French
DeutschZorgcentrum na Seksueel Geweld
| Zorgcentrum na Seksueel Geweld | ||||
|---|---|---|---|---|
 | ||||
| Geschiedenis | ||||
| Opgericht | 2017 | |||
| Structuur | ||||
| Werkgebied | .svg){kind=small} België | |||
| Type | Multidisciplinaire zorgverlening | |||
| Motto | "Doorbreek de stilte" | |||
| Media | ||||
| Website | www.seksueelgeweld.be | |||
| ||||
Het Zorgcentrum na Seksueel Geweld, kortweg het ZSG, is een Belgisch instituut voor slachtoffers of getuigen van seksueel geweld. Het ZSG voorziet in medische zorg, psychische zorg en forensisch onderzoek. Daarnaast vindt er begeleiding plaats bij verdere opvolging en wordt er hulp en ondersteuning geboden aan steunfiguren. De locaties zijn verspreid over verschillende universitaire ziekenhuizen in België.[1]
Opzet
[bewerken | brontekst bewerken]Het ZSG biedt slachtoffers van seksueel geweld direct multidisciplinaire hulp, ongeacht de aard van het misbruik. De locaties zijn dag en nacht geopend. Vanaf de opvang tot de opvolging en doorverwijzing wordt het slachtoffer op een holistische wijze benaderd. De begeleiding gebeurt door gespecialiseerde forensisch verpleegkundigen. Zij werken samen met spoedartsen, kinderartsen, gynaecologen, urologen, geriaters, psychiaters en gespecialiseerde psychologen.[2]
Op een ZSG komen alle zorgpartners onder één dak samen, zo wordt er onder meer samengewerkt met gespecialiseerde inspecteurs van de politie en justitie, zodat slachtoffers op locatie een klacht (aangifte) kunnen indienen,[3] maar dat is nadrukkelijk géén voorwaarde voor hulpverlening. Het idee is dat als slachtoffers goede, integrale hulpverlening ontvangen, zij een grotere kans maken op herstel, sneller herstellen en minder vaak opnieuw slachtoffer zullen worden. Het ZSG voorziet ook in informatiesessies waar steunfiguren, zoals partners, ouders, kinderen familieleden of vriend(inn)en van een slachtoffer, kunnen leren omgaan met de situatie waarin slachtoffers van seksueel geweld verkeren en de gevolgen die dat voor hen heeft.[4]
Afdelingen
[bewerken | brontekst bewerken]Het ZSG kent (in oprichting zijnde[5]) locaties te Antwerpen, Brussel, Charleroi, Gent, Leuven en Luik. De afdelingen zijn allen gevestigd in academische ziekenhuizen, een overzicht:
- Universitair Ziekenhuis Gent (geopend 23 oktober 2017)
- UMC Sint-Pieter in Brussel (geopend 1 november 2017)
- UMC Luik (geopend 1 november 2017)
- Universitair Ziekenhuis Antwerpen (te openen 2019/20)
- CHU Charleroi (te openen 2019/20)
- Universitair Ziekenhuis Leuven (geopend 15 juni 2022)
Geschiedenis en ontwikkelingen
[bewerken | brontekst bewerken]Mede als gevolg van het ratificeren van het Verdrag van Lissabon door België in 2016, is het ZSG opgericht door een samenwerking van de Federale Overheidsdienst Binnenlandse Zaken, de politie en het Instituut voor de gelijkheid van vrouwen en mannen op federaal niveau.[6] Tezamen met de lancering van de integrale website (seksueelgeweld.be), ging het ZSG eind 2017 met fysieke locaties van start, als proefproject op 3 locaties.[7] In november 2017 vonden de officiële openingen van de afdelingen plaats, in bijzijn van staatssecretaris voor Gelijke Kansen Zuhal Demir (N-VA), die daarbij onder meer verklaarde: "Slachtoffers van seksueel geweld moeten niet meer naar tien verschillende instanties gaan en tien keer opnieuw hun verhaal vertellen. Dat is niet meer van deze tijd."[8] De nood aan dergelijke centra bleek hoog, al direct na het starten van het project wisten slachtoffers van seksueel geweld de centra goed te vinden.[9]
