Życiorkowate – Wikipedia, wolna encyklopedia

Życiorkowate
	Hemerobiidae
	Latreille, 1802
	; Drepanepteryx phalaenoides
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	zwierzęta
Typ	stawonogi
Gromada	owady
Podgromada	owady uskrzydlone
Rząd	sieciarki
Rodzina	życiorkowate
	Systematyka w Wikispecies
	Multimedia w Wikimedia Commons

Życiorkowate (Hemerobiidae) – szeroko rozprzestrzeniona w różnych strefach klimatycznych i liczna w gatunki rodzina drapieżnych owadów z rzędu sieciarek (Neuroptera) związanych głównie ze środowiskiem leśnym. Obejmuje zarówno gatunki kosmopolityczne, jak i endemiczne. Są wśród nich gatunki odgrywające istotną rolę w biologicznej kontroli szkodników upraw, zwłaszcza mszyc, czerwców i roztoczy. W zapisie kopalnym znane są od jury. Najstarszy znany gatunek zaliczany do tej rodziny to znaleziony w Kazachstanie †Promegalomus anomalus^[2].

Typem nomenklatorycznym rodziny jest rodzaj Hemerobius.

W Polsce występują 34 gatunki z tej rodziny^[3], w tym kilka szeroko rozprzestrzenionych na obszarze kraju^[4].

Życiorkowate są niewielkimi sieciarkami o długości skrzydeł od kilku do kilkunastu milimetrów i kryptycznym ubarwieniu ciała oraz skrzydeł^[4]. U niektórych tylne skrzydła są mocno zredukowane lub ich brak. Larwy i osobniki dorosłe prowadzą drapieżny tryb życia. Odżywiają się małymi stawonogami i ich jajami. Imagines niektórych gatunków uzupełniają dietę pokarmem pochodzenia roślinnego. Biologia i rozwój larwalny wielu gatunków pozostają nieznane^[5].

Klasyfikacja życiorkowatych opiera się na pracy J.D. Oswalda z 1993 roku^[6]^[7]. Dotychczas wyróżniono 30 rodzajów obejmujących około 550 współcześnie żyjących gatunków^[4] oraz kilkanaście wymarłych^[2], zgrupowanych w kilku (według Oswalda dziewięciu) podrodzinach, wyróżnianych na podstawie użyłkowania skrzydeł, budowy głowy i przysadek płciowych.

Są to, m.in.:

Drepanepteryginae
Hemerobiinae
Megalominae
Microminae
Notiobiellinae
Sympherobiinae

Zobacz też

owady Polski

Przypisy

↑ Hemerobiidae, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
↑ ^a ^b M.S. Engel, D.A. Grimaldi. The Neuropterid Fauna of Dominican and Mexican Amber (Neuropterida: Megaloptera, Neuroptera). „American Museum Novitates”. 3587, s. 1–58, 2007. (ang.). (pdf)
↑ Roland Dobosz: The current state of knowledge of Polish Chrysopidae: Research history, distribution and present-day problems. [w:] Proceedings of the XIII International Symposium of Neuropterology, 17–22 June 2018, Laufen, Germany [on-line]. 2019-12-15. s. 217. [dostęp 2020-04-11]. (ang.).
↑ ^a ^b ^c Fauna Polski – charakterystyka i wykaz gatunków. Bogdanowicz W., Chudzicka E., Pilipiuk I. i Skibińska E. (red.). T. II. Warszawa: Muzeum i Instytut Zoologii PAN, 2007, s. 286. ISBN 978-83-881470-7-4.
↑ V.J. Monserrat, Z. Deretsky. New Faunistical, Taxonomic and Systematic Data on Brown Lacewings (Neuroptera: Hemerobiidae). „Journal of Neuropterology”. 2, s. 45–66, 1999. (ang.). (pdf)
↑ J.D. Oswald. Revision and cladistic analysis of the world genera of the family Hemerobiidae (Insecta: Neuroptera). „Journal of the New York Entomological Society”. 101 (2), 1993. (ang.).
↑ V.J. Monserrat. Nuevos datos sobre algunas especies de hemeróbidos. (Insecta: Neuroptera: Hemerobiidae). „Graellsia”. 64 (2), s. 233–253, 2008. (hiszp.). (pdf)

[itis-1] Hemerobiidae, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).

[Engel-2] M.S. Engel, D.A. Grimaldi. The Neuropterid Fauna of Dominican and Mexican Amber (Neuropterida: Megaloptera, Neuroptera). „American Museum Novitates”. 3587, s. 1–58, 2007. (ang.). (pdf)

[3] Roland Dobosz: The current state of knowledge of Polish Chrysopidae: Research history, distribution and present-day problems. [w:] Proceedings of the XIII International Symposium of Neuropterology, 17–22 June 2018, Laufen, Germany [on-line]. 2019-12-15. s. 217. [dostęp 2020-04-11]. (ang.).

[FaunaT2-4] Fauna Polski – charakterystyka i wykaz gatunków. Bogdanowicz W., Chudzicka E., Pilipiuk I. i Skibińska E. (red.). T. II. Warszawa: Muzeum i Instytut Zoologii PAN, 2007, s. 286. ISBN 978-83-881470-7-4.

[Monserrat-5] V.J. Monserrat, Z. Deretsky. New Faunistical, Taxonomic and Systematic Data on Brown Lacewings (Neuroptera: Hemerobiidae). „Journal of Neuropterology”. 2, s. 45–66, 1999. (ang.). (pdf)

[Oswald-6] J.D. Oswald. Revision and cladistic analysis of the world genera of the family Hemerobiidae (Insecta: Neuroptera). „Journal of the New York Entomological Society”. 101 (2), 1993. (ang.).

[Monserrat2008-7] V.J. Monserrat. Nuevos datos sobre algunas especies de hemeróbidos. (Insecta: Neuroptera: Hemerobiidae). „Graellsia”. 64 (2), s. 233–253, 2008. (hiszp.). (pdf)

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]