Ćwiczenia wojskowe – Wikipedia, wolna encyklopedia

Ćwiczenie wojskowe – forma szkolenia sztabów, wojsk i słuchaczy szkół wojskowych obejmująca zespół czynności wykonywanych i wielokrotnie powtarzanych przez żołnierzy, pododdziały, oddziały, związki taktyczne oraz sztaby wszystkich szczebli organizacyjnych sił zbrojnych[1][2].

Podział ćwiczeń wojskowych

[edytuj | edytuj kod]
Ze względu na cele[3][4]
  • nauczające,
  • zgrywające
głównym celem jest zgrywanie wojsk, dowództwa w realizacji zadań taktycznych i operacyjnych na polu walki[5].
  • doskonalące
głównym celem jest ugruntowanie wiadomości, umiejętności i utrwalenie nawyków oraz przygotowanie dowództwa oraz wojsk do bardziej złożonych form szkolenia[5]
celem może być sprawdzenie słuszności założeń teoretycznych prowadzenia działań bojowych, sprawdzenie organizacji wojsk, ustalenie racjonalnych metod oraz form szkolenia, określenie stopnia przydatności nowych rodzajów techniki wojskowej. Przedmiotem badań w ćwiczeniu doświadczalnym mogą być również zagadnienia z zakresu psychicznego i fizycznego przygotowania żołnierzy do prowadzenia działań bojowych, ich wytrzymałości i odporności na trudne warunki pola walki[6]
  • inspekcyjne (kontrolne, sprawdzające, certyfikujące)
celem jest sprawdzenie stanu wyszkolenia dowództw i wojsk; zarządza je przewodniczący inspekcji, a prowadzone jest zgodnie z dokumentacją ćwiczenia przygotowaną przez zespół planistyczny inspekcji (kontroli)[7]
Ze względu na rozmach działania i poziom dowodzenia[8]
  • ćwiczenia strategiczne
rodzaj ćwiczeń stosowany w szkoleniu centralnych organów kierowania państwem; bierze w nim udział dowództwo szczebla strategicznego, mogą też uczestniczyć dowództwa poziomu operacyjnego; celem jest sprawdzenie założeń doktryny obronnej państwa oraz doktryny wojskowej, doskonalenie szkolonych w rozwiązywaniu problemów dotyczących funkcjonowania organów państwowych oraz przygotowania i prowadzenia operacji strategicznej, a także organizacji współdziałania sojuszniczego; ćwiczenie może mieć charakter narodowy oraz sojuszniczy[7]
  • ćwiczenia operacyjne
stosowane w szkoleniu dowództw i wojsk poziomu operacyjnego; ze względu na bojowe przeznaczenie, w ćwiczeniach operacyjnych mogą brać udział również wyznaczone oddziały i pododdziały szczebla taktycznego; ich celem jest doskonalenie dowództw w zakresie organizacji, w tym zwłaszcza przygotowania i prowadzenia operacji oraz ich zabezpieczenia bojowego i logistycznego[7].
  • ćwiczenia taktyczne
celem takich ćwiczeń jest doskonalenie dowódców i wojsk szczebla taktycznego w organizacji i prowadzeniu walki, a także organizacji współdziałania, zabezpieczenia bojowego i logistycznego; do ćwiczeń taktycznych zalicza się wszystkie typy ćwiczeń z dowództwami, z wyjątkiem gry wojennej oraz ćwiczenia z wojskami wyższego szczebla[9]
Ze względu na treści szkolenia[10]
  • ćwiczenia mobilizacyjne
rodzaj ćwiczenia z wojskami wyodrębniony ze względu na specyficzne cele szkoleniowe; głównym celem ćwiczenia jest mobilizacyjne rozwinięcie jednostki lub instytucji wojskowej; w ćwiczeniu ważnym elementem jest rozbudowa elementów bazy mobilizacyjnej oraz sposób wcielania i szkolenia rezerw mających przydziały mobilizacyjne[11].
  • ćwiczenia militarne
