Wim Daniëls

Wim Daniëls
Algemene informatie
Geboren	11 oktober 1954
Geboorte­plaats	Aarle-Rixtel
Land	Nederland
Beroep	schrijver, taalkundige, cabaretier, spreker, presentator
Werk
Jaren actief	1986-heden
Dbnl-profiel
Website
Portaal    Literatuur

W.Th.M.G. (Wim) Daniëls (Aarle-Rixtel, 11 oktober 1954) is een Nederlandse schrijver, taalkundige, cabaretier, tv-presentator en spreker.^[1]

Wim Daniëls werkte enkele jaren als leraar Nederlands en Duits in het middelbaar onderwijs. Vervolgens was hij vijf jaar als tekstwetenschapper verbonden aan de Open Universiteit.

Sinds 1994 is hij fulltime schrijver en taaladviseur. Hij geeft ook lezingen en voordrachten, en staat in het theater met cabaretvoorstellingen en theatercolleges. Verder presenteert hij sinds 2021 enkele tv-programma's.

Samen met Kasper Boon maakte hij in 1999 het bordspel Het grote taalspel.

Van 2004 tot 2012 leverde hij vrijwel wekelijks een bijdrage aan het radioprogramma Klare Taal van de Wereldomroep, gepresenteerd door Arie Bras. Van september 2009 tot juni 2014 had hij een wekelijkse column in het VARA-radioprogramma Spijkers met koppen. Van 2012 tot 2014 was hij vaste gast bij het tv-programma Pauw & Witteman.

In 2010 trad hij op met het cabaretprogramma de Wim-crisis. In het seizoen 2012-2013 speelde hij met het AR-theater (Yvonne Gijsbers, Marlon Kicken en Rob van Os) het theaterstuk Een ons komma's. Met Yvonne Gijsbers speelde hij in 2013 en 2014 het theaterstuk Slowen en schuren. In het seizoen 2015-2016 en 2016-2017 (tot en met december 2016) speelde hij de cabaretvoorstelling Associëren. In 2019-2020 trad hij op met het theatercollege De wondere wereld van de taal. In de seizoenen 2020-2021-2022 speelde hij het cabaretprogramma Koken met taal. Vanaf februari 2023 tot maart 2024 gaf hij weer een theatercollege, nu onder de titel "Filosofietsen", waarin de geschiedenis van de fiets centraal stond.

Van december 2010 tot en met januari 2015 was hij stadsdichter van Helmond.

Hij was van 2009 tot 2016 voorzitter van de Stichting Brabants Dialectenfestival. Momenteel is hij ambassadeur van die stichting, en verder ambassadeur van de Wensambulance Brabant, ambassadeur van de Brabantse Dag in Heeze, lid van het Comité van Aanbeveling van Stichting Kinderboek Cultuurbezit in Winsum (Groningen) en van de cultuurtempel Kouwenbergs kerkje in Aarle-Rixtel (Noord-Brabant). Verder zit hij in de Raad van Advies van Peel Natuurdorpen, waarin het draait om landschapslandbouw.

In 2015 was hij Helmonder van het jaar (hoewel hij nooit in Helmond heeft gewoond) en kreeg hij ook de stadspenning van de gemeente Helmond (voor zijn niet-aflatende promotie van de stad). Verder ontving hij dat jaar de Brabant Bokaal, voor zijn verdiensten voor de Brabantse cultuur. In 2016 ontving hij een eredoctoraat van carnavalsvereniging de Keijebijters uit Helmond voor het 'weit boite onze stadsgrenze promote van onze skitterende stad'.

Sinds begin januari 2019 is hij ereburger van Laarbeek, waaronder zijn geboortedorp Aarle-Rixtel valt.

Sinds 2018 schrijft hij elk jaar de tekst van het Groot Dictee der Nederlandse Taal. Dit werd voorheen elk jaar door een andere schrijver gedaan.

In mei 2020 verscheen van zijn hand de eerste Nederlandse coronaroman: Quarantaine.^[2]

In december 2020 speelde hij mee in de online rechtbankserie De Kerstmoord.