In maart 2018, slechts een paar maanden na het van start gaan, bleek dat het aantal aangiften van seksueel geweld in Gent gestegen was, mede door de aangiften op de locaties van het ZSG. De Gentse korpschef Filip Rasschaert lichtte toe: "We zijn blij dat slachtoffers nu aangifte kunnen doen, in alle discretie en met de beste hulp."[10] De stijgende lijn in aantal aangiften van seksueel geweld bleek door te zetten in heel België, toen eind 2018 een evaluatie van het project kon worden gehouden. Er bleek met name bij het partnergerelateerd geweld een stijging in aangiften te zijn, waarbij het ZSG een belangrijke drempelverlagende werking kreeg toegedicht.[11] Staatssecretaris Demir meldde dat de nood hoog was, en dat de toevloed van het aantal slachtoffers de verwachtingen overtrof. Het project werd dan ook verlengd, met een meer permanent karakter. Demir benadrukte daarbij, dat ondanks dat het wenselijk is dat daders zo veel mogelijk vervolgd worden, slachtoffers altijd hulp krijgen, ongeacht of er klacht wordt ingediend.[12]
Op 6 maart 2019, niet toevallig 2 dagen voor de Internationale Vrouwendag, maakte Brussels staatssecretaris voor Gelijke Kansen Bianca Debaets (CD&V) als onderdeel van een landelijke campagne tegen seksueel geweld, onder meer bekend dat uit een studie van de Universiteit Gent in opdracht het Brussels Hoofdstedelijk Gewest bleek, dat meer dan acht op de tien vrouwen in Brussel slachtoffer werden van seksuele intimidatie, en ongeveer een op zeven vrouwen ooit te maken kreeg met seksueel geweld.[13] De dag erna kondigde minister van Gelijke Kansen Kris Peeters (CD&V) aan het ZSG te gaan voorzien in 3 extra centra en een ruime uitbreiding van het beschikbare budget. Sinds de start van het project in 2017 hadden zich 1.281 slachtoffers aangeboden. “Dat is veel meer dan verwacht,” zei Peeters daarover. Dit was dan ook directe aanleiding om het voortbestaan van het ZSG te borgen, en uit te breiden.[14] Peeters kondigde verder aan, dat het openen van de drie nieuwe locaties in 2019 / 2020 voltrokken zou zijn.[15] Ook vanuit Limburg kwamen er signalen over de noodzaak en wenselijkheid van een ZSG in de provincie.[16]
In februari 2020 gaf federaal minister van Gelijke Kansen Nathalie Muylle (CD&V) aan dat ze het aantal zorgcentra wou uitbreiden tot (min of meer) een per provincie.[17]
Andere landen
[bewerken | brontekst bewerken]- De Nederlandse evenknie is het Centrum Seksueel Geweld.[18]
Zie ook
[bewerken | brontekst bewerken]Externe links
[bewerken | brontekst bewerken]- ↑ Zorgcentra na Seksueel Geweld: wat, voor wie & waar?. seksueelgeweld.be. Geraadpleegd op 31 maart 2019.
- ↑ UZ Gent, Allesomvattende zorg. uzgent.be. Gearchiveerd op 29 maart 2019. Geraadpleegd op 31 maart 2019. “"Slachtoffers die allesomvattende zorg krijgen, hebben een grotere kans op herstel, herstellen ook sneller en lopen minder risico om opnieuw het slachtoffer te worden van seksueel geweld."”
- ↑ UMC Sint Pieter, Brussel, Zorgcentrum na Seksueel Geweld. stpierre-bru.be. Geraadpleegd op 31 maart 2019. “"Als het slachtoffer klacht wenst neer te leggen, komen gespecialiseerde inspecteurs in het centrum de verklaring opnemen."”
- ↑ ZSG voor steunfiguren. seksueelgeweld.be. Geraadpleegd op 31 maart 2019.
- ↑ Drie nieuwe zorgcentra voor slachtoffers van seksueel geweld. Knack.be (5 maart 2019). Geraadpleegd op 31 maart 2019. “Er komen drie nieuwe zorgcentra voor slachtoffers van seksueel geweld in Charleroi, Antwerpen en Leuven, en de drie bestaande centra in Gent, Brussel en Luik krijgen structurele financiering.”
- ↑ Instituut voor de gelijkheid van vrouwen en mannen, Tussentijds rapport over de uitvoering van het nationaal actieplan ter bestrijding van gendergerelateerd geweld 2015-2019 (pdf). igvm-iefh.belgium.be. Geraadpleegd op 31 maart 2019. “Als sluitstuk van de haalbaarheidsstudie werd eind 2016 het Belgische model ZSG gevalideerd door stakeholders uit de gezondheidszorg, politie, justitie en sociaal werk. ... In februari 2017 lanceerde de federale staatssecretaris voor Gelijke Kansen eveneens een sensibiliseringscampagne rond seksueel geweld. ... Daar werd de lancering van een nieuwe website aan gekoppeld, namelijk www.seksueelgeweld.be.”
