Ödön von Horváth – Wikipedia, wolna encyklopedia

Ten artykuł od 2022-06 zawiera treści, przy których brakuje odnośników do źródeł.

Należy dodać przypisy do treści niemających odnośników do źródeł. Dodanie listy źródeł bibliograficznych jest problematyczne, ponieważ nie wiadomo, które treści one uźródławiają.
Sprawdź w źródłach: Encyklopedia PWN • Google Books • Google Scholar • Federacja Bibliotek Cyfrowych • BazHum • BazTech • RCIN • Internet Archive (texts / inlibrary)
Po wyeliminowaniu niedoskonałości należy usunąć szablon {{Dopracować}} z tego artykułu.

Ödön von Horváth

Edmund Josef von Horváth

Data i miejsce urodzenia	9 grudnia 1901 Fiume
Data i miejsce śmierci	1 czerwca 1938 Paryż
Narodowość	niemiecka
Dziedzina sztuki	literatura dramat
Multimedia w Wikimedia Commons
Cytaty w Wikicytatach

Ödön (właśc. Edmund Josef) von Horváth (ur. 9 grudnia 1901 w Fiume, zm. 1 czerwca 1938 w Paryżu) – austriacki dramatopisarz i prozaik.

Horváth urodził się jako nieślubne dziecko węgierskiego dyplomaty Edmunda Horvátha i Marii Hermine Prehnal. Otrzymał imię po ojcu, ale zawsze nazywano go Ödön.

Od 1908 uczęszczał w Budapeszcie do szkoły podstawowej, a potem do „Rákóczianum”, gdzie nauczano w języku węgierskim. W 1909 jego ojciec otrzymał tytuł szlachecki i został przeniesiony do Monachium, nie wziął ze sobą syna. Później Horváth uczył się w Wiedniu. W Monachium uczęszczał na wykłady z germanistyki i filozofii. W 1920 opublikował swoje pierwsze utwory. Od 1923 mieszkał głównie w Berlinie, Salzburgu i Murnau w Górnej Bawarii.

Nie należał do żadnej partii politycznej, ale sympatyzował z lewicą. W 1933 po tym, jak SA przeszukała jego mieszkanie w Murnau, zdecydował się opuścić Niemcy i przeniósł się do Wiednia. W 1938, roku anszlusu Austrii, wyemigrował do Paryża. Zginął uderzony gałęzią w czasie burzy 1 czerwca 1938.

W swoich utworach podejmował tematy społeczno-polityczne, krytykował postawy drobnomieszczańskie, w późnych powieściach poruszał temat źródeł faszyzmu. Od lat 70. XX w. jego twórczość przeżywa w Niemczech renesans. W Polsce Horváth pozostaje natomiast wciąż mało znany zarówno jako pisarz, jak i dramaturg. W 1979 ukazał się wybór jego prozy pt. Epoka ryb.

• Das Buch der Tänze 1920
• Mord in der Mohrengasse 1923
• Zur schönen Aussicht 1926
• Die Bergbahn 1926, pierwotnie Revolte auf Côte 3018
• Sladek der schwarze Reichswehrmann 1929, pierwotnie Sladek oder Die schwarze Armee
• Rund um den Kongreß 1929
• Italienische Nacht 1930
• Opowieści Lasku Wiedeńskiego (Geschichten aus dem Wienerwald) 1931
• Wiara, nadzieja, miłość (Glaube, Liebe, Hoffnung) 1932
• Kasimir und Karoline 1932
• Nieznajoma z Sekwany (Die Unbekannte aus der Seine) 1933
• Hin und her 1934
• Don Juan kommt aus dem Krieg 1936
• Figaro läßt sich scheiden 1936
• Pompeji. Komödie eines Erdbebens 1937
• Ein Dorf ohne Männer 1937
• Himmelwärts 1937
• Der jüngste Tag 1937

• Ödön von Horváth: Dramaty zebrane. Tom I, pod red. Macieja Ganczara, Warszawa: ADiT 2012.
• Ödön von Horváth: Dramaty zebrane. Tom II, pod red. Macieja Ganczara, Warszawa: ADiT 2012.

• 1973 Sąd ostateczny Teatr Telewizji, reż. Tadeusz Minc
• 1976 A miłość nigdy się nie kończy (Italienische Nacht i Kasimir und Karoline)
• 1980 Opowieści Lasku Wiedeńskiego Teatr Telewizji, reż. Włodzimierz Nurkowski
• 1990 Sąd ostateczny Teatr Telewizji, reż. Włodzimierz Nurkowski
• 1998 Opowieści Lasku Wiedeńskiego Teatr Ateneum w Warszawie, reż. Agnieszka Glińska
• 2003 Opowieści Lasku Wiedeńskiego Teatr im. Stefana Jaracza w Łodzi, reż. Jacek Orłowski
• 2004 Nieznajoma z Sekwany Teatr Współczesny w Warszawie, reż Agnieszka Glińska
• 2005 Wiara, nadzieja, miłość Teatr Dramatyczny w Warszawie, reż. Grażyna Kania
• 2007 Don Juan wraca z wojny Teatr Polski we Wrocławiu, reż. Gadi Roll
• 2007 Opowieści Lasku Wiedeńskiego Teatr im. J. Osterwy w Lublinie, reż. Bogdan Tosza
• 2010 Kazimierz i Karolina Teatr Polski we Wrocławiu, reż. Jan Klata

• Der ewige Spießer 1930
• Jugend ohne Gott 1937
• Ein Kind unserer Zeit 1938

• Sportmärchen 1924 – 1926
• Interview 1932
• Gebrauchsanweisung 1932

• Drama ludowa

• Zdjęcia Ödöna von Horvátha. literaturhaus.at. [zarchiwizowane z tego adresu (2007-09-30)].
• Ödön von Horváth: Młodzież bez Boga : powieść (1938) w bibliotece Polona