Ścibórz – Wikipedia, wolna encyklopedia

Ścibórz

wieś
Ścibórz
Państwo	Polska
Województwo	opolskie
Powiat	nyski
Gmina	Paczków
Wysokość	209–215 m n.p.m.
Liczba ludności (2021)	233[2]
Strefa numeracyjna	77
Kod pocztowy	48-370[3]
Tablice rejestracyjne	ONY
SIMC	0501305
Położenie na mapie Polski Ścibórz
Położenie na mapie województwa opolskiego Ścibórz
Położenie na mapie powiatu nyskiego Ścibórz
Położenie na mapie gminy Paczków Ścibórz
50°26′41″N 17°06′58″E/50,444722 17,116111[1]
Multimedia w Wikimedia Commons

Ścibórz

Ścibórz (niem. Stübendorf) – wieś w Polsce położona w województwie opolskim, w powiecie nyskim, w gminie Paczków^[4].

Do sołectwa Ścibórz należał przysiółek wsi Frydrychów, od 2009 roku stanowi oddzielne sołectwo, a od 2024 r. jest miejscowością podstawową typu osada.

W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do ówczesnego województwa opolskiego.

Wieś położona jest przy drodze krajowej DK46 nad południowym brzegiem Jeziora otmuchowskiego w miejscu gdzie kończy się zapora ziemna zalewu. Przed budową w latach trzydziestych XX w. Jeziora Otmuchowskiego wieś miała głównie charakter rolniczy. Budując zalew oraz kanał ulgi jeziora zajęto znaczną część ziemi uprawnej, a wieś znalazła się w wąskim pasie ziemi między jeziorem a kanałem ulgi. Obecnie wieś głównie letniskowa z rozwiniętą bazą turystyczną. Funkcjonuje w niej kilka gospodarstw agroturystycznych, restauracje, kemping i ośrodki wczasowe^[5].

W księdze łacińskiej Liber fundationis episcopatus Vratislaviensis (pol. Księga uposażeń biskupstwa wrocławskiego) spisanej za czasów biskupa Henryka z Wierzbna w latach 1295–1305 miejscowość wymieniona jest w zlatynizowanej formie Stibornsdorf w szeregu wsi lokowanych na prawie polskim – iure polonico^[6][7]. Niemiecki językoznawca Heinrich Adamy w swoim dziele z 1888 r. klasyfikuje niemiecką nazwę wsi Stübendorf jako nazwę pochodzącą od charakterystyki terenu i składu gleby^[8].

W XVII wieku obecna wieś funkcjonowała jako dwie wsie Ścibórz Górny i Dolny. Wówczas wieś znajdowała się w księstwie nyskim przy drodze łączącej Javornik z Otmuchowem. W 1664 roku Ścibórz Górny, a w 1666 Ścibórz Dolny, został kupiony przez Jana Henryka Heymanna von Rosenthala, kanonika nyskiego i ołumunieckiego, członka rady biskupów wrocławskich. Od 1672 roku biskupa pomocniczego i administratora Księstwa Nyskiego^[5].

Do wojewódzkiego rejestru zabytków wpisane są^[9]:

• zespół dworski, nr 68, z XVII-XIX w.:
  • dwór, w 1668 roku Jan Henryk Haymann wybudował pałac zwany obecnie dworem Heymanna^[5]. Pałac, zwany także dworem, piętrowy, podpiwniczony, murowany z cegły i otynkowany budynek na planie prostokąta w stylu barokowym. Na suficie w sieni i dwóch innych pomieszczeniach dekoracje stiukowe. W związku z budową Jeziora Otmuchowskiego majątek ziemski rozparcelowano, w pałacu urządzono powiatową szkołę sportową. Po drugiej wojnie światowej w pałacu mieścił się ośrodek szkoleniowo-kolonijny pod zarządem MSW. Po 1990 roku zarządzany przez Agencję Własności Rolnej Skarbu Państwa. Sprzedany prywatnemu właścicielowi. W 2012 r. właściciel prowadzi remont pałacu. W wyremontowanej części prowadzi gospodarstwo agroturystyczne^[10]. Pałac wraz z oficyną, stajnią i otaczającym je parkiem są zabytkami
  • oficyna
  • stajnia
  • park
• zajazd, z XIX w.

• Wzgórza Niemczańsko-Strzelińskie. Przedgórze Paczkowskie. Słownik Geografii Turystycznej Sudetów, tom 21 N-Ż, pod red. M. Staffy, Wydawnictwo I-BIS, Wrocław 2008, ss. 399-401.

Zobacz w indeksie Słownika geograficznego Królestwa Polskiego hasło Ścibórz