- ↑ Zorgcentra na Seksueel Geweld moeten slachtoffers deskundig helpen. knack.be (9 november 2017). Geraadpleegd op 31 maart 2019. “In het Sint-Pietersziekenhuis in Brussel heeft staatssecretaris Zuhal Demir (NV-A) van Gelijke Kansen een 'Zorgcentrum na Seksueel Geweld' voorgesteld. In zo een centrum, er zijn er ook in de universitaire ziekenhuizen van Gent en Luik, wordt aan slachtoffers van seksueel geweld specifieke, aangepaste hulp geboden.”
- ↑ 3 nieuwe centra voor slachtoffers seksueel geweld. vrt.be (09 november 2017). Geraadpleegd op 31 maart 2019. “Volgens staatssecretaris voor Gelijke Kansen Zuhal Demir (N-VA) moet dit de drempel verlagen voor slachtoffers om hulp te zoeken: "Slachtoffers van seksueel geweld moeten niet meer naar tien verschillende instanties gaan en tien keer opnieuw hun verhaal vertellen. Dat is niet meer van deze tijd."”
- ↑ UZ Gent opent eerste Zorgcentrum na Seksueel Geweld Al 4 aangiftes in één week. nieuwsblad.be (10 november 2017). Geraadpleegd op 31 maart 2019. “Het UZ Gent, het parket, het DNA-laboratorium en de politie bundelen alle hulp voor slachtoffers van seksueel geweld in één Zorgcentrum. Broodnodig, zo blijkt. Na één week zijn er al vier aangiftes.”
- ↑ Zorgcentrum na Seksueel Geweld bewijst na 4,5 maanden zijn nut. hln.be (13 maart 2018). Geraadpleegd op 31 maart 2019.
- ↑ Van Damme, Fernand, Verkrachting binnen relatie vaker gemeld: “Dit is nog maar het topje van de ijsberg”. demorgen.be (18 november 2018). Geraadpleegd op 31 maart 2019. “In drie jaar steeg aantal aangiften van partnergeweld met een vijfde.”
- ↑ Furia, Veranker de zorgcentra na seksueel geweld in elke centrumstad. dewereldmorgen.be (22 november 2018). Geraadpleegd op 31 maart 2019. “Slachtoffers kunnen gratis en rechtstreeks terecht in de zorgcentra na seksueel geweld. Ze hoeven niet eerst naar de politie te stappen. En dat kan ook als ze niet of niet meteen een klacht indienen.”
- ↑ Dr. An-Sofie Van Parys en prof. dr. Els Leye, Onderzoeksrapport prevalentiestudie geweld op vrouwen in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest (BHG/BGC/DGGK/StudieGeweld2015) (pdf). In opdracht van Staatssecretaris Bianca Debaets (2018/4). Gearchiveerd op 1 april 2019. Geraadpleegd op 31 maart 2019. “Uit de resultaten komt naar voor dat in het totaal 86,4% (n=368/417) minstens een van de bovenstaande gedragingen minimum één keer in hun leven hebben meegemaakt. ... Uit de resultaten komt naar voor dat in het totaal 13,9% (n=58/418) van de respondenten minimum één keer in hun leven in aanraking is gekomen met seksueel niet-partnergeweld.”
- ↑ Meer dan 8 op de 10 vrouwen slachtoffer van seksuele intimidatie: Brussel lanceert campagne #zerosexism. hln.be (06 maart 2019). Geraadpleegd op 31 maart 2019.
- ↑ Centrum voor slachtoffers seksueel geweld in Leuven. standaard.be (23 maart 2019). Geraadpleegd op 31 maart 2019. “Het zorgcentrum voor slachtoffers van seksueel geweld dat Vlaams minister Kris Peeters (CD&V) recent beloofde, opent binnen dit en een jaar. Dat blijkt uit een vraag van parlementslid Els Van Hoof (CD&V) aan de minister.”
- ↑ “Nood aan centrum voor slachtoffers seksueel geweld in Limburg”. hbvl.be (6 maart 2019). Geraadpleegd op 31 maart 2019. ““Maar eigenlijk heeft elke provincie, ook Limburg, nood aan zo’n centrum”, zegt Kamerlid Nele Lijnen (Open Vld).”
- ↑ Tobias Santens, Julie De Coninck, Minister Muylle (CD&V) wil vier extra zorgcentra voor seksueel geweld: "Slachtoffers moeten overal terechtkunnen". VRT NWS (27 februari 2020). Geraadpleegd op 27 februari 2020.
- ↑ Centrum Seksueel Geweld. centrumseksueelgeweld.nl. Geraadpleegd op 31 maart 2019.