Willem Arondéuslezing

De Willem Arondéuslezing is een jaarlijkse lezing, die sinds 2005 in Haarlem wordt georganiseerd door Provinciale Staten van Noord-Holland ter ere van de openlijk homoseksuele beeldend kunstenaar, auteur en verzetsstrijder Willem Arondeus (1894-1943). Hij werd in de Tweede Wereldoorlog geëxecuteerd.

Op 17 december 2004 besloten Provinciale Staten van Noord-Holland een jaarlijkse themalezing te organiseren met een aansluitend debat als blijvend eerbetoon en herinnering aan Arondeus. Het initiatief werd genomen door de Statenleden Meino Schraal (CDA) en Klaas Breunissen (GroenLinks). Door middel van de lezing en het debat wordt aan burgers en politici een podium geboden om vrij, desnoods controversieel, van gedachten te wisselen over actuele en voor de Provincie relevante maatschappelijke thema's.

De eerste lezing werd gegeven op 25 april 2005 door balletdanser en schrijver Rudi van Dantzig, Arondeus' biograaf, met als thema: Kun je zijn wie je bent of is die vrijheid lastig geworden?. In 2006 was bisschop Philippe Bär de spreker met als thema Het begrip "Vrijheid". In de jaren 2007-2010 werd de lezing verzorgd door achtereenvolgens de advocaat Gerard Spong, de schrijfster Désanne van Brederode, de filosoof Ad Verbrugge en de schrijfster en filosoof Marjolijn Drenth.

In 2011 ontstond in de politiek in Noord-Holland onenigheid over de Willem Arondéuslezing. De uitnodiging aan de cultuurhistoricus Thomas von der Dunk om dat jaar de lezing te houden werd ingetrokken,^[1] omdat volgens twee (van de vijf) leden van de organiserende werkgroep de inhoud te kritisch zou zijn ten opzichte van de PVV en daardoor een te partijpolitiek karakter zou hebben.^[2] Von der Dunk wilde zijn verhaal niet aanpassen en werd daarom geweigerd.^[3] Uiteindelijk werd de lezing uit protest in de Haarlemmerhout tegenover het provinciehuis gehouden. Zo'n 1200 belangstellenden kwamen op 27 april 2011 luisteren, onder wie commissaris van de Koningin Johan Remkes en verschillende gedeputeerden. Zij waren het niet eens met het verbieden van de lezing en wilden op deze manier hun solidariteit tonen.^[4]

Ook in 2012 werd de Willem Arondéuslezing een politiek mijnenveld, toen de beoogde spreker, innovatie- en communicatie-expert René Boender, verkoos om geen speelbal te worden van de PVV-opvattingen in de klimaatdiscussie. Uiteindelijk heeft de journaliste Step Vaessen de lezing op 20 juni gehouden, met de titel De kudde kent geen helden.

Daarna kwam het jaarlijkse evenement weer in rustiger vaarwater. NIOD-directeur Marjan Schwegman was de spreker in 2013, ex-politicus Boris Dittrich in 2014, Europees commissaris Frans Timmermans in 2015, zanger-acteur Eric Corton in 2016, filosoof Bas Haring in 2017 en schrijfster-actrice Nazmiye Oral in 2018.

• Willem Arondéuslezing op de website van de Provincie Noord-Holland