In januari-maart 2021 en in mei-juni 2022 presenteerde Wim Daniëls samen met Huub Stapel de tv-serie Het Dorp over dorpen in Nederland. De serie, uitgezonden door Omroep Max op NPO1, is deels gebaseerd op zijn boek Het dorp. In 2025 komt er waarschijnlijk een derde seizoen.

In 2021, 2022, 2023 en 2024 presenteerde Wim Daniëls de tv-serie Nederland op film, over amateurfilms van vroeger (Omroep Max, NPO2)..

Vanaf eind 2022 verzorgt hij een wekelijkse boekenrubriek in Max Magazine.

Wim Daniëls woont in Eindhoven.

• 2024: De Dunne Daniëls; de spelregels van de Nederlandse taal.
• 2024: Spreken in het openbaar; 50 tips voor het houden van voordrachten
• 2023: De vervlogen tijd (non-fictie, over hoe het leven was in de jaren vijftig, zestig en zeventig)
• 2022: Het wonderbaarlijke verhaal van een stille avonturier (een biografie over de eerste Nederlandse wereldfietser)
• 2022: De Dikke Daniëls (een informatief en vermakelijk taalboek)
• 2021: Familie; een portret (over alle familierelaties die er bestaan)
• 2021: Op vakantie! (over de geschiedenis van 'op/met vakantie gaan')
• 2021: Huppelnederlands (de vrolijkste woorden uit de Nederlandse taal, met illustraties van Yon Prüst)
• 2020: De zomer van 1945 (een boek over de bewogen zomer van 1945)
• 2020: Quarantaine (de eerste Nederlandse 'coronaroman')
• 2019: Het dorp (over de dorpen in Nederland van vijftig/zestig jaar geleden)
• 2019: Houdoe! (een heel boek over deze mooie Brabantse afscheidsgroet)
• 2018: De mulo; de carrièreschool voor het 'gewone' volk
• 2018: De taal van de fiets (voor mensen die van de fiets houden)
• 2018: Koken met taal (een verrukkelijk taalboek, dat taal presenteert in de vorm van recepten)
• 2017: De lagere school (boek over de vroegere lagere school, dat duidelijk maakt hoeveel er in relatief korte tijd veranderd is)
• 2017: Verbeter je schrijfstijl (taaladviesboek voor mensen die schrijven)
• 2017: De baarmoeder (samen met gynaecoloog Dick Schoot)
• 2016: De taal van toen (een bundeling van de eerder verschenen boeken Mieters! en Blits!)
• 2016: Hoe valt een schrijver uit de trein? (samen met Eric J. Coolen)
• 2016: Lang leve Kees (een boek als eerbetoon aan de namen Kees en Cees)
• 2016: De tambour-maître (literaire verhalenbundel met een fictief verhaal over Arnoldus Arlenius)
• 2015: Snelspelwijzer Onze Taal (de spellingregels in zakformaat)
• 2015: Blits! (over de taal van de jaren zestig, 1960-1970)
• 2015: Spellingwijzer Onze Taal, nieuwe, herziene editie
• 2015: Hartje Helmond (gedichtenbundel als afsluiting van vier jaar stadsdichterschap in Helmond)
• 2014: De taal achterna (het verslag van een ontdekkingstocht)
• 2014: Spijkerbalsem (slotbundeling van Spijkers-met-Koppen-columns)
• 2014 Station Helmond, 1866-2014 (met foto's van Chantal van den Berg)
• 2013: Gnoeg is gnoeg (een tweede bundeling van vooral Spijkers met Koppen-columns)
• 2013: Test je Nederlands; met puzzels en raadsels (samen met Michiel van Hapert)
• 2013: Groeten uit Brabant (over Brabant, de Brabanders en de Brabantse taal)
• 2013: Het Basisschool Puzzelboek (samen met Michiel van Hapert)
• 2012: Mieters! (de taal van de jaren vijftig)
• 2012: Dakhazen en bretelpiano's (een boek over het humorgenre van de scherts; samen met Arie Bras)
• 2012: Komkomma (een bundeling van de Spijkers met Koppen-columns)
• 2011: Teksten redigeren (handboek voor iedereen die teksten moet redigeren)
• 2011: Helmond (gedichtenbundel)
• 2011: Het Helmonds Woordenboek (herziene en uitgebreide editie; 1e editie 2006; 2e editie 2009)
• 2010: Lopen twee blondjes door de Kalverstraat... (boek over het fenomeen van de mop, samen met Arie Bras)
• 2010: Lang leve Jan (een boek als eerbetoon aan de naam Jan)
• 2010: Brugboekie (boekje voor nieuwe brugklassers)
• 2010: Het Grote Taalboek (methode-overstijgend taalboek voor de basisschool)
• 2010: Vincentje van Gogh (boek voor kinderen over de schilder Vincent van Gogh)
• 2009: Helmond(s) voor beginners (introductieboekje over Helmond en het Helmonds)
• 2009: Waterwoordenboek (alles over water)
• 2009: Van Dale Junior Klankwoordenboek (woordenboek over onomatopeeën, zoals koekoek, roetsjen, slurpen)
• 2009: Lang leve Wim; what is a world without Wimmen? (boek over de naam Wim)
• 2009: Twee tieten in een envelop (jeugdroman over borstkanker)
• 2009: Noordhoff in je pocket, Nederlands (alle taalregels van de Nederlandse taal)
• 2009: SMS & MSN
• 2008: Dubbelgangers (over mensen die dezelfde voor- en achternaam hebben)
• 2008: Vuggulkuskoike (Helmondse gedichten)
• 2008: Boerenwoordenboek (alle woorden waarin boer(in) voorkomt, plus alle uitdrukkingen, plaats- en familienamen)
