 35 m
SPLa
vSTR Täsch: kopspoor pendeltrein van Zermatt
vKBHFe-BHF
38.4
5.6
Täsch 1437.6 m
SHI1+l{{{3}}}
HST
34.6
9.9
Randa 1405.9 m
KMW begin tandstaaf
BS2+leBS2+r traject omgelegd
STRexSTR na aardverschuiving
BS2leBS2r
KMW eind tandstaaf
HST
30.6
13.4
Herbriggen 1253.9 m
DST
29.4
14.7
Kreuzungsstelle Mattsand
hKRZWae Mattwaldbrücke 31 m
TUNNEL1 Blattbachtunnel 131 m
KMW begin tandstaaf
KMW eind tandstaaf
BHF
25.0
19.0
Sankt Niklaus 1126.7 m
TUNNEL2 Jungbach II tunnel 55 m
hKRZWae Sellibrücke 75 m
TUNNEL2 Jungbach I tunnel 60 m
KMW begin tandstaaf
DST
22.0
22.0
Kreuzungsstelle Kipferwald
KMW eind tandstaaf
hKRZWae Kipfenbrücke 146 m
TUNNEL1 Tschongbachgalerie 115 m
HST
19.8
24.2
Kalpetran 896.7 m
STRo Faulkinnbrücke II 27 m
STRo Faulkinnbrücke I 25 m
TUNNEL2 Faulkinntunnel 20 m
TUNNEL2 Tunnel Unter Mühlebach 90 m
hSTRae Mühlebachviadukt 67 m
TUNNEL2 Mühlebachtunnel 31 m
TUNNEL2 Merlenbirkentunnel 28 m
KMW begin tandstaaf
TUNNEL2 Lochgrabentunnel 45 m
TUNNEL2 Nassbäumentunnel 58 m
BHF
16.3
27.7
Stalden-Saas 799.4 m
KMW eind tandstaaf
hKRZWae Ackersandbrücke 47 m
DST
15.1
28.9
Kreuzungsstelle Ackersand 697.7 m
SBRÜCKE Ritibrücke
SBRÜCKE Neue Brücke
DST
7.9
34.3
Vispersand
SBRÜCKE E62
STR+lSTRr{{{3}}}
eABZgr voormalig Depot Visp
STRSTR+l Simplonlinie / Lötschberglinie
BHFBHF
8.9
35.0
Visp 650 m
HSTSTR
6.2
35.5
Eyholz
DSTSTR
3.9
40.4
Kreuzungsstelle Gamsensand
eHSTSTR Gamsen
SHI1lSTR
vDST-STRSTR depot en werkplaats Glisergrund
SPLeSTR
1.5
42.5
hKRZWaehKRZWae Saltinabrücke 19 m
STRSTRSTR+l < traject BLS naar Spiez en Bern
STRSTRhKRZWae brug over de Rotten
STRABZg+lSTRr
eABZg+leKRZo tot 8.12.2007: FO/MGB via Naters naar Andermatt
eABZg+rABZglSTR+r voormalig Depot Brig (FO)
BHFBHFSTR
0.0
44.0
Brig
STRSTRKDSTe autolaad plaats richting Kandersteg
STRSTRKDSTa autolaad plaats richting
Iselle di Trasquere
STRABZg+lSTRr
STRlKRZo per 9 december 2007: MGB naar Andermatt
STR
STRr Simplonlinie via Simplontunnel naar Domodossola

De spoorlijn Brig - Zermatt is een Zwitserse spoorlijn van de Matterhorn Gotthard Bahn (afgekort MGB). De spoorlijn tussen Brig en Visp in het Rhônedal en het bergdorp Zermatt in het Mattertal werd vergund aan en gebouwd door de op 10 oktober 1888 opgerichte Compagnie du Chemin de Fer de Viège à Zermatt SA (VZ), die later door het leven ging als de Brig-Visp-Zermatt-Bahn (afgekort BVZ). In 2003 ging de BVZ in een fusie op in de Matterhorn Gotthard Bahn.

Affiche uit 1898.

Op 21 september 1886 verleende de Bundesrat een eerste concessie aan de Banque Masson, Chavannes & Cie te Lausanne alsmede aan de Basler Handelsbank. De oorspronkelijke aanvraag voorzag in een smalspoorlijn van Visp (Viège) naar Zermatt met een spoorwijdte van 750 mm met gemengd traject voor zowel adhesie als tandstaaf. Op aanwijzing van de Bundesrat is de spoorwijdte gewijzigd in 1.000 mm (meterspoor).

