Życica trwała – Wikipedia, wolna encyklopedia

Życica trwała
Ilustracja
Życica trwała po lewej, po prawej życica wielokwiatowa
Systematyka[1][2]
Domena

eukarionty

Królestwo

rośliny

Podkrólestwo

rośliny zielone

Nadgromada

rośliny telomowe

Gromada

rośliny naczyniowe

Podgromada

rośliny nasienne

Nadklasa

okrytonasienne

Klasa

Magnoliopsida

Nadrząd

liliopodobne (≡ jednoliścienne)

Rząd

wiechlinowce

Rodzina

wiechlinowate

Rodzaj

życica

Gatunek

życica trwała

Nazwa systematyczna
Lolium perenne L.
Sp. Pl.: 83 (1753)[3]

Życica trwała, rajgras angielski (Lolium perenne L.) – gatunek rośliny z rodziny wiechlinowatych. Występuje w Europie, północnej Afryce i zachodniej Azji[3]. W Polsce jest gatunkiem pospolitym, przy czym zarówno rośnie w stanie dzikim, jak i jest również rośliną uprawną.

Morfologia

[edytuj | edytuj kod]
Kwiatostan życicy trwałej po lewej i wielokwiatowej po prawej
Kłosek
Nasada blaszki liściowej
Pokrój
Trawa luźnokępowa, tworząca liczne pędy płonne. Ma bardzo dobrze rozwinięty system korzeniowy, o płytkim zasięgu, tworzący zbitą darń.
Łodyga
Gładkie źdźbło o wysokości do 60 cm.
Liście
Długie, żywozielone, płaskie, w młodości złożone na pół. Na stronie górnej są bruzdkowane, na spodniej połyskujące. Języczek liściowy krótki, o krótkich uszkach, pochwy gładkie, dołem czerwone.
Kwiaty
Zebrane w kłos o długości do 20 cm, który jest złożony z 10-20 kłosków zwróconymi węższą stroną do osadki. Kłoski są spłaszczone i ułożone po dwu stronach osi kłosa i zwrócone do niej ostrym końcem. Nieco odstające kłoski zawierają 2-10 kwiatów każdy. Plewy o długości 1/3 kłoska i równe długością plewce dolnej, która jest cienka i podługowato-lancetowata. Kwitnie od maja do września.
Owoc
Ziarniak. Dojrzały ma długość 3 razy większą od szerokości.

Biologia i ekologia

[edytuj | edytuj kod]

Rośnie na pastwiskach, przydrożach i na nie utwardzonych drogach. Hemikryptofit. W klasyfikacji zbiorowisk roślinnych gatunek charakterystyczny dla O./All. Polygonion avicularis[4].

Zmienność

[edytuj | edytuj kod]

Tworzy mieszańce z życicą lnową, życicą wielokwiatową, kostrzewą czerwoną, kostrzewą łąkową, kostrzewą olbrzymią, kostrzewą trzcinową[5].

Zastosowanie

[edytuj | edytuj kod]

Życica trwała jest bardzo cenną trawą pastewną. Świetnie nadaje się na pastwiska, gdyż bardzo dobrze wykorzystuje azot zawarty w odchodach zwierząt. Nadaje się na łąki, na których wypasa się owce i które są nawożone przez koszarowanie. Odznacza się bardzo dużą smakowitością oraz łatwością zrywania liści, dlatego stosuje się ją na pastwiskach dla koni, drobiu, kóz, bydła. Żywozielone, a od spodu błyszczące liście powodują, że jest stosowana również na trawniki.

Gatunek bardzo szybko wschodzący po siewie, szybko rozpoczyna wegetację na wiosnę, bardzo szybko odrasta, np. po skoszeniu lub spasaniu. W postaci zielonej utrzymuje się do późnej jesieni, w wiosennych odrostach tworzy głównie pędy generatywne. Jest trawą o silnej konkurencyjności – staje się dominantem. Jest gatunkiem wrażliwym na stresowe warunki termiczne i klimatyczne, źle znosi susze letnie, czasem wymarza w zimie. Nie lubi długo zalegającej pokrywy śnieżnej. Rośnie najlepiej na glebach czarnych, żyznych, mineralnych. Gorsze efekty daje na glebach murszowych – głównie torfowych. Bardzo szybko reaguje na nawożenie azotowe. Na łąkach rzadko koszonych (dwukośnych) występuje tylko w runi, gdyż wymaga dużej ilości światła (jest światłolubna).

Znajduje się w rejestrze roślin uprawnych Unii Europejskiej.

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. Michael A. Ruggiero i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI10.1371/journal.pone.0119248, PMID25923521, PMCIDPMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
  2. Peter F. Stevens, Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2011-01-02] (ang.).
  3. a b Lolium perenne L., [w:] Plants of the World Online [online], Royal Botanic Gardens, Kew [dostęp 2024-05-16].
  4. Lucjan Rutkowski: Klucz do oznaczania roślin naczyniowych Polski niżowej. Warszawa: Wyd. Naukowe PWN, 2006. ISBN 83-01-14342-8.
  5. Rutkowski Lucjan. Klucz do oznaczania roślin naczyniowych Polski niżowej. Wyd. Naukowe PWN, 2006. ISBN 83-01-14342-8

Bibliografia

[edytuj | edytuj kod]
  • D. Gayówna, Ewa Śliwińska: Rośliny łąk. Warszawa: PZWS, 1960.
  • Mała Encyklopedia Rolnicza, Państwowe Wydawnictwo Rolnicze i Leśne, Warszawa, 1964.
  • Lucjan Rutkowski: Klucz do oznaczania roślin naczyniowych Polski niżowej. Warszawa: Wyd. Naukowe PWN, 2006. ISBN 83-01-14342-8.
  • Przewodnik. Rośliny i Zwierzęta. Warszawa: Multico, 1997. ISBN 83-7073-092-2.