• 2008: Drop je lyrics-3 (jongerentaal)
• 2008: Groter als (nieuwe normen voor het Nederlands van nu)
• 2007: Lachwoordenboek (alles over de lach en glimlach)
• 2007: Over Nederlands gesproken (taalgeschiedenisboek voor kinderen)
• 2007: Kak is ok 'n vak (dialect in woord en beeld, samen met vormgever en illustrator Marcel Hoogerman)
• 2007: Van Dale Junior Woordgeschiedenisboek (etymologisch woordenboek voor kinderen en jongeren)
• 2007: Kasteel Croy (een boek over dit bijzondere kasteel; samen met Henk van Beek)
• 2007: Drop je lyrics-2 (jongerentaal)
• 2006: Witte Boekje (de tegenhanger van het Groene Boekje, samen met het Genootschap Onze Taal, nieuwe editie 2012)
• 2006: Blablabla (taalgeschiedenisboek voor kinderen)
• 2006: Kinderboeken schrijven (adviesboek voor wie een kinderboek wil schrijven)
• 2006: Nederlands mooiste woord (alle lijstjes van alle landelijke en provinciale verkiezingen voor het mooiste woord)
• 2006: Drop je lyrics-1 (jongerentaal)
• 2006: Wie is er bang om een beroep te kiezen? (beroepenvoorlichtingsboek voor kinderen)
• 2006: Het grote dierenwoordenboek
• 2005: Muziekavond bij Tobi (verhalenbundel voor jongeren)
• 2005: Brabants mooiste woord
• 2005: Wolters' spellingboekje voor scholieren
• 2005: Spraakmakend Nederlands (over de geschiedenis van het Nederlands; ook verschenen in het Engels, Frans en Duits)
• 2005: Spellingcarrousel (over de geschiedenis van de spelling)
• 2005: Wie is er bang om te zoenen? (met zoencursus)
• 2004: Vet! (over de geschiedenis en ontwikkeling van jongerentaal)
• 2004: Duoboek; alle koppels uit de Nederlandse taal (vast en zeker, ditjes en datjes, zus en zo)
• 2004: Hendrik joppers, groep 8 (verhalenbundel voor kinderen en jongeren)
• 2004: Hypathia (over bevlogenheid in het onderwijs)
• 2004: Eten, vuren en beuken (een bewerking van 'Eats, Shoots and Leaves' van Lynne Truss, over interpunctie)
• 2004: Giphtaal (de woordvondsten van Ronald Giphart)
• 2004: Thuistaal totaal (over woorden die mensen in hun gezin bedenken en gebruiken)
• 2004: Wolters in je pocket, Nederlands (alle taalregels voor het Nederlands op een rijtje)
• 2004: Wie is er bang voor de Citotoets? (voor kinderen en ouders)
• 2003: Prisma Taalkalender 2004
• 2002: Liefdeslexicon
• 2002: Schrijven voor kinderen (adviesboek voor mensen die een kinderboek willen schrijven)
• 2002: Mannen (een citatenboek waarin vrouwen hun zegje doen over mannen)
• 2002: Alle Dingen van Daan (jeugdroman)
• 2002: Ollieklonje (een boek over het Zuidoost-Brabantse dialect)
• 2002: Gids voor de eindredacteur
• 2001: Van Dale Junior Spreekwoordenboek
• 2001: Van afvrijen tot zwabbergast (jongerentaal)
• 2001: Het kwijte ei (roman voor kinderen, samen met Femke de Blijzer)
• 2000: Slap-lantjes (taalspelletjesboek, samen met Lida en Simon Daniëls)
• 2000: Komkom, tuuttuut, hoho (een boek over herhalingswoorden)
• 2000: Spelen die bal (voetbalwoordenboek voor kinderen en jongeren)
• 2000: Boerenkoolvoetbal (voetbalwoordenboek voor volwassenen)
• 2000: SMS, teksten, smileys en sites
• 1999: De kuitbreuk van Romario en andere taalanekdoten
• 1999: Oudjaar 1999 (millenniumboek)
• 1999: Juniorspellingwijzer (spellingboek voor kinderen)
• 1998: Spellingwijzer Onze Taal (samen met het Genootschap Onze Taal)
• 1998: Ruben (jeugdroman)
• 1998: Taallijnen vwo (schoolmethode, samen met Jan Renkema)
• 1998: Taallijnen havo (schoolmethode, samen met Jan Renkema)
• 1998: Hortsik (eponiemen in de Nederlandse en Vlaamse dialecten; samen met Kees de Wit)
• 1997: Werk-woorden (over woorden die op het werk gebruikt worden)
• 1996: Toffe knokkels en windwakken (verhalenbundel)
• 1996: Spellingchaos (over de chaos van een spellingverandering; samen met Felix van de Laar)
• 1995: Roze(n)geur en mane(n)schijn (spellingboek)
• 1995: Correspondentiewijzer voor de overheid
• 1995: Verbeter uw tekst (adviezen over het schrijven van zakelijke teksten)
• 1995: Puubs 2000 (over de jongerentaal van de toekomst)
• 1994: De Bushaltejongen (jeugdroman)
• 1994: Thuistaal andermaal
• 1994: Kwinkie en Lex (prentenboek, met illustraties van Sylvia Rietbergen)
• 1994: De geschiedenis van de komma
• 1993: De stem van ... (over mensen met een mooie spreekstem; samen met Tiny Poppe en Loes Barkema)
• 1993: Daan verliest en verliefd (jeugdroman)
• 1992: De naam is ... (naamkundeboek)
• 1992: Thuistaal het andere Nederlands (over woorden en uitdrukkingen die mensen thuis bedenken en gebruiken)
• 1991: 'n Schon boks (dialectboek)
• 1991: Dingen van Daan (jeugdroman)
• 1989: Achternamen in Aarle-Rixtel (naamkundeboek)
• 1986: De bult van de springklok (prentenboek met tekeningen van Sylvia Rietbergen)