przygotowują dowództwa oraz kontyngenty do realizacji zadań o charakterze militarnym; ich celem jest pogłębienie wiedzy teoretycznej i umiejętności praktycznych oficerów, dowództw wyznaczonych do działania w operacji poza granicami kraju lub na wypadek kryzysu militarnego; ich istotą jest, że ćwiczące dowództwa oraz pododdziały na podstawie zobrazowanej sytuacji uczą się rozwiązywać, w sensie teoretycznym i praktycznym, problemy związane z prowadzeniem działań militarnych w okresie kryzysu i wojny[12].
  • ćwiczenia reagowania kryzysowego
w ćwiczeniu zaangażowana jest też administracja państwowa, samorządowa, a także formacje niemilitarne, przeznaczone do wykonywania zadań w okresie kryzysu; istotą ćwiczeń jest koordynacja działań w dziedzinie zapobiegania wszelkim sytuacjom noszącym znamiona kryzysu, a gdy do niego dojdzie rozwiązywanie sytuacji na drodze negocjacji lub w ostateczności użycia siły militarnej[13]
Ze względu na skład ćwiczących[14]
  • ćwiczenia narodowe,
  • ćwiczenia sojusznicze, koalicyjne
realizowane są w celu osiągania wysokiego stopnia interoperacyjności i zdolności obronnych NATO; głównymi celami udziału dowództw i wojsk Sił Zbrojnych RP w ćwiczeniach sojuszniczych jest ocena koncepcji i planów mobilizacyjno-operacyjnych, sprawdzenie i potwierdzenie zdolności, gotowości dowództw i wojsk przeznaczonych do wykonywania zobowiązań sojuszniczych, doskonalenie procedur operacyjnych oraz sprawdzanie rozwiązań wypracowanych w procesie transformacji i eksperymentacji, dokonanie certyfikacji jednostek po osiągnięciu gotowości do użycia w ramach Wielonarodowych Połączonych Zgrupowań Zadaniowych, Sił Odpowiedzi NATO itp., doskonalenie zdolności przemieszczania komponentów Sił Zbrojnych RP do rejonu operacyjnego użycia, standaryzacja procesu planowania operacyjnego, systemów dowodzenia, łączności i informatyki[15]
  • ćwiczenia międzynarodowe
realizowane są przez komponenty sił zbrojnych w celu podnoszenia zdolności do realizacji wspólnych operacji reagowania kryzysowego z zakresu zapobiegania konfliktom, wsparcia pokoju, budowy pokoju, przeciwdziałania zagrożeniom terrorystycznym, operacji humanitarnych, niebojowych operacji ewakuacyjnych, operacji poszukiwawczo-ratowniczych[16]
Ze względu na liczbę ćwiczących szczebli[17][18]
  • ćwiczenia jednoszczeblowe
rodzaj ćwiczeń taktycznych, operacyjnych lub strategicznych, w których udział bierze tylko jeden szczebel organizacyjny sił zbrojnych, np. dowództwo brygady, dywizji lub korpusu[19]
  • ćwiczenia dwuszczeblowe
  • ćwiczenia wieloszczeblowe
to rodzaj ćwiczeń taktycznych, operacyjnych lub strategicznych, w których biorą udział dwa kolejne lub więcej szczebli dowodzenia, np. dowództwo związku taktycznego i dowództwo oddziału[19]
Ze względu na liczbę ćwiczących stron[17]
  • ćwiczenia jednostronne
są rodzajem ćwiczeń taktycznych, operacyjnych lub strategicznych, w których ćwiczący reprezentują tylko wojska własne, a strona przeciwna jest podgrywana, pozorowana przez odpowiedni zespół kierownictwa ćwiczenia[19]
  • ćwiczenia dwustronne
są rodzajem ćwiczeń taktycznych, operacyjnych, rzadziej strategicznych, w których ćwiczące dowództwa i wojska występują w roli stron przeciwnych[19]
  • ćwiczenia wielostronne
Ze względu na miejsce prowadzenia ćwiczeń[20]
  • ćwiczenia w warunkach polowych
realizowane są poza koszarami; w przypadku ćwiczeń z dowództwami – na stanowiskach dowodzenia rozwiniętych na realnych lub zmniejszonych odległościach, a w przypadku ćwiczeń z udziałem wojsk – na poligonie[21]
  • ćwiczenia w obiektach stacjonarnych
prowadzone są w koszarach, w tym w salach wykładowych, gabinetach pracy i ośrodkach dowodzenia[11].
Ze względu na typ i formę[22]

