French
DeutschZonaanbidder (agame)
| Zonaanbidder IUCN-status: Niet bedreigd[1] (2018) | |||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
.jpg) | |||||||||||||||||||
| Phrynocephalus helioscopus in de Kyzylkoemwoestijn | |||||||||||||||||||
| Taxonomische indeling | |||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||
| Soort | |||||||||||||||||||
| Phrynocephalus helioscopus Pallas, 1773 | |||||||||||||||||||
 | |||||||||||||||||||
| Verspreidingsgebied van Phrynocephalus helioscopus in het rood. | |||||||||||||||||||
Afbeeldingen op  Wikimedia Commons | |||||||||||||||||||
Zonaanbidder op  Wikispecies | |||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||
De zonaanbidder[2] (Phrynocephalus helioscopus) is een hagedis uit de familie der agamen (Agamidae).
Naam en indeling
[bewerken | brontekst bewerken]De wetenschappelijke naam van de soort werd voor het eerst geldig gepubliceerd door Peter Simon Pallas in 1773.[3][3] Oorspronkelijke werd de wetenschappelijke naam Lacerta helioscopa gebruikt en later Phrynocephalus helioscopa.[4]
De soortaanduiding helioscopus betekent vrij vertaald 'zon-zoeker'.
Uiterlijke kenmerken
[bewerken | brontekst bewerken]De soort kan een lengte van twaalf centimeter bereiken, waarbij de staart circa de helft beslaat.[5]
Verspreiding en habitat
[bewerken | brontekst bewerken]De zonaanbidder komt voor vanaf het oosten van de Zuidelijke Kaukasus, Wolgograd en Astrachan, oostwaarts door Kazachstan tot aan het noordwesten van Mongolië en China. Komt ook voor in Centraal-Azië en het Kopet-Daggebergte in het noordoosten van Iran. De hagedis is aangetroffen in de landen Afghanistan, China, Iran, Kazachstan, Kirgizië, Mongolië, Oezbekistan, Tadzjikistan en Turkmenistan.[4] Zonaanbidders zijn waargenomen tot op hoogten van 1.500 meter boven zeeniveau.[3][5]
Zonaanbidders leven in stenige woestijnen en halfwoestijnen, waar struikgewas spaarzaam aanwezig is. Ze kunnen bijvoorbeeld waargenomen worden in droge rivierbeddingen of zandige gebieden met kiezelstenen.[6]
Beschermingsstatus
[bewerken | brontekst bewerken]Door de internationale natuurbeschermingsorganisatie IUCN is de beschermingsstatus 'veilig' toegewezen (Least Concern of LC).[6]
Ondersoorten
[bewerken | brontekst bewerken]De zonaanbidder wordt vertegenwoordigd door zeven ondersoorten, die verschillen in uiterlijk en het verspreidingsgebied. Drie ondersoorten zijn pas sinds 2012 wetenschappelijk beschreven.
| Naam | Auteur | Verspreidingsgebied |
|---|---|---|
| Phrynocephalus helioscopus cameranoi | Bedriaga, 1907 | Kazachstan |
| Phrynocephalus helioscopus helioscopus | Pallas, 1771 | De rest van het verspreidingsgebied |
| [Phrynocephalus helioscopus meridionalis | Dunayev, Solovyeva & Poyarkov, 2012 | Oezbekistan, Turkmenistan, mogelijk in Afghanistan |
| Phrynocephalus helioscopus saidalievi | Sattorov, 1981 | Oezbekistan, Tadzjikistan, Kirgizië |
| Phrynocephalus helioscopus sergeevi | Dunayev, Solovyeva & Poyarkov, 2012 | Oezbekistan |
| Phrynocephalus helioscopus turcomanus | Dunayev, Solovyeva & Poyarkov, 2012 | Turkmenistan, Iran, Afghanistan |
| Phrynocephalus helioscopus varius | Eichwald, 1831 | Kazachstan, China, Mongolië |
Bronvermelding
[bewerken | brontekst bewerken]Referenties
- ↑ (en) Zonaanbidder op de IUCN Red List of Threatened Species.
- ↑ Grzimek, B. et al. (1972). Het leven der dieren: Deel VI Reptielen.| pagina's = Pagina 250| Uitgeverij Het Spectrum N.V., Utrecht/Antwerpen. ISBN 9789027486264
- ↑ a b c (en) Global Biodiversity Information Facility (2011). Phrynocephalus helioscopus Pallas, 1773. Geraadpleegd op 14 februari 2016.
- ↑ a b The Reptile Database - Peter Uetz & Jakob Hallermann, Phrynocephalus helioscopus.
- ↑ a b (ru) Koengrad (2016). Kroeglogolovka. Geraadpleegd op 14 februari 2016.
- ↑ a b International Union for Conservation of Nature and Natural Resources - Red List, Phrynocephalus helioscopus - IUCN Red List.
Bronnen
- (en) – Peter Uetz & Jakob Hallermann - The Reptile Database - Phrynocephalus helioscopus - Website Geconsulteerd 16 juni 2019
- (nl) – Bernhard Grzimek - Het leven der dieren deel VI :Reptielen - Pagina 250 - Kindler Verlag AG - 1971 - ISBN 9027486263