• 2021: Weer open! (een verhalenbundel van uitgeverij VBK, voor de heropening van de boekhandels na de pandemielockdown)
• 2021: Het Wel en Wee van Drs. P (onder redactie van Jaap Bakker)
• 2016: De leraar die mijn leven veranderde (literaire verhalenbundel)
• 2015: Hollandse helden (geschiedenisboek voor de basisschool)
• 2014: Impressies van een simpele ziel (een heruitgave van columns van Annie M.G. Schmidt, op basis van een selectie van Wim Daniëls en met een inleiding van hem)
• 2014: Verhalen over taal; 150 jaar van Dale (onder redactie van Wim Daniëls en met acht bijdragen van zijn hand)
• 2014: Poëtraal (gedichten van stadsdichters)
• 2013: Stadsdichtersogen (gedichten van stadsdichters)
• 2013: Mijn majesteit (verhalen bij het afscheid van Beatrix als koningin van Nederland)
• 2013: Brabants bloesem (gedichten)
• 2012: Stadsdichters Verhalen (gedichten van stadsdichters)
• 2011: Groot Geïllustreerd Basisonderwijswoordenboek Nederlands (Prisma)
• 2011: Dichter bij mijn stad (gedichten van stadsdichters)
• 2011: Taal actief. groep 7 (schoolmethode Nederlands, Malmberg)
• 2008: Woordenboek Nederlands voor vmbo en mbo (Van Dale)
• 2007: De Helmondse scheurkalender 2008
• 2006: Het groen-witte verschillenboekje (spellingboekje over de verschillen tussen de groene en witte spelling)
• 2006: Het grote Geschiedenisboek (2 hoofdstukken)
• 2003: Doodeng (verhalen over de dood voor kinderen)
• 2003: Taallijnen havo/vwo (schoolmethode als opvolger van de methode uit 1998)
• 2003: Het verhaal van het Vlaams (hoofdauteur Roland Willemyns)
• 2002: 10x over de eerste keer (verhalen voor jongeren)
• 1999: Keet in de klas (verhalenbundel voor kinderen)
• 1999: Ga jij maar voor jezelf lezen! (verhalenbundel voor kinderen)
• 1998: Onze Taal Taalkalender
• 1998: Charivarius; is dat goed Nederlands? (heruitgave van een taalboek uit 1940, met biografische inleiding van Wim Daniëls)
• 1998: Varkens (bloemlezing met verhalen over varkens)
• 1997: Taalalmanak
• 1995: Geslaagd! (verhalenbundel voor jongeren)
• 1995: Handleiding scriptie Cultuurwetenschappen (cursusboek Open universiteit)
• 1994: Functioneel Nederlands (methode middelbare school)
• 1989: Tekst en Effect Schrijfpracticum (cursusboek Open universiteit)