Metodyczne zasady ćwiczeń

[edytuj | edytuj kod]

Metodyczne zasady ćwiczeń to zbiór reguł i norm postępowania organizatorów, kierownictw i ćwiczących w procesie przygotowania i prowadzenia ćwiczeń zapewniających ich wysoką efektywność szkoleniową[18]:

  • jedność szkolenia indywidualnego i zespołowego
  • realizm
  • prowadzenie ćwiczeń zgodnie z decyzjami ćwiczących dowództw
  • równość szans ćwiczących stron
  • ciągłość
  • zachowanie tajemnicy sytuacji wyjściowej na pierwszy dzień ćwiczenia

Uwagi

[edytuj | edytuj kod]
  1. ↑ Ćwiczenia instruktażowo-metodyczne stanowią także formę działalności szkoleniowo-metodycznej[3].
  2. ↑ Ćwiczenia przygotowawcze poprzedzane są cyklem zajęć przygotowawczych typu: podróż historyczno-wojskowa, zajęcia zbiorowe, seminarium, wykład[23].

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. ↑ Laprus (red.) 1979 ↓, s. 77.
  2. ↑ Krakowski (red.) 2015 ↓, s. 17.
  3. ↑ a b Leśniewski 2012 ↓, s. 154.
  4. ↑ Krakowski i Redziak 2005 ↓, s. 12.
  5. ↑ a b Wołejszo 2005 ↓, s. 51.
  6. ↑ Wołejszo 2005 ↓, s. 52.
  7. ↑ a b c Wołejszo 2005 ↓, s. 53.
  8. ↑ Leśniewski 2012 ↓, s. 156.
  9. ↑ Wołejszo 2005 ↓, s. 53-54.
  10. ↑ Leśniewski 2012 ↓, s. 156-157.
  11. ↑ a b Wołejszo 2005 ↓, s. 55.
  12. ↑ Wołejszo 2005 ↓, s. 55-56.
  13. ↑ Wołejszo 2005 ↓, s. 56.
  14. ↑ Leśniewski 2012 ↓, s. 158.
  15. ↑ Wołejszo 2005 ↓, s. 57.
  16. ↑ Wołejszo 2005 ↓, s. 57-58.
  17. ↑ a b Leśniewski 2012 ↓, s. 159.
  18. ↑ a b Krakowski i Redziak 2005 ↓, s. 13.
  19. ↑ a b c d Wołejszo 2005 ↓, s. 54.
  20. ↑ Leśniewski 2012 ↓, s. 159-160.
  21. ↑ Wołejszo 2005 ↓, s. 54-55.
  22. ↑ Dokument doktrynalny D.D.7.1 ↓, zał. A.
  23. ↑ Dokument doktrynalny D.D.7.1 ↓, zał.A.

Bibliografia

[edytuj | edytuj kod]
  • Krzysztof Krakowski (red.): Edukacja obronna. Leksykon podstawowych pojęć i terminów. Warszawa: Akademia Obrony Narodowej, 2015. ISBN 978-83-7523-497-8.
  • Krzysztof Krakowski, Zbigniew Redziak: Metodyka przygotowania i prowadzenia ćwiczenia taktycznego z wojskami. Warszawa: Akademia Obrony Narodowej, 2005.
  • Marian Laprus (red.): Leksykon wiedzy wojskowej. Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej, 1979, s. 77. ISBN 83-11-06229-3.
  • Zbigniew Leśniewski: Doskonalenie kadr w organizacjach wojskowych. Wybrane zagadnienia dydaktyki obronnej. Warszawa: Akademia Obrony Narodowej, 2012. ISBN 978-83-7523-174-8.
  • Jarosław Wołejszo: Metodyka przygotowania i prowadzenia ćwiczeń z wojskami. Warszawa: Akademia Obrony Narodowej. Instytut Zarządzania i Dowodzenia, 2005.
  • Organizacja szkolenia dowództw i sztabów w Siłach Zbrojnych RP. Dokument doktrynalny D.D.7.1. Warszawa: Sztab Generalny Wojska Polskiego. Generalny Zarzad Operacyjny, 2004.
Ćwiczenia wojskowe
Ćwiczenia wojskowe
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Ćwiczenia_wojskowe&oldid=72715237”