1 Pułk Rozpoznawczy – Wikipedia, wolna encyklopedia

1 Pułk Rozpoznawczy

Odznaka pamiątkowa 1 pułku rozpoznawczego
Historia
Państwo	Polska
Sformowanie	1940
Rozformowanie	1943
Tradycje
Rodowód	dywizjon rozpoznawczy I KP
Kontynuacja	1 Samodzielny Szwadron CKM
Dowódcy
Pierwszy	ppłk Emil Gruszecki
Organizacja
Rodzaj sił zbrojnych	Wojska lądowe
Rodzaj wojsk	rozpoznanie
Podległość	1 Dywizja Pancerna

1 Pułk Rozpoznawczy – jednostka rozpoznawcza 1 Dywizji Pancernej.

Powstał w 1 października 1940 jako dywizjon rozpoznawczy I Korpusu Polskiego. Na jego dowódcę wyznaczony został ppłk Emil Gruszecki. Dywizjon zakwaterowano w Perth. Początkowo posiadał dwa improwizowane samochody pancerne Bedford OXA oraz cztery Bren Carriery. Nie otrzymał żadnego czołgu. Szwadron czołgów przekazano do 1 pułku czołgów, a w jego miejsce zorganizowano szwadron samochodów pancernych.

W lipcu 1941 dywizjon otrzymał taką liczbę Universal Carrierów, która pokryła potrzeby etatowe szwadronów. Rozpoczęto intensywne szkolenie żołnierzy. W październiku zwiadowcy szkolili się wspólnie z pododdziałami szkockiej 51 Dywizji występując jako "strona przeciwna". W trakcie ćwiczeń dywizjon "wziął do niewoli" znaczną liczbę "jeńców".

• dowództwo
• szwadron dowodzenia
• trzy szwadrony liniowe

Dwa szwadrony miały być wyposażone w samochody pancerne a jeden w czołgi^[a].

8 kwietnia 1942 dowódca I Korpusu podporządkował dywizjon dowódcy 1 Dywizji Pancernej^[1]. Trzy dni później dyon zmienił miejsce postoju. Stacjonował w Deer Park Camp. Na przełomie czerwca i lipca rozpoczęły się stopniowe dostawy sprzętu pancernego. Pułk otrzymał samochody Daimler Dingo oraz Humber. Rozpoczęto przeszkalanie żołnierzy na nowym sprzęcie.

30 czerwca 1942 dywizjon został przeformowany w 1 Pułk Rozpoznawczy według brytyjskiego etatu Nr I/44/1 o stanie 860 oficerów i szeregowych^[2]. W maju 1943 pułk musiał zdać wszystkie samochody Daimler. Dwa szwadrony liniowe czasowo pozostawały bez zasadniczego wyposażenia. Jednak w końcu miesiąca otrzymano nowe samochody Humber. Od tego momentu pułk dysponował całym wyposażeniem pancernym przewidzianym etatem.

W związku z przejściem 1 DPanc na nowe etaty, z dniem 1 października 1943 rozwiązano l Pułk Rozpoznawczy.

Pułkiem rozpoznawczym dywizji został pancerny pułk rozpoznawczy – 10 Pułk Strzelców Konnych. Na bazie kadry i sprzętu 1 Pułku Rozpoznawczego sformowano 1 Samodzielny Szwadron CKM.

dowództwo

• szwadron dowodzenia
  • pluton sztabowy
  • pluton techniczno–gospodarczy
  • pluton regulacji ruchu
• cztery szwadrony liniowe
  • pluton dowódcy
  • pięć plutonów samochodów pancernych
• pluton łączności
• czołówka naprawcza

Odznaka zatwierdzona została rozkazem Naczelnego Wodza i Ministra Spraw Wojskowych, Dz. Rozk.nr 1 z 20 stycznia 1942. Odznaka o wymiarach: 32,8x32,5 mm, dwuczęściowa, mocowana na śrubce. Na metalowym, równoramiennym, pokrytym żółtą emalią krzyżu nałożony szyszak husarski, wykonany z białego, oksydowanego metalu^[3].
Inne wersje posiadają różnice w kolorze emalii. Występuje też wersja: tombak srebrzony, bez emalii, łączona jednym nitem, a pod odznakę podkładano bordową podkładkę. Kolejna wersja: bez emalii, krzyż ręcznie wykonany z brązu z nałożonym szyszakiem, łączona jednym nitem^[4].

Dowódcy pułku

• ppłk Emil Gruszecki (1 X 1940 – 30 VI 1941)
• ppłk dypl. Antoni Grudziński (30 VI 1941 – 13 VII 1942)
• mjr dypl. Zbigniew Dudziński (13 VII 1942 – 5 III 1943)
• mjr Andrzej Szajowski (5 – 20 III 1944)
• mjr Marian Kochanowski (5 IV 1944 – 1 VII 1946)
• rtm. Jerzy Nowakowski (1 VII 1946 – 10 IV 1947)

Inni

• rtm. Narcyz Łopianowski
• plut. Kazimierz Kubicz

• Józef Dembiniok, Bernard Szczech, Andrzej Urbański: Oznaki i odznaki Polskich Sił Zbrojnych na Zachodzie. Cześć I. Wojsko Polskie we Francji; I Korpus Polski w Wielkiej Brytanii. Katowice: Krajowa Agencja Wydawnicza, 1984. ISBN 83-03-00719-X.
• Zbigniew Lalak: Broń pancerna w PSZ 1939–1945. Warszawa: Pegaz–Bis : O.K. Media, 2004. ISBN 83-922002-0-9. Brak numerów stron w książce
• Juliusz Tym: 1 Dywizja Pancerna. Organizacja i wyszkolenie. Warszawa: ZP Grupa sp.z.o.o., 2009. ISBN 978-83-61529-27-9.
• Zbigniew Wawer: Organizacja polskich wojsk lądowych w Wielkiej Brytanii 1940–1945. Warszawa: Instytut Historii Polskiej Akademii Nauk : Bellona, 1992. ISBN 83-11-08218-9. Brak numerów stron w książce
• Tadeusz Antoni Wysocki: 1 Polska Dywizja Pancerna 1939–1947 : geneza i dzieje. Warszawa: Bellona, 1994. ISBN 83-11-08219-7. Brak numerów stron w książce
• Zdzisław Sawicki, Adam Wielechowski: Odznaki Wojska Polskiego 1918–1945. Katalog Zbioru Falerystycznego: Wojsko Polskie 1918–1939: Polskie Siły Zbrojne na Zachodzie. Warszawa: Pantera Books, 2007. ISBN 978-83-204-3299-2.