French
DeutschUrfa-man
De Urfa-man, ook bekend als het Balıklıgöl-beeld, is een oud beeld in de vorm van een mens dat gevonden is bij opgravingen in Balıklıgöl bij Urfa, in het geografische gebied van Boven-Mesopotamië, in het zuidoosten van het moderne Turkije.[1][2] Het is gedateerd rond 9000 voor Christus tot de periode van het prekeramisch neolithicum. Het wordt beschouwd als gelijktijdig met de vindplaatsen van Göbekli Tepe ( prekeramisch neolithicum A/B) en Nevalı Çori (prekeramisch neolithicum B).[3]
Het wordt vaak "het oudste naturalistische levensgrote beeldhouwwerk van een mens" ofwel "het het oudst bekende standbeeld ter wereld" genoemd.[4][5][6][7]
Ontdekking
[bewerken | brontekst bewerken]Het beeld werd gevonden tijdens bouwwerkzaamheden. De exacte locatie van de vondst is niet goed vastgelegd, maar het kan afkomstig zijn van de nabijgelegen site van Urfa Yeni-Yol.[1] Dit is niet ver van andere bekende pre-keramisch neolithische A-locaties rond Urfa, zoals Göbekli Tepe (ongeveer 10 kilometer), en Gürcütepe.[1] Het is gemeld dat het in 1993 werd ontdekt in de Yeni Yol-straat in Balıklıgöl, op dezelfde locatie waar vanaf 1997 een prekeramische neolithische site werd onderzocht.[5]
Het beeld is bijna 1,90 meter hoog.[8] De ogen vormen diepe gaten, waarin zich segmenten van zwart obsidiaan bevinden.[4] Het heeft een V-vormige kraag of ketting.[4][5] De handen zijn aan de voorkant gevouwen en bedekken de geslachtsdelen.[5]
Context
[bewerken | brontekst bewerken]Vóór de Urfa-man zijn talrijke kleine beeldjes bekend uit het laatpaleolithicum, zoals het beeldje Löwenmensch (ca. 40.000 v.Chr.), de Venus van Dolní Věstonice (ca. 30.000 v.Chr.), de Venus van Willendorf (ca. 25.000 v.Chr. ) of de realistische Venus van Brassempouy (c.25000 v.Chr.).
Iets later dan de Urfan-man, uit het prekeramisch neolithisch C, zijn antropomorfe beelden bekend uit de Levant, zoals de 'Ain Ghazal-beelden.
-
Nog een blik op het standbeeld -
Urfa man portret, met obsidiaan stenen in de oogkassen.
- Dit artikel of een eerdere versie ervan is een (gedeeltelijke) vertaling van het artikel Urfa Man op de Engelstalige Wikipedia, dat onder de licentie Creative Commons Naamsvermelding/Gelijk delen valt. Zie de bewerkingsgeschiedenis aldaar.
- ↑ a b c (en) Potts, Daniel T. (2012). A Companion to the Archaeology of the Ancient Near East. John Wiley & Sons, pp. 155. ISBN 9781444360776.
- ↑ (fr) Guilaine, Jean (2008). Les Racines de la Méditerranée et de l'Europe. Fayard, pp. 14. ISBN 9782213646268.
- ↑ (en) Laneri, Nicola (2015). Defining the Sacred: Approaches to the Archaeology of Religion in the Near East. Oxbow Books, pp. 162. ISBN 9781782976837.
- ↑ a b c (en) Chacon, Richard J. (2017). Feast, Famine or Fighting?: Multiple Pathways to Social Complexity. Springer, pp. 120. ISBN 9783319484020.
- ↑ a b c d (en) Collins, Andrew (2014). Gobekli Tepe: Genesis of the Gods: The Temple of the Watchers and the Discovery of Eden. Simon and Schuster, pp. 66. ISBN 9781591438359.
- ↑ (en) Garrard-Burnett, Virginia (2011). Flying with Two Wings: Interreligious Dialogue in the Age of Global Terrorism. Cambridge Scholars Publishing, pp. 133. ISBN 9781443832243.
- ↑ Schmidt, Klaus (2006). Sie bauten die ersten Tempel. Das rätselhafte Heiligtum der Steinzeitjäger. Die archäologische Entdeckung am Göbekli Tepe. Beck, München, pp. 288. ISBN 978-3-406-68806-5.
- ↑ Çelik, Bahattin, Şanlıurfa - Yeni Mahalle Höyüğü in the Light of Novel C14 Analysis. (PDF) Şanlıurfa - Yeni Mahalle Höyüğü in the Light of Novel C14 Analysis.. Geraadpleegd op 5 maart 2020.