• 2023-2024: Filosofietsen (theatercollege)
• 2020-2022: Koken met taal (cabaret)
• 2018-2020: De wondere wereld van de taal (theatercollege)
• 2015-2016: Associëren (solovoorstelling, cabaret)
• 2013-2014: Slowen en schuren (theatervoorstelling met Yvonne Gijsbers)
• 2012-2013: Een ons komma's (theatervoorstelling met Yvonne Gijsbers, Marlon Kicken en Rob van Os)
• 2010: De Wim-crisis (solovoorstelling, cabaret)

Het grote taalspel, een bordspel, ontwikkeld samen met Kasper Boon, en uitgegeven door Scala Leuker Leren.

Wim Daniëls presenteert samen met Huub Stapel het tv-programma ''Het dorp''. Seizoen 1: 2021; seizoen 2: 2022. Seizoen 3 is in de maak.

Verder is hij presentator van de tv-serie "Nederland op film', dat gebaseerd is op 8 mm-films gemaakt door amateurfilmers. Seizoen 1: 2021; seizoen 2: 2022; seizoen 3: 2023.

In 2018 had hij de rol van meester Pepermolen van basisschool De Bromtol in het "Sinterklaasjournaal" (1 aflevering).

In 2020 speelde hij de rol van priester Johannes Nieuwenhuis in de online serie "De Kerstmoord".

Van 2012 tot 2014 was hij vaste gast in het tv-programma "Pauw & Witteman".

Van 2004 tot 2012 leverde hij een geregelde bijdrage aan het radioprogramma "Klare Taal" van de Wereldomroep, dat gepresenteerd werd door Arie Bras.

Van 2009 tot 2014 was hij vaste columnist bij het radioprogramma "Spijkers met Koppen".

• Website van Wim Daniëls