In 1888 werd begonnen met de bouw van de route tussen Visp en Zermatt. Deze werd geopend in 1891 als VZ Visp-Zermatt-Bahn. De treindiensten werden in het begin alleen tijdens de zomermaanden uitgevoerd.

De start van de bouw was op 27 november 1888 te Visp. Op 3 juli 1890 werd het treinverkeer op het eerste deel van het traject tussen Visp en Stalden begonnen langs het rivierbekken van de Vispa op de bodem van het Vispertal. Reeds op 26 augustus 1890 bereikte de eerste trein Sankt Niklaus in het Mattertal, maar door een ongewoon strenge winter duurde de bouw nog vele maanden. Eerst op 18 juli 1891 kon het gehele traject tot Zermatt in gebruik worden genomen.

In 1930 werd de lijn doorgetrokken naar Brig en het bedrijf veranderde zijn naam in Brig-Visp-Zermatt-Bahn (BVZ). In station Brig bestaat sinds 1930 aansluiting op de Furka-Oberalp-Bahn (FO). Hierdoor werd het mogelijk de Glacier Express tussen Zermatt en Sankt Moritz te laten rijden. De verkeersweg naar Zermatt werd in 1931 gesloten en vervangen door het gebruikmaken van de treindiensten op het traject Täsch – Zermatt. Daarom moeten bezoekers voor Zermatt die met de auto komen, deze in Brig, Visp of de grote parkeergarage(Matterhorn Terminal) in Täsch achterlaten en hun reis met de trein vervolgen. Vanaf Täsch rijden hiervoor speciale pendeltreinen naar Zermatt en in Brig of Visp kan men de reguliere trein nemen. Sinds 1932 wordt de spoorlijn het gehele jaar bediend.

Op 1 januari 2003 fuseerde de BVZ met de Furka-Oberalp-Bahn (FO) en vormde de Matterhorn Gotthard Bahn (MGB).

Tandradsysteem

[bewerken | brontekst bewerken]

De BVZ maakt gebruik van het tandradsysteem Abt. Abt is een systeem voor tandradspoorwegen, ontwikkeld door de Zwitserse ingenieur Carl Roman Abt (1850-1933).[1]

Elektrische tractie

[bewerken | brontekst bewerken]

In een studie opdracht van 1919 werd het gebruik van gelijkstroom met een spanning van 1500 tot 3000 V aanbevolen. Om kosten te besparen zou men onderdelen van stoomlocomotieven bij de bouw van elektrische locomotieven moeten hergebruiken.

Eerst in 1927 kwamen er nieuwe plannen voor het omzetten naar een elektrische bedrijfsvoering. Nu werd gedacht aan een hogere wisselstroomspanning met een frequentie van 16 2/3 Hz. Dit bood het voordeel dat men alleen een aansluitpunt bij Visp hoefde te installeren. Overwogen werd om het stroomsysteem van de SBB met 15.000 volt onveranderd door te voeren. Doch dit idee werd snel verlaten. Door de toepassing van een lagere spanning kon men de locomotieven voorzien van luchtgekoelde transformatoren in plaats van de bij 15.000 volt noodzakelijke zwaardere olie gekoelde transformatoren. Hierdoor zou het gewicht van een locomotief behoorlijk hoger zijn dan tot dus verre gebruikelijk was. Te meer om dat de Rhätische Bahn op de Engadiner spoorlijn een elektrische bedrijfsvoering met 11.000 volt wisselstroom met succes had doorgevoerd, was dit een groot voordeel van een lagere spanning.

Besloten werd om een stroomsysteem te kiezen waarbij rekening werd gehouden met de toekomstige elektrificatie bij de Furka-Oberalp-Bahn (FO), zodat dan zonder problemen een doorgaand spoorbedrijf mogelijk bleef. Hierdoor werd besloten op de Visp-Zermatt-Bahn een spanning van 11.000 volt 16 2/3 Hz te gebruiken. Vanaf 1929 werd er op het gehele traject volgens dienstregeling elektrisch gereden.

Zie de categorie Brig–Zermatt line van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.