Rijksdag (Zweden)

Rijksdag Riksdag
Wetgevend orgaan van  Zweden
Logo
Algemene informatie
Aantal leden	349
Ontmoetingsplaats	Helgeandsholmen, Stockholm
Huidige legislatuur
Voorzitter	Andreas Norlén (M)
Portaal    Politiek

De Rijksdag (Zweeds: Riksdag) is het parlement van Zweden. Het bestaat uit één kamer met 349 zetels, waarvoor eens in de vier jaar verkiezingen worden gehouden. Het parlementsgebouw staat op het eiland Helgeandsholmen in Stockholm. Voorzitter van de Rijksdag is sinds 24 september 2018 Andreas Norlén (M).

De Rijksdag bestaat sinds 1971 uit één kamer. Voordien bestond er een hogerhuis (Första kammaren, letterlijk: eerste kamer) en een lagerhuis (Andra kammaren, letterlijk: tweede kamer). Sinds 1976 telt de Rijksdag 349 leden. 310 van hen worden gekozen in 29 districten, waarna er uiteraard een "minder proportionele verdeling" kan optreden. Om dat effect tegen te gaan worden de overgebleven 39 zetels volgens nationale proporties (zoals in Nederland met alle 150 gebeurt) verdeeld. Voor kleine partijen is er echter een drempel: men moet ten minste 4% van de totale stemmen hebben als partij om in aanmerking te komen voor de 39 proportioneel verdeelde zetels. Ook kan men sinds 1998 makkelijker voorkeurstemmen uitbrengen. Men wordt met voorkeurstemmen gekozen als men ten minste 8% van het totale aantal stemmen behaalt dat de partij in totaliteit behaalde. 26% van de Zweedse kiezers bracht in 2002 een voorkeurstem uit, en uiteindelijk kwamen daardoor 10 van de 349 leden met voorkeurstemmen in de Rijksdag.^[1]

Verkiezingen voor de Rijksdag vinden iedere vier jaar plaats. Na elke verkiezingen volgen onderhandelingen voor de formatie van een nieuwe regering en wordt door de voorzitter van het parlement een kandidaat-premier voorgedragen, waarover het parlement vervolgens mag stemmen. Wanneer een beoogde premierskandidaat tot viermaal toe geen parlementaire meerderheid achter zich krijgt, worden nieuwe verkiezingen uitgeschreven.

In Zweden is de opdeling tussen links en rechts erg belangrijk, zoals in veel andere Europese landen. Traditioneel werpen vooral de sociaaldemocraten (Socialdemokraterna) en de centrumrechtse Moderata samlingspartiet zich op als leiders van hun respectievelijke blok. Deze partijen leverden (met uitzondering van de jaren 1976–1982) ook vrijwel altijd de premier. In de praktijk wordt Zweden vaak geregeerd door een minderheidsregering, met gedoogsteun van andere partijen in het parlement.

De zetelverdeling in de Rijksdag is sinds de parlementsverkiezingen van 2022 als volgt:

Partij			Stemmen	%	Zetels	+/–
	Socialdemokraterna	S	1.955.972	30,35%	107 / 349(31%)	7
	Sverigedemokraterna	SD	1.322.774	20,52%	73 / 349(21%)	11
	Moderaterna	M	1.231.109	19,10%	68 / 349(19%)	−2
	Vänsterpartiet	V	434.410	6,74%	24 / 349(7%)	−4
	Centerpartiet	C	433.257	6,72%	24 / 349(7%)	−7
	Kristdemokraterna	KD	344.025	5,34%	19 / 349(5%)	−3
	Miljöpartiet de Gröna	MP	328.362	5,09%	18 / 349(5%)	2
	Liberalerna	L	297.566	4,62%	16 / 349(5%)	−4
	Andere partijen		97.823	1,52%	0 / 349(0%)	0

Sinds de Rijksdag in 1971 een eenkamerparlement werd, dienden de volgende personen als parlementsvoorzitter:

• Officiële website